In onze derde week in Indonesië krijgen we verontruste berichtjes of alles goed met ons gaat. Er is een aardbeving in Indonesië geweest en hey, daar zijn wij toch ook?! Dat klopt, maar wel zo’n duizend kilometer verderop. We zitten op dat moment in Yogyakarta, op Java. Dat is 2 eilanden van Lombok vandaan, waar de aardbeving heeft plaatsgevonden. De impact van de aardbeving schatten we niet al te hoog in. Ja.. 14 doden en meer dan 1000 mensen dakloos is te veel, maar in vergelijking met de omvang van de ramp bij veel andere aardbevingen lijkt dit relatief klein. We maken ons dus, heel egoïstisch, niet te druk over onze eigen veiligheid, want het duurt nog een aantal dagen voor we zelf naar Lombok vliegen. We zijn eigenlijk gewoon te druk met genieten van Yogyakarta om ons er écht druk om te maken.
Aardbeving in Indonesië
Een aardbeving meemaken is niet iets waar je vóór je vakantie vanuit gaat. Toch is het risico van een aardbeving in Indonesië relatief groot. Veel locals worden er niet meteen warm of koud van, want elke paar jaar is het wel ergens raak, net als met de vulkanen die zo nu en dan uitbarsten. Ze zijn eraan gewend en dealen met de situatie, ook als het heel dichtbij komt en ze een trauma te verwerken krijgen.
De eerste aardbeving in Indonesië maakt nog weinig indruk in Yogyakarta
Naar Sembalun of niet naar Sembalun
Als we een paar dagen later wél op Lombok aankomen en alvast een transfer proberen te regelen naar onze tweede bestemming op het eiland, Sembalun, worden we geschokt aangekeken. “Sembalun?! Miss, you can’t go there, it was in an earthquake, you will only see crying people there.” Pas dan realiseren we ons dat we ons wel wat meer hadden mogen verdiepen in het nieuws over de aardbeving.
De volgende ochtend raakt het alleen weer even op de achtergrond, omdat we alle mooie stranden en baaien rondom Kuta ontdekken. Die zijn werkelijk adembenemend. Pas ’s avonds denk ik weer aan Sembalun en ik stuur onze accommodatie een berichtje over hoe de situatie daar is. Prima, zo krijg ik te horen. Het leven gaat door, er is geen gevaar meer en de hulp is goed op gang. Een aantal mensen bellen voor ons met bekenden in en rond Sembalun en van hen krijgen we vergelijkbare berichten. We twijfelen nog even, maar besluiten dan toch te gaan. Het is inmiddels bijna een week geleden sinds de aardbeving, we willen de mensen daar hun broodnodige inkomen niet ontnemen en tenslotte is het de plek waarnaar ik het meest heb uitgezien.
Het mooie strand in Kuta verdringt het nieuws van de eerste aardbeving naar de achtergrond
Aankomst in Sembalun
In de ochtend vertrekken we richting Sembalun. Het is een regenachtige dag en als we de berg omhoog rijden, waarachter de vruchtbare vallei van Sembalun ligt, slaat de regen tegen de ruiten. De weg stijgt snel, de bochten zijn scherp en het voelt een beetje als een barre rit. Ik voel enige twijfel of we wel de juiste keus hebben gemaakt. Blijkbaar is de rit naar Sembalun toe al heftig, hoe zal het daar ter plekke zijn?
Als we de hoogste pas over zijn verdwijnt elk beetje twijfel snel. Het uitzicht naar beneden is adembenemend en door een gaatje in het wolkendek piept net de zon, die met het landschap in de diepte lijkt te spelen. Sembalun wordt omgeven door een prachtige lappendeken van kleurige akkers. Tijdens onze afdaling zien we vele soorten groenten en aardbeien te koop. Ik verheug me al op morgen, dan zal het een zonovergoten dag worden. In het dorp zelf valt de situatie alles mee. Het leven lijkt haar gewone gangetje al weer te gaan en er is zeker schade, maar niet spectaculair veel. Enkele gezinnen wonen nog in tenten, maar velen wonen ook alweer in hun eigen huis.
