De Zrmanja rivier en canyon vormen samen dé verrassing van het binnenland van Kroatië voor mij. Als ik de eerste keer foto’s zie van de Zrmanja canyon en de geweldige mogelijkheden om hier te hiken, te zwemmen en te chillen in een paradijselijke omgeving, verbaas ik me dat dit ook in Kroatië te vinden is. Deze rivier vol karstformaties, stroomversnellingen en watervallen baant zich al slingerend een weg van vlakbij de Bosnische grens naar de binnenzee van Novigrad. De Zrmanja canyon is wat mij betreft één van de mooiste van Europa en ik had er graag nóg meer tijd doorgebracht. In dit blog deel ik de mooiste plekjes van de Zrmanja rivier en vertel ik je meer over de mogelijkheden om gave hikes te maken door de canyon.
Wat lees je in mijn blog?
Vanuit Golubic de Zrmanja rivier verkennen
De Zrmanja rivier was tot voor kort vrijwel onbekend als toeristische bestemming, ook bij Kroaten zelf. Tot de jaren ’90 woonden in het gebied rond Golubic en de Zrmanja voornamelijk Serviërs. Na de oorlog vertrokken die allemaal naar Servië, maar de laatste jaren komen steeds meer bewoners terug om zich hier weer tijdelijk of opnieuw permanent te vestigen.
Zrmanja rivier en Canyon – één van de mooiste plekken in Kroatië
De laatste jaren wint de Zrmanja ook bij de Kroaten zelf langzaam aan bekendheid. De lokale bevolking ontdekt steeds meer hoe mooi dit gebied is. Het is er nog steeds allesbehalve druk, maar de enige bezoeker ben je in de zomermaanden niet meer. Vooral het gebied rond de Kudin Most, de oude Kudin boogbrug, wordt bezocht door dagjesmensen en reizigers die een nachtje blijven slapen. Sinds kort kun je namelijk in Golubic overnachten. Het geel gekleurde huis van de Servische familie waar wij in slapen staat pas een jaar te huur als wij er overnachten, maar mond-tot-mond-reclame werkt goed. Tijdens ons verblijf hier zijn alle nachten de 4 kamers steeds weer bezet. De meeste mensen blijven slechts een nachtje. Wij slapen hier 4 nachten, omdat het de perfecte uitvalsbasis is om de Zrmanja en omgeving te verkennen.
Verwacht geen luxe. Een airco is er niet en als wij er slapen zelfs geen ventilator. Bij 38 graden is dat best een dingetje, ook in de nachten. De douche en het toilet deel je met de gasten van de andere kamers, in totaal 4. Ook de eenvoudige keuken heb je niet voor jou alleen. Je kunt ook genieten van een lokaal diner, van de gastvrouw, die heerlijke vis maakt. De plek, de sterrenhemel in de avond en nacht en de oorverdovende stilte daarbij zijn geweldig. Ook de gastvrijheid van de familie is top.
Hiken langs de Zrmanja valt met hoge temperaturen niet altijd mee
Gave hike langs de Zrmanja rivier en Canyon
Vanuit Golubic heb je 2 plekken vlakbij, om een gave hike langs de Zrmanja rivier en door de Canyon te maken. Je kunt starten bij de Kudin Most Parking. Je rijdt dan tegenover het betonnen voetbalveldje van Golubic en een heel klein, lokaal winkeltje een smalle weg in. Ongeveer een kilometer naar beneden aan de licht hellende weg, zijn ongeveer 5 parkeerplaatsen en even daarvoor is nog een veldje met nog enkele parkeerplekjes.
Keren met een grote camper of aanhanger is in dit doodlopende weggetje niet mogelijk. Wij zagen één van de dagen dat we er waren een Belg met een boot achter zijn busje, die niet wist hoe hij weer terug bij de hoofdweg moest komen. Ook bij tegenliggers is het soms even spannend hier, dus met pech moet je wat achteruit steken.
