Wie zijn dat toch, die mensen die schoolpennen uitdelen aan kinderen in Laos, India, afgelegen dorpjes in Noord-Thailand of Cambodja! Ooit heeft iemand bedacht dat je die arme kindjes daar blij maakt met schoolpennen. Zo heeft de toerist een goed gevoel en de kinderen iets dat bijdraagt aan hun ontwikkeling. Zo kunnen ze tenminste schrijven op school. Dan zijn er nog de mensen die koekjes uitdelen en chocola, want ieder kind heeft toch zeker recht op iets lekkers in deze wereld. Heel lief bedoeld, maar zo ontzettend niet okee. Schoolpennen uitdelen aan kinderen, of zoetigheid of eigenlijk wat dan ook, heeft verstrekkende gevolgen… die je vast niet had voorzien, maar wel mede veroorzaakt. Lees hier waarom je beter geen schoolpennen aan kinderen uitdeelt en wat je beter kan doen in plaats daarvan.
Onschuldig snoetje
Stel, je loopt in de prachtige natuur van Laos, een eind buiten Muang Ngoi. Je geniet van de schoonheid van Zuidoost Azië. Je nadert een paar eenvoudige hutjes en vanuit de deuropening van één ervan komt een jongetje van een jaar of 6, met een onschuldig snoetje naar jou, een voor hem onbekende toerist die toevallig langs loopt. Hij ziet er keurig uit, ondanks dat hij een bepaald niet begeerlijk thuis lijkt te hebben, zonder stroom of stromend water. Een broertje komt ook op ’t geluid af, een plastic speelgoedpistooltje op je richtend, met een grote, ondeugende grijns.
“Hello, what’s your name?” Ach, wat schattig, ze spreken Engels. Je praat wat terug, maar het volgende antwoord had je misschien niet meteen verwacht: “gimmie skoelpen!” De snoetjes zijn ineens iets minder onschuldig en vanuit hun eenvoudige onderkomen komt een derde broertje, dat op je broekzak begint te kloppen. “gimmie money” Met z’n drieën roepen ze nu om het hardst en ook de paar andere kinderen uit het gehucht zijn gealarmeerd. Het laatste dat je nog hoort van het eerst zo vredige dorpje, als je snel de bocht om loopt, is “skoelpen, bonbon, chocolaaaaate!”
Onschuldige kinderen vragen om schoolpennen, door toeristen aangeleerd gedrag
Overal ter wereld
Bovenstaande situatie hebben we helaas al in allerlei variaties overal ter wereld meegemaakt. Op de Uroseilanden in Peru hadden de kinderen geen enkele gezonde tand meer in hun mond, vanwege het vele snoep dat door toeristen werd uitgedeeld. Een tandenborstel en tandpasta gaven ze er blijkbaar niet bij. In Thamel, de backpackerswijk in Kathmandu, Nepal, renden vliegensvlugge jochies met verpakte melk terug naar de winkel. De melk, zogenaamd voor hun zieke babybroertje, werd daar terug verkocht aan de winkeliers, waarna ze met het geld konden doen wat ze wilden. Naar school gaan is niet meer nodig, als je op je 8ste al zo’n lucratief handeltje kunt hebben.
De kinderen in India zijn de meest enthousiaste skoelpen-vragers die we zijn tegengekomen. Ze zullen niet lang hoeven aarzelen op je af te stappen om je te vragen om een pen, snoep of geld. In veel andere landen zijn de kinderen vaak in eerste instantie erg verlegen, maar vooral waar veel toeristen komen en de kinderen gewend zijn aan contact met buitenlanders zullen ze ook hier op je afrennen en je achterna lopen. In Gambia rende trouwens vrijwel nooit iemand achter ons aan. Dat schijnt elders in Afrika weleens anders te zijn.
schoolkinderen in Gambia krijgen hulp en schoolspullen op school
De verstrekkende gevolgen van jouw schoolpen
Nou ja, hoor ik je nu denken, maar ik geef ook geen snoep of andere slechte dingen. Ik geef een schoolpen, omdat ik wat wil geven waar ze wat aan hebben. In India werd me meerdere keren verteld door volwassenen dat ze het vreselijk vinden als toeristen hun kinderen schoolpennen geven. Wat voor de kinderen een onschuldig spelletje is, vragen om een schoolpen, leidt namelijk tot het vragen om steeds meer en grotere spullen, het vragen om geld en uiteindelijk:
- Kinderen die verwachten dat toeristen hen alles geven wat ze vragen.
- Kinderen die met toeristen meelopen en heel ver gaan om te krijgen wat ze graag willen.
- Kinderen bij wie normen en waarden steeds verder verwateren.
- Kinderen die hele dagen bedelend op straat rondhangen in plaats van in de schoolbanken te zitten.
- Kinderen die zich bezig houden met “scams”, zoals het terugbrengen naar de winkel van spullen waarvoor ze eerst bij jou gebedeld hebben.
