Xinjiang – zien en doen in het verre westen van China

Xinjiang is echt een uithoek van China. Het verre westen van China is een wereld van verschil met Beijing en dat is ook niet zo verwonderlijk. Xinjiang ligt maar liefst twee tijdszones van de hoofdstad van China verwijderd. Ook het straatbeeld is er compleet anders dan dat van het oosten van China. Toch is er genoeg te zien en doen in Xinjiang. Bezienswaardigheden zijn veelal eeuwen oud en laten zien wat een rijke cultuur de Oeigoeren hebben. Ook de bizar droge, uitgestrekte landschappen dragen bij aan een intrigerende sfeer.

Xinjiang – land van de Oeigoeren

In Xinjiang wonen de Oeigoeren. Deze bevolkingsgroep wordt sinds 1949 steeds meer onderdrukt door de Chinese regering. Wat ooit een onafhankelijke regio was, qua bevolking sterk gerelateerd aan de Turkse volkeren verder westwaarts, gaat steeds meer gebukt onder het gezag van Beijing. Als we in Xinjiang rondreizen zien we meermaals het Chinese leger op intimiderende wijze de Oeigoeren om hun legitimatie vragen en een enkele keer zien we zelfs iemand meegenomen worden. De Oeigoeren zijn bang en velen durven niet eens met ons te praten, uit angst voor straffen, zo wordt ons achter in de moskee in Kuqa toegefluisterd.

De Oeigoeren zijn het volk van Xinjiang – zulke lieve mensen!

Toch hebben we tijdens onze reis door Xinjiang over contact met mensen niks te klagen. We worden vrijwel dagelijks bij mensen binnen gevraagd en zelfs meegenomen naar een bruiloft. Een meer gastvrije bevolking dan de Oeigoeren hebben we in heel China niet gevonden.

Sinds onze rondreis door China is de situatie voor de Oeigoeren er alleen maar slechter op geworden helaas. Check altijd de meest recente situatie wat betreft de veiligheid en vermijd ter plekke mogelijke demonstraties. Vermijd daarbij de Chinese berichtgeving, die is vrijwel nooit waarheidsgetrouw.

Zien en doen Hami

Ooit was Hami de eerste stop op de zijderoute, komend vanuit China, tegenwoordig is Hami gewoon ingelijfd en onderdeel van de autonome regio Xinjiang. Van de oorspronkelijke bebouwing en bewoners van Hami rest nog maar weinig. Heel erg veel is er op cultureel gebied ook niet meer te zien en doen hier. Verschillende van de grote merknamen zijn ook hier in de woestijn aangekomen, gevestigd in de nieuwe hoogbouw in Chinese stijl. Toch vinden we in de buitenwijken nog een enkel stukje oud Hami, hoewel we ook enorme stukken land zien waar net de sloophamer zijn werk heeft gedaan en waar nieuwbouw de grond uit gestampt wordt. Kleine wijkjes bestaan nog altijd uit eenvoudige, lemen huizen, soms niet meer dan één enkele kamer. Geweldig om te zien, hoe oude mannetjes ervoor zitten met een kop thee en een krant.

De bezienswaardigheden van Hami: de oude wijk en Hui Wang Feng

Op verschillende straathoeken zijn marktjes, waar in de zomer meloenen in alle soorten en maten verkocht worden. Heerlijk, met temperaturen die bijna dagelijks boven de 40 graden komen.
De échte bezienswaardigheden van Hami zijn eigenlijk de ongelooflijk vriendelijke inwoners. Zo worden we, als we nog maar net rond lopen door één van de oude wijken, uitgenodigd om op de binnenplaats meloenen en ander fruit te eten. Bezienswaardigheden van Hami die je echt niet mag missen zijn de Hui Wang Feng, de mausoleums in Arabische en Oeigoerstijl. Er is een klein museum bij, met handgemaakt muziekinstrumenten en gebruiksvoorwerpen. Aan de overkant van de weg is de eeuwenoude Oeigoer-begraafplaats, waar je tot je enkels weg zakt in mul zand en de grafstenen van klei gemaakt zijn. Hier kunnen we de geschiedenis van Xinjiang echt proeven.

Bezienswaardigheden in en rond Turpan

Turpan is de laagstgelegen plek ter wereld en wordt weleens de oven van China genoemd. In de zomer wordt het hier met gemak 50 graden. Zelfs aan het begin van de zomer, als wij in Turpan zijn, kunnen we tussen 12 en 5 eigenlijk nauwelijks buiten komen door de hitte. Zodoende zien we de bezienswaardigheden in dit deel van Xinjiang tussen 8 en 12 en na 5 uur ’s middags. Er is hier genoeg te zien en doen in en rond en daarom blijven we er 5 dagen.

zien en doen in Xinjiang – het straatbeeld zoals hier in Turpan is super

Als we op de eerste dag de Moslimwijk doorkruisen naar de Emin Minaret, delen we de stoffige wegen met ezelskarren. Die zitten vol prachtig geklede vrouwen, met mannen met een dopa op hun hoofd op de bok. Jongetjes spelen op straat met blaaspijpjes en papieren pijlen. Stromend water is er nog niet, dus de vrouwen doen de was in het stroompje naast de huizen, waar ook de kinderen uit drinken en zich in wassen. Ook hier is het dagelijks leven weer één van de bezienswaardigheden die ons het meest trekt.

Verder is ook de Emin minaret, met haar bakstenen patronen en enorme moskee, de moeite van een bezoek waard. De lemen schuurtjes, gebouwd om druiven aan de lucht te kunnen drogen, trekken ook onze aandacht. We lopen ruime tijd over de stoffige wegen rond de minaret, om ze te kunnen bewonderen.
Eén van de gaafste bezienswaardigheden van Xinjiang en voor mij zelf van heel China, is de oude stad Jiaohe. Deze eeuwenoude stad is volledig opgebouwd uit leem en heeft een enorme omvang. Als we er rond lopen heb ik haast het gevoel dat ik het gepraat en gelach van de vroegere bevolking nog kan horen, maar toch is ’t er doodstil. In verschillende grotere bouwwerken kijken we even binnen. Soms zie je nog precies waar kasten of andere opslagplekken geweest zijn en zie je de mensen bijna in hun huizen zitten.

Indrukwekkende bezienswaardigheden Xinjiang rond Turpan: Emin minaret en Jiaohe

Ga je net als wij in de zomermaanden fietsend vanuit Turpan naar Jiaohe? Vertrek dan vroeg. De 11 kilometer zijn vooral op de terugweg hels, aangezien de weg licht hellend is en het gauw warm wordt. En reken op wat meer toerisme tegenwoordig. De Chinezen hebben zelf ook ontdekt hoe bijzonder deze plek is.

Twee bezienswaardigheden die net wat verder van Turpan liggen, zijn de Flaming Mountains en Tuyoq Valley. Met het openbaar vervoer is het wat lastig, dus een taxi of tourtje voor een paar uur is hier wel handig. De Flaming mountains zijn slechts een korte stop waard als je ’t mij vraagt. De bergen zijn inderdaad erg mooi en met wat fantasie inderdaad net rode vlammen, maar na even kijken heb je ’t wel gezien. Tuyoq is dan niet ver meer. Het dorpje is ongelooflijk fotogeniek, maar de minst gastvrije plek in Xinjiang die we bezocht hebben. Achteraf lijkt het te komen door de Chinese projectontwikkelaars die de lokale bevolking maximaal uitbuiten en hun dorp exploiteren voor het toerisme. De schitterende moskee, de 1000 Buddha grotten en de lemen woningen zijn desalniettemin prachtig om te zien. Geen idee wat er over is van dit unieke dorp in een groene vallei, omgeven door een verder dor en kaal landschap.

Tuyuq en de omgeving van de 1000 Buddha grotten

In de omgeving van Turpan zijn nog een paar bezienswaardigheden die een bezoek waard zijn. De ruïnes van Gaochang en de graven van Astana zijn een mooie combi, eventueel ook samen met Tuyuq en de flaming mountains, als langere dagtrip.

Zien en doen in Kuqa

Ook in Kuqa is het dagelijks leven een deel van de mooiste en meest interessante bezienswaardigheden van Xinjiang. Het lijkt in Kuqa soms alsof je door een museum wandelt. Veel bewoners bouwen druk aan een nieuw huis, met prachtig houtsnijwerk, in mooie kleuren geverfd, maar we zien ook nog veel oude, lemen huisjes en huizen met wit pleisterwerk. Het leven speelt zich grotendeels op straat af, waar het in de zomermaanden pas in de vroege avond wat koeler begint te worden. Op het plein worden meloenen en ander fruit verkocht en een man probeert z’n schapen te slijten aan de rijdende slager. Een elektrische megafoon voor de oproep voor het gebed in de moskee is er hier nog niet. Met zonsondergang zien we iemand het dak van de moskee beklimmen, om met een normale megafoon in alle windrichtingen te roepen.

In Kuqa speelt het leven zich op straat af en is er genoeg te zien en doen

Op de markt dag is er nóg meer te zien en doen in Kuqa. Op ezelskarren wordt de koopwaar aangevoerd, waarna de ezels in de droge rivierbedding worden gestald. Het is alsof de tijd hier een halve eeuw heeft stil gestaan, ook wat de koopwaar betreft. Vee, groenten, fruit, scherp geslepen messen en stoffen zijn volop te koop. De moderne wereld lijkt hier, op deze bruisende markt, naar een ander universum te zijn verdwenen.

De écht indrukwekkende bezienswaardigheden van Kuqa vind je buiten de stad. Subashi zijn de ruïnes van een Buddhistisch tempelcomplex uit de 4e eeuw, dat sinds de opkomst van de Islam in de 9e eeuw deels vernietigd en daarna verlaten is. Subashi is gelegen aan de voet van de uitlopers van het Tien Shan gebergte, een waanzinnig landschap waar bergen en woestijn samen komen. De omgeving is rotsachtig en droog, maar juist daardoor én door het weidse uitzicht, heel erg mooi. De ruïnes stellen, op een paar resten van torens en een enorme stupa na, niet zo veel voor. Het is juist het spectaculaire landschap wat het bijzonder maakt. In een paar uurtjes rijd je de 30 kilometer van Kuqa naar Subashi en terug en heb je ruim de tijd om er rond te lopen en te genieten van het maanlandschap en de ruïnes.

Een halve dagtrip naar Subashi vanuit Kuqa

Kashgar: het verre, verre westen van China

Kashgar is de meest Westelijke stad in de enorme woestijn van Xinjiang, aan de voet van de uitlopers van het Pamir gebergte en ligt vlakbij de grens met Pakistan, Kyrgyzstan, Afghanistan en Tajikistan. Het is onder andere door haar plek, zo vlakbij al die andere landen, dat in Kashgar elke week een enorme veemakt gehouden wordt. En die veemarkt is dan weer één van de bezienswaardigheden van Xinjiang die je gezien moet hebben.

Het is geweldig om hier rond te struinen en we zien, naast de dopa’s van de lokale Oeigoeren, ook veel hoofddeksels en klederdrachten uit de buurlanden van China. Jongetjes rennen achter kuddes schapen aan, om ze op de juiste plek te krijgen, een grote stofwolk achter latend. Oude mannetjes besturen ezelskarren waar onwillige ezels voor lopen, terwijl de eerste geiten al van baasje wisselen. Een hoefsmid voorziet een paard van nieuwe schoenen en een kok staat Laghman-noedels te maken, hét gerecht van de regio en een geliefd ontbijt voor de kooplui. Een uurtje later is de handel op haar hoogtepunt en we zien vele dieren van eigenaar wisselen, een mooi schouwspel, met het vele roepen en handje klappen van de kopers en verkopers.

De veemarkt in Kashgar is één van de beste bezienswaardigheden van Xinjiang

Een andere plek die je zeker moet zien in Xinjiang is de oude wijk van Kashgar. We genieten echt van het rond struinen door dit deel van de stad, waar je de geschiedenis kan proeven. Oude huizen, hobbelige straatjes en heel veel vriendelijke gezichten kruisen ons pad. Uiteraard bezoeken we hier ook de Id Kah moskee, één van de grootste moskeeën in China en een indrukwekkend bouwwerk. Ze zijn er zelf ook trots op, want het hele enorme gebouw ziet er tiptop uit.

Sinds ons bezoek aan Kashgar en het schrijven van dit verhaal zijn tienduizenden huizen in de oude stad vernietigd door de Chinese regering. De bewoners hebben een andere woonplek moeten vinden en zijn opnieuw de dupe van Beijing. Geen idee hoe vaak en hoe lang nog.

Dé trots van Kashgar: de grote Moskee in de oude wijk

Xinjiang zoals het ooit was ervaren in Yengisar

In Yengisar is niks bijzonders te zien en doen en juist daarom is het één van de bezienswaardigheden van Xinjiang die je niet mag overslaan. Het dorp is bekend om haar mooie, handgemaakte messen, maar voor ons is de reusachtige, begraafplaats die compleet is opgetrokken uit klein veel interessanter. We lopen er meer dan een uur rond en verwonderen ons over de indrukwekkende hoeveelheid graven en de grootte van de mausoleums die er gemaakt zijn. In de verte rijzen de pieken van het Tien Shan gebergte hoog op.

Als we langs de lokale basisschool lopen zijn wij zelf de bezienswaardigheden en laten we in de klas foto’s van Nederland zien. Bij een rivier, die door een brede kloof loopt, kijken we hoe molenaars een inventief systeem hebben bedacht om met waterkracht mais te malen. Een echtpaar komt net meel kopen en daarna staan ze erop dat we samen met hen en twee vriendinnen brood en yoghurt eten. Zo zitten we in het mulle zand, onder een boom, nan in yoghurt te dopen en te genieten van de rust van het dorpse leventje hier. Kashgar lijkt op dit moment echt mijlenver weg. Dit hier, is het échte leven in Xinjiang.

Yengisar: niet één van de top bezienswaardigheden van Xinjiang en toch prachtig

Meer zien en doen in Xinjiang

De belangrijkste stad van Xinjiang, Ürümqi, hebben wij niet bezocht. Xinjiang is groot en wij hebben vooral de weg van de oude Zijderoute gevolgd. De plaatsen verder zuidelijk en noordelijk daarvan hebben we overgeslagen, maar er zijn zeker een aparte reis waard. Laten we hopen dat China de natuur en de culturele schatten daar een beetje met rust laat. Dan kunnen we ooit nog een keer die kant op, om meer te zien van het land van de Oeigoeren.

Ga naar al mijn Azië blogs, of kies een andere bestemming »