Bij een afdaling naar Kudin Most kom je in een groen paradijs terecht
Vanaf de parkeerplaats, op een kleine 2 kilometer vanaf onze accommodatie, loop je het wandelpad naar beneden, richting de rivier. Je ziet hier direct de eerste bordjes met wandelroutes erop. Je kunt kiezen om de route naar de oude boogbrug te lopen, om daar te zwemmen en relaxen bij watervallen en stroompjes. Dan loop je 20 minuten naar beneden, met onderweg al geweldige uitzichten, en later 20 minuten terug naar boven. Je kunt ook voor het echte werk gaan en de 3 uur naar Kanjon Krupe R. Zrmanja lopen. Dit is de plek waar de Krupa rivier en de Zrmanja rivier elkaar ontmoeten en één van de mooiste plekken in de omgeving. Neem voldoende water mee, zeker in de zomer. Er is geen enkele vorm van horeca onderweg en de temperatuur kan hier in juli en augustus flink oplopen.
Is je de hike door de canyon te warm of te zwaar? Dan kun je er ook voor kiezen om met de auto terug te rijden naar de hoofdweg en daar linksaf te slaan. Het eerstvolgende weggetje links is zo mogelijk nog smaller dan dat naar de Kudin Most parkeerplaats. Als je dit weggetje volgt en aan het einde aan de linkerkant parkeert, op de open plek bij een paar huizen, kun je naar het uitzichtpunt op de Krupa Canyon lopen. Ook hier is het wandelpad met bordjes en rood-witte cirkels aangeduid.
Tijdens de hike naar ’t uitzichtpunt bij Krupa Canyon komen we geiten tegen
Je loopt eerst over kleine akkertjes met stenen muurtjes erlangs. Soms zijn de muurtjes afgebrokkeld en liggen de stenen wat verspreid in het rond. Dan is niet altijd even duidelijk hoe je moet lopen. Toch zien wij telkens weer een nieuwe markering in de verte en als je de richting van de rivier aanhoudt kun je niet missen.
Na een minuut of 20 lopen nader je een geweldig uitzichtpunt, waar je inderdaad de Zrmanja rivier en de Krupa rivier ziet samenkomen. Dit is de plek waar de wandeling die je bij de Kudin Most parkeerplaats kunt beginnen de kloof uit komt. Loop je deze hike, dan is het wijs om vooraf vervoer te regelen. Laat bijvoorbeeld je accommodatie of een taxi je ophalen, zodat je niet het saaie stuk langs de weg nog moet teruglopen. Dat is zo’n afknapper na deze geweldig mooie hike. Wij genieten, vanwege extreem hoge temperaturen, vanaf hier boven van het uitzicht en lopen dan terug naar onze auto. Je kunt ook de behoorlijk pittige afdaling naar de rivier maken en een stukje de Zrmanja volgen, tot de Veliki Buk, de grootste waterval.
Waar de Zrmanja en Krupa rivier elkaar ontmoeten
Onaards mooi plekje bij Kudin Most
De Plitvice watervallen zijn talrijker en het gebied rond de Krka watervallen is oneindig veel groter, maar de Zrmanja rivier rond Kudin Most is sprookjesachtig mooi én.. heeft nog geen fractie van de toeristen van die bekendere plekken. Hier zorgt het karstlandschap ervoor dat er verschillende stroompjes naast elkaar ontstaan. De rivier wordt op een aantal plekken breed als een meertje en de watervallen zijn omgeven met schitterend groen. Wij leggen onze handdoeken neer naast een wilde druivenstruik! Tijdens de afdaling langs de rotsige wand van de kloof wordt het zicht op de eeuwenoude Kudin boogbrug steeds beter. Bijzonder, dat dit bouwwerk hier al jaren in de rivier staat.
Bomen zorgen voor schaduw aan de rand van de rivier en bij de meertjes. Het enige geluid komt van de ruisende watervallen. In een boom hangt een touw, dat de kinderen als een liaan gebruiken, om het water in te slingeren. IJskoud is het, dat dan weer wel. En ongelooflijk helder. Zo helder, dat we de waterslangetjes en de vissen bij onze tenen kunnen zien zwemmen. Hier kun je makkelijk de hele dag genieten en steeds een eindje verder de rivier afzakken.