- Kinderen die terechtkomen in de prostitutie, omdat ze ten prooi vallen aan verkeerde types die ook op straat rondhangen.
- Kinderen die van straat worden geplukt door bendes, die de kinderen gebruiken om voor hen te bedelen.
Dat had je vast niet verwacht. En ook niet gewild. Maar dit is wel een gevolg dat jouw onschuldige schoolpen of chocolaatje kan hebben.
Schoolkinderen zonder uniform in India
Wat kan ik doen in plaats van schoolpennen uitdelen aan kinderen?
Je zou schoolpennen of schriften kunnen kopen bij een lokale winkelier in het land waar je bent, om die vervolgens te doneren aan scholen waarvan je ziet dat ze het nodig hebben. Op deze manier krijgt de lokale middenstand een flinke boost en worden de spullen eerlijk verdeeld onder de kinderen die dat nodig hebben. Bijkomstig voordeel van spullen pas kopen in het land zelf is dat je niet je halve vakantie met een zware tas hoeft te sjouwen.
Geef nooit geld, zo verdwijnt er ook geen geld, dat goedbedoeld gegeven wordt en in verkeerde handen eindigt, zoals we zelf helaas ooit aan den lijve ondervonden hebben. Sinds die ene keer zijn we weer terug bij onze oude overtuiging: we geven alleen materiaal, dat we zelf op de juiste plek brengen.
Schoolspullen brengen in Noord-Thailand
Vraag voordat je spullen koopt en geeft of dat wat jij wilt kopen wel nodig is. Misschien verwacht je dat de school blij zal zijn met schoolpennen, maar als er gisteren net met het laatste geld is geïnvesteerd in nieuw schrijfmateriaal zou dat een beetje zonde zijn.
Wil je toch een lach toveren op dat leuke, onschuldige snoetje, waar je meteen vanaf het eerste moment een klik mee hebt? Geef de kinderen aandacht, maak grapjes, leer ze een trucje of een leuke tongbreker. Door je tijd te investeren geef je de boodschap dat ze belangrijk voor je zijn en dat is voor veel kinderen heel wat waardevoller dan een schoolpen. Toen we in de woestijn in Rajasthan door een groepje kinderen achtervolgd werden, al gillend om geld en snoep, zijn we gestopt om even contact met ze te maken. Onze eigen kinderen hebben toen gezellig met ze gespeeld bij de tent die ze thuis noemden en een paar dagen later dronken we in een vergelijkbare situatie bij één van de families een kopje thee, waarvoor we een (kleine!) fooi hebben gegeven bij ‘t afscheid.
Kinderen en nomadenfamilies in de woestijn in Rajasthan
Komt er een kind op je pad waarvan duidelijk te zien is dat ’t honger of dorst heeft? Is er geen horde andere kinderen in ’t zicht? Eten of drinken kopen dat ’t kind in kwestie ter plekke kan nuttigen is ook een optie! Wij hebben eens een extra maaltijd gekocht aan een straatstalletje in Cambodja, voor een kereltje dat in no time alles opschrokte om daarna snel weer met de noorderzon te vertrekken en we hebben ook eens een gezin in India op deze manier aan een broodnodige maaltijd geholpen. Overleg bij twijfel met locals over je idee.
Je kan ook goede projecten ondersteunen, zoals het Big Brother Mouse Project in Laos, dat “book party’s” geeft in afgelegen dorpjes en zo leuke boeken ter beschikking stelt aan alle kinderen. En toeristen vrijwillig Engelse les laat geven op een reguliere basis, zodat de kinderen deze taal echt kunnen leren. Big Brother Mouse wordt grotendeels gerund door lokale, jonge mensen, die op die manier meteen een baan en een inkomen voor hun gezin of familie hebben. Wij zamelden geld in om zo’n book party te sponsoren, voor 250 euro hebben 200 kinderen een eigen boek gekregen en bleven er nog eens 100 boeken achter op school om te ruilen als hun eigen boek uit was.
Big Brother Mouse is één van de beste projecten die we zijn tegengekomen
Heb je minder geld en tijd te besteden en wil je toch wat doen? Volg een workshop of doe een tour die de gemeenschap waarin de kinderen wonen ondersteunt. Zo heb je in Delhi, India de Salaam Baalak Trust City Walk, waarbij de straatkinderen van toen je een kijkje in het straatleven van Delhi nu geven. Het project ondersteunt de straatkinderen van Delhi met onderwijs, onderdak en medicatie.
Wil je graag nog meer doen en op een bewuste manier de lokale bevolking helpen? Dat kan op vele manieren, zoals je in dit artikel leest.
En jij?
Tot zo ver mijn eigen, duidelijke mening. Denk 2 keer na voor je wat doet en verwar je eigen goede gevoel niet met het idee dat je doet wat ’t beste is voor de ander. En wat doe jij? Geef jij wel eens aan kinderen of bedelaars? Of geef je op een andere manier iets terug? Ik hoor ’t graag in de reacties!