Tijdens en na onze afdaling naar Sembalun blijkt het leven hier alweer hervat
We maken kennis met de jonge meid Fiena, die samen met haar verloofde het guesthouse runt waar wij slapen. Het guesthouse bestaat uit 3 stenen huisjes en 2 bamboehutten, pal voor een bergwand gebouwd, op het laatste stukje relatief vlak terrein, net boven Sembalun. We droppen onze bagage, komen wat bij van de rit en vertrekken op enkele aanwijzingen van Fiena de berg omhoog, net achter ons huisje. Het pad is lastig te vinden, maar met wat hulp van de boeren die we tegenkomen bereiken we stap voor stap een hoger punt. We lopen over kleine akkertjes en de smalle randjes aan de zijkant ervan. Hier en daar is een deel van het pad verdwenen in een kleine aardverschuiving, wat ons dan met een lichte schok herinnert aan de aardbeving van vorige week. We vergeten dat echter al gauw als we het uitzicht zien.
De avond valt. En ik ook.
Terug beneden eten we een hapje in ons guesthouse en doen we de meiden gauw op bed, elk in een eigen bungalow. Later gaat één van ons daar dan bij liggen, zoals we dat altijd doen in dit soort accommodatie. We willen morgen vroeg op pad en na het laatste avondgebed van de moskeeën werken we onze plannen verder uit bij een kopje thee. Ik zit met de telefoon in mijn hand, als de wereld ineens uit het lood lijkt. In een milliseconde besef ik dat dit een aardbeving is, spring ik op, en probeer ik te bedenken wat ik moet doen in deze situatie. “De kinderen!” schreeuwt Peter boven het oorverdovende lawaai uit. O ja, de kinderen! Ik draai me om, telefoon nog in de hand en snel het ongelijke, stijgende pad naar onze bungalows omhoog. Een seconde later, alles schudt nog hevig, is het aardedonker. De stroom is uitgevallen, maar mijn benen rennen door. Ik kan alleen maar denken aan hoe bang de kinderen zullen zijn in hun donkere, vreemde bed. Ik ren zonder kijken in de richting van de huisjes, maar één van de ongelijke stenen van het pad laat me onderuit gaan. Mijn telefoon smakt met het glas op een rots.
onbezorgde wandeling Sembalun, een paar uur voor de aardbeving
Opstaan en weer doorgaan
Ik druk mijn telefoon aan, die gelukkig nog licht geeft, en samen met de sterren hebben mijn ogen inmiddels genoeg licht om het pad te ontwaren. Als in een droom ga ik het trapje naar Rosalie haar huisje op, hopend dat Peter de andere kant op is gegaan, naar Vera’s kamer. Met het licht van mijn telefoon zie ik een slapend hoopje in het schuddende bed liggen, dat ik in een tel oppak en weer naar buiten ren. “Er is een aardbeving, maar het komt goed,” roep ik boven een immens lawaai uit. Ik schreeuw naar Peter om te informeren of hij Vera heeft en krijg gelukkig snel een bevestigend antwoord. Inmiddels staan ook Fiena, haar lover en een oom die op visite was naast ons. “It’s BIG, o no, so big” roept zij bang, terwijl de aarde nog steeds verwoede pogingen doet ons eraf te gooien.
Stilte na de.. aardbeving
Dan is het, net zo plotseling als het begon, weer afgelopen. Even denk ik dat het doodstil is, maar dan realiseer ik me dat er nog steeds veel geluid is. In het dorp, vlak onder ons, klinkt luid, paniekerig geschreeuw en onze kinderen worden eigenlijk nu pas wakker. Enorme stofwolken omgeven ons en leggen een grijs, viezig laagje over alles. Als we ons hebben verzekerd dat iedereen die er hoort te zijn er ook echt is begint de aarde opnieuw te trillen en is er weer dat enorme, brullende lawaai. Het is niet te beseffen hoe zo’n kracht er gepaard gaat met een aardbeving. In de minuten die volgen zijn er nog een aantal sterke naschokken en elke keer is er de angst dat het om een nieuwe, misschien wel ergere aardbeving zal gaan.