Een middag zwemmen bij Kudin Most tussen watervallen en stroomvernellingen
Ander zwemplekje aan de Zrmanja rivier
Heb je geen zin om in de warmte af te dalen naar de rivier en later weer terug omhoog te ploeteren? Als je in Muscovci via de elektriciteitscentrale verder naar beneden rijdt, tot restaurant Slapovi Zrmanje, kun je parkeren op een minuut lopen van de rivier. In de zomermaanden betaal je een paar euro om hier de hele dag te parkeren en kun je je handdoekje op het ruime grasveld leggen, dat tevens als camping dienst doet. Er staan ook hier wat bomen en struiken langs de rivier, maar doordat meer mensen deze plek weten te vinden kan het op warme zomermiddagen lastig zijn een schaduwplekje te vinden. Kom dus op tijd om de beste plekjes te claimen.
Ook hier kunnen de kinderen weer aan een touw het water in slingeren, van waterval naar waterval zwemmen en op een eilandje in de rivier op verkenning. De watertemperatuur is echter hetzelfde als even stroomopwaarts aan de Zrmanja. De rivieren in de Balkan zijn nou eenmaal behoorlijk fris. Honger gekregen van het zwemmen? Er zijn 2 restaurantjes naast elkaar. Die waar wij eten heeft plekjes pal aan de waterval, of met uitzicht over de rivier. Ook hier is op tijd komen de enige garantie op een goed plekje. Reserveren is niet mogelijk. De verse vis is een aanrader!
Zwemmen in de Zrmanja bij Muscovci
Eeuwenoud Servisch klooster
Vanaf onze accommodatie in Golubic is het een paar kilometer stroomopwaarts rijden tot je via een aantal haarspeldbochten afdaalt naar een lager gelegen vlakte. De Zrmanja stroomt hier niet door een canyon, maar stroomt door een vlak landschap. Vlak voor de brug over de Zrmanja rivier staat een Servisch klooster met een lange geschiedenis. Alleen al de toegangsdeur maakt een gewichtige indruk. Op de binnenplaats worden we lui gadegeslagen door een kat, terwijl een minuscuul nonnetje onkruid wiedt.
Het Manastir Krupa wordt nog altijd bewoond door enkele nonnen, die samen zorgen voor het beheer van het kleine (gratis) museumpje van het klooster en het onderhoud. In het museumpje zijn historische voorwerpen en kunstschatten van de Servische kerk te zien en een aantal iconen. De fresco’s aan de binnenkant van de kerk zijn prachtig en heel kleurrijk. Verwacht hier geen uren rond te dwalen, maar een bezoek aan het klooster maakt je bezoek aan de Zrmanja regio wel compleet.
Een eeuwenoud Servisch klooster: Manastir Krupa
Nog meer moois in de omgeving
Vanuit Golubic en de Zrmanja rivier ben je binnen een uur in Zadar. Houd je van ruige berglandschappen? Dan is een hike naar de top van Tulove Grede een must. Onderweg passeer je de afslag naar het uitzichtpunt dat wel Pueblo Vinetou heet. Het wordt niet aangegeven langs de doorgaande weg, maar is wel te vinden in Google Maps. Het uitzicht over de (hier veel bredere) Zrmanja rivier is schitterend.
De andere kant op kun je in Knin een indrukwekkend fort en een spectaculaire waterval bezoeken. Rijd je nog wat verder door, dan is de bron van de Cetina rivier zeker één van de blauwste en helderste wateren die je ooit gezien hebt. Met een diepte van meer dan 100 meter en een temperatuur van minder dan 10 graden is zwemmen hier niet direct aantrekkelijk, maar mooi is het zeker! In de omgeving zijn nog meer mooie plekken te bezoeken. Ook zijn er toffe activiteiten te doen, zoals kanoën op de Zrmanja rivier. Ik begrijp daarom niet waarom veel mensen slechts een nachtje blijven in Golubic. Neem de tijd, hier zie je het échte Kroatië.
Lees meer over Bestemmingen:
