Het valt niet mee om naar Bhuj te reizen, als je Europese afstanden en reiscomfort gewend bent. Toch vinden wij het de verre reis vanuit Ahmedabad meer dan waard om Bhuj te bezoeken. Er is zoveel te zien en doen in Bhuj en omgeving, dat je er makkelijk een kleine week kunt zijn. Ga op zoek naar de meest authentieke dorpjes en kleurrijke stammen rondom Bhuj, ga op bezoek bij een pottenbakker, een block printer, een weverij, een zilversmit, een houtbewerker of één van de vele andere ambachtslieden. Zie hoe enorme schepen worden gebouwd in naburig Mandvi en verbaas je over de eindeloze witte vlakte van de surrealistische White Rann of Kutch. Wij hebben vooraf erg over Bhuj getwijfeld, maar zijn zo blij dat we gegaan zijn! Reis je naar Guajarat en sla je Bhuj over? Dan heb je echt wat gemist in mijn ogen.
Reis naar Bhuj en aankomst in een hele fijne accommodatie
Vanwege de afstand en de reistijd overwegen we de reis van Ahmedabad naar Bhuj in twee delen te doen. De directe treinverbinding maakt dat we uiteindelijk toch besluiten om in een lange dag naar Bhuj te reizen. Onderweg zien we het landschap steeds droger worden. Bij Hanjiyasar zien we links de zee en rechts de eerste zoutvlaktes in de woestijn van Gujarat. Als onze trein ruim 6 uur na vertrek in Bhuj stopt, zijn de meesten van onze medereizigers al eerder uitgestapt. We zijn wat verbaasd dat er maar een handjevol taxi- en rikshachauffeurs staan te wachten, maar al snel zijn we met één van hen op weg. Onze accommodatie is wat buiten het centrum en niet één van de standaard hotels.. uiteraard. 😉 Onze chauffeur belt de eigenaar en zo rijden we even later het terrein van een ommuurde boerderij op.
Onze fijne farmstay accommodatie in Bhuj
Over een zandweg tussen palmbomen, met rondom landbouwgrond met allerlei verschillende gewassen, rijden we de laatste meters naar ons huis. Het eenvoudige huis van twee verdiepingen is geweldig: vanaf de schommelbank boven hebben we uitzicht over “onze” boerderij en aan de ene kant staat een gigantische klimboom en aan de andere is een enorm zwembad. Onze meiden vermaken zich hier in Bhuj ook wel als we thuis zijn. Met de dochter van de terreinknecht klimmen en zwemmen ze en struinen ze over het terrein waar o.a. chicu’s, rambuttans en granaatappels groeien. Is onze heerlijke, gastvrije farmstay volgeboekt? Wil je toch graag een accommodatie met zwembad in Bhuj (erg aan te raden tussen april en oktober), dan is deze weekend villa net wat dichter bij het centrum van de stad. Ze hebben op het moment van schrijven nog geen reviews, dus check die even voor je boekt!
Geweldige introductie in de cultuur: Bhuj Living and learning design centre
Wij bezoeken dit museum pas aan het eind van onze tijd in Bhuj, maar het zou eigenlijk een mooie start zijn geweest. Het Bhuj Living and learning design centre is één van de beste musea die we in India ooit bezocht hebben. Op een moderne manier worden klederdracht, sieraden en tradities van de verschillende stammen uit Gujarat in beeld gebracht. De geborduurde kleden en knap gemaakte sieraden zijn indrukwekkend en achtergrondinfo is super. De filmpjes maken het ook voor onze kinderen interessant.
Bhuj Living and learning design centre
Aan het eind van onze tijd in Bhuj is het een feest van herkenning. Ik had er zo nog een uur langer kunnen blijven, om alle bordjes écht goed te lezen. Plan hier zeker een paar uurtjes aan het begin van je tijd in Bhuj. Mocht je daarna honger hebben, dan is de lunch ook heerlijk. Het is me alleen nooit duidelijk geworden of wij hier konden eten omdat onze gids het personeel kent, of dat het een openbaar toegankelijk restaurant is.
Authentieke dorpjes en kleurrijke stammen rond Bhuj
Voor 2 volle dagen huren we een auto met chauffeur, die tevens onze gids is. Die heb je eigenlijk écht nodig als je ook dingen wilt zien en doen in Bhuj buiten de stad. Mijn persoonlijke interesse ligt vooral bij de verschillende stammen die rond Bhuj wonen, in authentieke dorpjes van klei. Veel van de huizen zijn schitterend beschilderd, elk dorpje met haar eigen unieke patronen en kleuren. Ga met een ervaren gids op pad, die al jaren in de regio werkt. Dan kom je op alle plekken die je graag wilt zien en kun je via hem met de mensen communiceren. Onze chauffeur en gids Mohit heeft alles in ’t werk gesteld om ons de meest afgelegen dorpjes te laten zien.
Eén van de prachtige dorpjes rond Bhuj
We hebben thee gedronken met de Meghwal, onze meiden hebben geitjes geaaid bij de Samma en zich verkleed in de lokale klederdracht van de Marvada. Lees mijn uitgebreide blog over de stammen in de omgeving van Bhuj om alle mooie dorpjes te zien.
Onderweg in de omgeving van Bhuj kom je ze zeer waarschijnlijk tegen: de nomadische Rabari met hun kamelen en geiten. De dames vallen op met hun grote, zilveren sieraden, de mannen dragen een witte Dhoti, shirt en een rode tulband. Wij maken onderweg door de woestijn rond Bhuj een stop bij Rabari met een enorme groep kamelen én bezoeken een Rabari dorpje, waar zij enkele maanden per jaar neerstrijken als ze niet rondtrekken.
De Rabari met hun kamelen, die we in de woestijn van Kutchh ontmoeten
Weven en blockprinting: 2 van de ambachten in Gujarat
Wat je zeker moet zien in Bhuj zijn de vele ambachten rondom de stad. Hier kun je in één dag een block printer, een weverij, een zilversmid en een houtbewerker aan het werk zien. Ook koperen bellen worden in dit deel van Gujarat veel gemaakt. Omdat we zelfs met onze hoeveelheid tijd keuzes moeten maken, bezoeken wij slechts een handjevol ambachtslieden. Eén van hen is de getalenteerde wever Meghjibhai in het dorpje Vankar. Terwijl hij werkt aan een nieuwe sjaal, vertelt hij ons alles over de traditionele patronen en natuurlijke kleurstoffen.
Het block printen wordt op veel plaatsen in Gujarat gedaan, net als in Rajasthan. Er zijn verschillende werkplaatsen bij kleine privé musea en winkeltjes die veel samenwerken met de grote toeristenbureau’s in Gujarat. Wij bezoeken Dr Ismail M Khatri in Ajrakpur. We bekijken een korte film, waarin al snel duidelijk wordt dat dit een geroemd vakman is, die een grote naam heeft opgebouwd. In lagen wordt de stof bedrukt, met de verschillende houten, handgemaakte blokken. Gaaf om even te kijken en heel logisch dat dit soort vakwerk een stevig prijskaartje heeft.
Wever Meghibhai en blockprinter in de workshop van Dr Ismail M Khatri
De pottenbakkersfamilie van Alibhai in Gundiyali village
Een uurtje ten zuiden van Bhuj zijn we met Mohit in het dorpje Gundiyali. Dit is de thuisbasis van de pottenbakkersfamilie waar Alibhai aan het hoofd staat. In een mum van tijd creëert hij de mooiste vaasjes, potten en schalen. Op zijn eigen, vriendelijke wijze laat hij ons zien hoe hij dat doet. Behendig zet hij de draaischijf in beweging, terwijl hij de verse klei in het midden deponeert. Na 3 prachtige vaasjes mogen onze kinderen het met zijn hulp ook proberen. In de oven naast hun huis worden alle kleien voorwerpen gebakken.
Op het erf aan de overkant zijn een dochter en een moeder vazen met natuurlijke verf aan het beschilderen. Overal staan potten te drogen. In de kleine winkel verkoopt de familie een deel van hun creaties. Het overgrote deel wordt elders verkocht. Super om te zien hoe dit kleine familiebedrijfje, vlakbij Bhuj en op een steenworp afstand van Mandvi, werkt. Alibhai is meestal thuis aan het werk, maar als je met een gids naar hem toe gaat, kan die vooraf even bellen.
pottenbakker Alibhai in Gundiyali village
Indrukwekkende scheepswerf Rukmavati Rivier in Mandvi
Ik weet niet wat dat is met schepen op het droge, maar ik vind dat altijd zo’n afschrikwekkend gezicht. Het lijkt alsof de zee ze heeft uitgespuugd, zoals ze op het strad of op de oever liggen. In Mandvi liggen verschillende schepen, volledig van hout en nog niet eens helemaal af. Van enorme boomstammen worden planken op maat gemaakt om met de hand zeewaardige, houten schepen van te maken. Zo ongelooflijk knap dit! Pas als ik de trap op ben geklommen aan de zijkant van één van die schepen, besef ik pas echt hoe groot ze zijn. Op blote voeten timmerend en zagend, lachen de werklui me toe.
De scheepswerf is op een stukje oever van de Rukmavati Rivier. Ondanks de vele troepjes die hier rondzwerven, is er toch ook veel natuur. Met een beetje geduld fotografeer ik flamingo’s, reigers en heel veel soorten watervogels.
Op de Mandvi scheepswerf worden indrukwekkende houten schepen gebouwd
Strand en Mandvi Vijay Villas Palace
Je kunt Mandvi niet bezoeken zonder even op het strand te kijken. Ondanks dat de inwoners van Gujarat hun strand geweldig vinden, zijn wij er bepaald geen fan van. Luidruchtige Indiërs rijden er wild op paarden en quads heen en weer. Lekker alles door elkaar, ongecontroleerd en zonder rem, net als op straat eigenlijk. Families gaan volledig gekleed het water in, terwijl verkopers hun best doen om hun koopwaar te verkopen. Oh, had ik de koeien al genoemd, die daar rustig tussendoor scharrelen? Onze kinderen bouwen snel een zandkasteel, maar we hebben ’t strand van Mandvi gauw gezien. We kijken liever uitgebreid rond in Vijay Villas Palace. Het historische paleisje is mooi, net als het uitzicht vanaf het dak.
Aina Mahal en Prag Mahal
Aina Mahal betekent letterlijk ‘Paleis van Spiegels’. Het is een 18e-eeuws paleis naast de Prag Mahal in Darbargadh, in het centrum van Bhuj. Het 18e eeuwse paleis is in Europese stijlgedecoreerd met glas, spiegels en tegels en lijkt op foto’s een mengeling van verschillende paleizen die we in Rajasthan bezocht hebben, gekruisd met een miniversie van het fort van Jodhpur en verschillende bouwwerken uit Ahmedabad. Wij besluiten de binnenkant van Aina Mahal uit tijdgebrek over te slaan. Cultuurbarbaren hè?! 😉 Heb jij meer tijd, of nog minder van de architectuur in Rajasthan en Gujarat gezien, dan is het zeker mooi om er even een kijkje binnen te nemen.
Mandvi Vijay Villas Palace is één van de mooie bouwwerken rond Bhuj
Kutch Museum en Smriti Van Earthquake museum
Het Kutch museum is niet groot, maar het is leuk om er kort binnen te kijken om een idee te krijgen van de geschiedenis en cultuur van Kutch. Een veel beter museum is het Smriti Van Earthquake museum over de verwoestende aardbeving die in 2001 Bhuj en omgeving zo zwaar getroffen heeft. Je leert meer over de aarde, de aardkorst en het ontstaan van aardbevingen. Je ziet er foto’s uit 2001 en kunt met de simulator ervaren wat er gebeurt als er een aardbeving is. Wij hebben daar geen enkele behoefte aan. Ook al is het alweer een aantal jaar geleden, de heftige aardbeving die we meemaakten in Indonesië zijn we nog niet vergeten. Dit is dé reden geweest dat we heel lang getwijfeld hebben om wel of niet naar Bhuj af te reizen. We zijn gekomen en zijn daar heel blij om. Toch slapen we elke avond met onze telefoon onder ons kussen, klaar om te vluchten als dat nodig mocht zijn. Gelukkig blijken onze zorgen voor niets, maar een museum over het onderwerp vermijden we liever nog even.
Een eindeloze horizon bij de White Rann of Kutch bij Dhordo
De witte zoutwoestijn White Rann of Kutch is zo’n anderhalf uur rijden van Bhuj. Wij combineren deze eindeloze, witte vlakte met een bezoek aan een aantal dorpjes in de omgeving van Dhordo. Bij de toegangspoort tot het gebied moet onze chauffeur Mohit onze paspoortgegevens invullen en betalen wij zelf een paar euro entree. De White Rann is niet ver van de grens met Pakistan. Ga je nog dichter naar de grens, dan heb je een speciale vooraf aangeschafte permit nodig. Voor een bezoek aan de White Rann hoeft dat niet, maar kun je ook vooraf online de betaling doen en de paspoortgegevens doorgeven. Daar moet de site dan wel voor werken. Dat was niet het geval toen wij in Bhuj waren.
Ten noorden van Bhuj ontdekken we de White Rann of Kutch
In de wintermaanden is de White Rann op haar witst en zijn de temperaturen aangenaam. Tussen november en maart is er de Rann Utsav, waarin er festiviteiten zijn. In de top-weekends is het dan super druk hier. Wij zijn er in april en zijn er met 2 groepen Indiërs de enige bezoekers van de dag. In april is het om 10 uur ’s ochtends al best warm. Schaduw is er niet. De Indiërs gaan luid schreeuwend met 10 of meer op een kar vol kleurige doeken achter één zielige kameel zitten. Wij lopen een stukje de witte woestijn in. Bizar, hoe ver de witte vlakte zich uitstrekt. Hier kun je je echt voorstellen dat je in de woestijn kunt verdwalen. Na 10 minuten lopen leven we ons uit met het maken van gekke foto’s, waar zo’n witte vlakte zich ook goed voor leent.
Reis je naar Gujarat, sla dan Bhuj niet over. Blijf er minstens 5 nachten, om de cultuur, de mensen en de woestijn te ervaren. Krijg je zeker geen spijt van!