Als de aardbeving 2 uur later was zouden in deze bedden mensen hebben geslapen
Tijdens de aardbeving zelf heb ik geen seconde aan gevaar gedacht, maar de naschokken.. die voelen dreigend. Begint het weer opnieuw? Erger nu? In het dorp horen we sirenes en de politie rijdt langs met een megafoon om iedereen te bevelen buiten te blijven en vooral niet in huis te gaan. Langzaam wordt het stiller, tot er alleen nog de donkere nacht is, met een fenomenale sterrenhemel boven ons. Slechts de naschokken verstoren zo nu en dan de relatieve rust. We kunnen niet zien hoe onze bungalows eraan toe zijn, maar ze zuchten en steunen onder elke naschok en de ramen klapperen in hun sponningen. Het woonhuis van onze gastfamilie horen we niet meer, dat is schijnbaar in elkaar gestort, net als het standbeeld van “manneken Pis”, bij het vijvertje tussen onze bungalows.
Hoe kom je zo’n nacht door?!
Over hoe erg de ravage op meer dan 10 meter is kunnen we alleen maar fantaseren, want het is zo donker en stof dwarrelt nog altijd neer. De maan komt pas over enkele uren op en de sterren geven, ook al is de hemel nog zo helder, niet genoeg licht. We realiseren ons dat dit een lange, heel lange, nacht gaat worden. Het is immers nog maar tussen 7 en 8 als de aardbeving begint en nog maar een uurtje donker. De zon komt niet eerder op dan rond 6 uur de volgende ochtend. Op Peter na heeft iedereen warme kleding aan, die hadden we al aangetrokken vanwege de koude nachten hier in Sembalun.
Met wat hout dat er nog is voor een eventueel kampvuur maakt onze gastheer een vuur, zoveel mogelijk in open ruimte en op voldoende afstand van de nog overeind staande gebouwen om ons heen. Dat is niet alleen lekker warm, maar het zorgt tegelijk voor wat licht. Er wordt zelfs een kopje thee gemaakt, met spulletjes die in het houten schuurtje staan, dat als restaurant dienst doet. En dan. Dan is het nóg maar 10 uur en schrikken we elke keer op als er een nieuwe naschok komt. Elk uur dat volgt lijkt een eeuwigheid, ook al worden er in allerijl wat matjes en dekens uit de bungalows getrokken, om het ons enigszins comfortabel te maken. Zelf zien we alle uren op ons horloge, de kinderen dommelen zo nu en dan wat.
Hier worden onze meiden “wakker”, naast het vijvertje met wijlen “manneken Pis”
De schokkende waarheid bij daglicht
Tegen de ochtend horen we de oproep voor het gebed, uit de vele moskeeën die Sembalun rijk is. De meesten met slechts een fractie van het geluid van anders, omdat er nog steeds geen stroom is en de versterkers het daardoor niet doen. Nog nooit zijn we zo blij geweest met dit geluid. Het betekent dat de ochtend bijna aanbreekt. Bij dagenraad zien we hoe ernstig het huis van Fiena’s verloofde eraan toe is. Het dak is naar beneden gekomen, net als het grootste deel van de muren. De weinige huisraad lijkt willekeurig heen en weer gesmeten en de vogelkooitjes die aan het dak hingen liggen op de grond. De huizen in de directe omgeving zijn er vergelijkbaar aan toe. De zelfgebouwde, stenen volière staat nog vrijwel ongeschonden in de tuin, één van de vogeltjes kijkt stil naar buiten.
Fiena komt na een ontdekkingstocht door het dorp geschokt en stil terug. Wij willen niet de ramptoerist uithangen en wachten op het stoepje, in de zon tot er iemand bereid is ons hier weg te brengen. Blijven in deze ravage, met 2 kinderen, is geen optie. Een veilig huis lijkt er in Sembalun niet meer te zijn. Bijna niemand heeft een auto hier en de weinige open trucks zijn in gebruik. De naschokken zijn inmiddels in kracht afgenomen, maar plotseling begint de aarde weer in alle hevigheid te schudden. De geluiden van beneden laten opnieuw paniek horen.
Eén van de vogeltjes bekijkt stil de ravage die de aardbeving aanrichtte
Uiteindelijk kunnen we een paar uur later vertrekken. De ravage in het dorp is onvoorstelbaar. Complete gevels liggen over de weg, van enkele huizen is alleen het dak op de grond nog zichtbaar. De inwoners van Sembalun zitten echter niet bij de pakken neer. Er wordt bamboe gekapt, zodat met stokken en zeildoek tenten gemaakt kunnen worden. Er branden vuurtjes met water erboven voor koffie en thee. De veerkracht van de mensen is heel bijzonder om te zien. Met een dubbel gevoel laten we hen achter: voor ons is het slechts een aangepast reisprogramma en heel erg schrikken, voor hen is ’t hun hele leven dat plotseling in puin ligt. Gezinnen zoals dat van ons zelf hebben helemaal niks meer.
Een paar dagen na deze aardbeving is er een nieuwe aardbeving op Lombok. Veel van de huizen die nog moeizaam overeind stonden zakken dan alsnog in elkaar. De paniek om ons heen zegt genoeg. Dit gaat de bevolking hier niet in de koude kleren zitten. We hopen dat dit het laatste is dat ze te verduren hebben gekregen hier.
De aardbeving in Indonesië – wereld op z’n kop
En zo veranderde dus de aardbeving in Indonesië niet alleen onze eigen prachtige rondreis door dit vriendelijke, mooie land. Het veranderde vooral het gevoel van veiligheid van al die mensen op Lombok, die alles kwijt raakten. Zelfs hun familie en geliefden. Het ontnam velen hun enige, kleine bron van inkomsten. Ze kregen er een onzekere toekomst en trauma’s voor terug. Zo verdrietig om het eiland zo, een paar dagen later, te verlaten. De aardbeving in Indonesië zette hier een hele wereld op z’n kop.
Update: De aardbeving op Lombok veranderde alles. Het leven van duizenden mensen zag er in één klap compleet anders uit. Mensen hebben maanden onder zo’n blauw plastic zeil gewoond, dat wij als grondzeil voor het kamperen gebruiken. Drinkwater, eten en voldoende dekens waren moeilijk verkrijgbaar en geloof me: het is daar koud in de nacht! Inmiddels zijn veel mensen voorzien van een nieuw, eenvoudig huisje van bamboe. Wil je iets extra’s doen, dan is een financiële bijdrage op de rekening van Jantine Buijs nog steeds enorm welkom op rekening NL85INGB0003642780. Jantine draait al jaren sociale projecten op Lombok en kent het eiland goed. Zij gaat zelf telkens op pad om te kijken waar het geld het meest nodig is en houdt je op de hoogte met foto’s op haar website.
Wat een ingrijpende gebeurtenis! Gelukkig zijn jullie met de schrik vrijgekomen. Leuke foto van de kinderen. 😍
Ik lees je reactie nu pas, hij was in de spam terecht gekomen. Het was inderdaad een heftige gebeurtenis, waaraan we nog geregeld herinnerd worden.
Beste Yvonne, brok in mijn keel! Wat een verhaal, wat een angst en leed!
Dank je wel voor het lezen Brechje, het is fijn om te zien dat er veel gebeurt op het gebied van particuliere hulp en acties. En dat de eerste accommodaties al over 2 weken weer open willen gaan op de Gili eilanden.. hopelijk gaat dat allemaal voorspoedig.
Jeetje Yvonne, wat een verhaal! Ik had al je berichten gezien uiteraard, maar om het complete relaas zo te lezen is heftig! En nog mooi opgeschreven ook: ‘De stroom is uitgevallen, maar mijn benen rennen door.’ En nog veel meer passages. Het komt nog meer binnen zo…
Ik heb het met een brok ik mijn keel gelezen.
Los van hoe erg en onzeker het voor de mensen daar is, wens ik jullie toch ook nog sterkte met het verwerken van wat jullie hebben meegemaakt…
Dank je wel Denise, lief van je. Nog steeds ben ik in mijn hoofd op Lombok en hoop ik maar het beste voor de lieve, gastvrije mensen daar!
Heftig inderdaad. Het blijft altijd zo bizar hoe de wereld er van het ene op het andere moment ineens heel anders uit kan zien. Wat zojuist vertrouwd en veilig was is een ogenblik later een onheilsplek met alle ellende van dien…. 🙁
Inderdaad.. een paar seconden en de wereld staat op z’n kop. De kracht van de natuur is ongelooflijk!
Aangrijpend en ontroerend om te lezen Yvonne. Ik vind het bijzonder en mooi dat jullie ondanks deze ingrijpende ervaring toch op Lombok zijn gebleven, in het relatief ongedeerde zuiden. De Sasak zijn vindingrijk en sterk, maar deze bevingen zullen nog een lange nagalm hebben voordat het gemoedelijke leven weer kan worden hervat. Dank voor het mooi geschreven verslag en voor je steun.
Dank je wel voor je reactie Robert. Als het op ons, zonder persoonlijke belangen, al zo’n impact heeft kan ik alleen maar raden wat het met de mensen daar doet. Ik vond het mooi om te zien hoe snel mensen in actie kwamen op Lombok zelf en fijn dat er persoonlijke initiatieven zijn. Hopelijk helpt dit mensen net even op weg om het verder zelf te doen weer. En hopelijk komen de toeristen gauw weer terug!
Kippenvel. Wat een intense beleving. Het lijkt me ook moeilijk om het gastgezin zo achter te laten. Maar blijven is ook geen optie. Hopelijk gaat het goed met jullie kinderen, want dit heeft denk ik veel impact.
Ja, dat hoop ik ook.. ik krijg op dit moment geen contact meer met ze. Onze kinderen hebben ’t er nog elke dag over. Vragen zich bijvoorbeeld af hoe snel onze kerktoren zou vallen bij een aardbeving.. hun manier van verwerken..
Heftig, heel heftig Yvonne. Blij dat jullie inmiddels veilig zijn. Zelf ben ik een paar keer op dit prachtige eiland geweest. Voor de mensen is de impact enorm. En ik hoop dat er een spoedig herstel is, dat er niet nog meer doden vallen. En uiteraard steun ik deze actie van harte!
Dank je wel voor je reactie en steun Piet. Ik volg de website van de actie en zie dat het geld goed wordt besteed. Fijn dat er iets gedaan kan worden, al is het nooit genoeg denk ik. En sommige dingen zijn onomkeerbaar. Hopelijk lukt het Lombok er weer snel bovenop te krabbelen.
Heftig zo om te lezen en zo blij dat jullie ongedeerd zijn gebleven. Voor de mensen daar een ramp! Mooi dat je het zo verteld hebt.
Zullen ons steentje bijdragen.
Dank je wel voor het meeleven! En jullie bijdrage! 😘 Superlief!
Wat een heftig verhaal, heel indrukwekkend om te lezen! Ik ga meteen een bijdrage storten op de rekening van Jantine. Ik heb zelf zo vaak met zoveel plezier door Indonesië gereisd, ik wil in elk geval iets doen. Ook al is het maar een druppel op een gloeiende plaat. Ik hoop dat zij de mensen daar de hulp kan bieden die nu het hardste nodig is.
Dank je wel Karlijn, voor je reactie en donatie! Ik kreeg zojuist al foto’s binnen van de spullen die nu al gekocht worden, zo fijn om te zien!
Mooi geschreven Yvonne. Ik kan me natuurlijk geen voorstelling maken van hoe het echt geweest is, maar het is wel duidelijk dat jullie daar – samen met de locale bevolking – enorm angstige uren doorgemaakt hebben. Fijn dat jullie veilig zijn en nu maar hopen dat de aarde zich rustig houdt en de wederopbouw in Lombok kan beginnen.
Dat hoop ik ook zo voor ze! Alleen al de naschokken zijn elke keer weer gevig schrikken. Wij zitten bij de gate om te boarden, maar zij hebben geen keus.😢
Jeetje Yvonne! Wat ontzettend heftig, maar gelukkig zijn jullie in orde. Wel onwijs sneu voor de mensen daar zeg, zo triest. GoedGook dat je meldt waar we kunnen doneren!
Heel triest. Ik hoop dat veel mensen een bijdrage willen doen. 😊
Oef wat heftig!! Ontzettend triest en lijkt me toch wel een bizarre wending van je reis.
Dat was t zeker. Gelukkig kunnen we als toeristen kiezen om de rampplek te verlaten. De mensen daar kunnen dat helaas niet.😢