Wie dit leest wil nooit meer naar China

Hoe is het toch mogelijk, dat ik het aanstaren in India nooit als vervelend heb ervaren en dat het in China mijn bloed deed koken? Zijn er verschillen in manieren van aanstaren? En of die er zijn! Indiërs zijn nieuwsgierig, geïnteresseerd en altijd in om te proberen met je te communiceren. In China heb ik aldoor het gevoel gehad bekeken te worden als een circusartiest, outcast, iemand waar je het liefst niet naast zit in de trein en waar je niet mee kunt of wilt praten. Het rochelen, spugen, voordringen, dat zou allemaal nog best te hebben zijn, als die mensen in ieder geval vriendelijk waren. Wellicht zijn Han-chinezen cultureel gewoon té anders dan wij.

Eerste tijd in China

Drie maanden zijn we in China geweest en de eerste maand was geweldig. We waren in Yunnan en Guanxi en de etnische bevolking die we daar troffen was aardig en behulpzaam. De natuur is er prachtig en de wil van de Han-Chinezen om alle dingen aan te passen aan hun eigen maatstaven voor schoonheid vielen ons toen nog niet zo op. Toen zagen we nog niet dat de oude centra van Lijiang en Dali compleet herbouwd zijn voor de busladingen binnenlandse toeristen die allemaal dat ene gekleurde parapluutje achterna lopen met dat Chineesje (de gids) eronder. We hadden ook nog geen oog voor de manier waarop de Tibetaans ogende houten huizen in de omgeving van Zhongdian uit de grond werden gestampt door kleine legertjes Chinese werklui. Dat ook de zogenaamd Tibetaanse details in de hoofdstraat van het door China Shangri-La genoemde zhongdian “made in China” waren zouden we ook pas later horen. We hadden toen nog niet de “oude” Chinese muur gezien bij Jiayuguan, met gloednieuwe bakstenen, voorzien van ingebakken jaartal en naam van de producent. Kortom, na die eerste maand besloten we het land verder in te trekken, omdat we het er mooi en interessant vonden. Vrij snel daarna kwamen onze eerste irritaties.

Jiayuguan en Zhongdian in China

souvenierstalletjes bij elke bezienswaardigheid

Bij iedere bezienswaardigheid staat een compleet toeristendorp met souvenirwinkeltjes. Je kunt deze winkelstraatjes, die soms een dorp op zich lijken, vaak niet vermijden en de enige route naar of van een bezienswaardigheid loopt door deze straat. Als je denkt dat de Action veel Chinese prullaria heeft dan moet je echt eens in zo’n winkeltje naar binnen. Wat een rotzooi wordt er hier gekocht, door diezelfde busladingen Chinezen waar ik het eerder over had.

Alles anders

Vanzelfsprekende gebaren, die in de rest van de wereld worden begrepen, zijn hier totaal onbruikbaar. Zo stak iemand zijn duim en wijsvinger in de lucht om ons naar het juiste perron door te sturen (hielp iemand ons daar nou zomaar?) en je zou verwachten dat dit nummer 2 was, maar duim en wijsvinger betekent in China 8. Daar kwamen we dan weer achter toen de bus die we wilden nemen net was weggereden.
Ook als we in een hotel duidelijk proberen te maken dat we komen slapen wordt ons gebaar van twee handpalmen op elkaar en je hoofd daar horizontaal op leggen niet begrepen en als we wijzen op de rijen met kamersleutels die ze hebben hangen zakt hun mond zelfs half open van verbazing. Wat zouden die buitenlanders hier toch komen doen?

In China is alles anders

Roken in de trein en de bus

Roken in het openbaar vervoer is in China net zo verboden als in de Westerse wereld, maar dit verbod lijkt vaak meer een suggestie. Zo ook in de bus naar één van de meer afgelegen dorpjes in Guizhou. Als we de roker voor ons in de bus wijzen op de niet-roken-bordjes worden we minachtend aangekeken en tergend langzaam wordt een nieuwe sigaret tevoorschijn gehaald en aangestoken.

Ook in de trein rookt menigeen als een schoorsteen, zelfs als we verzoeken om ermee te stoppen, omdat de coupé blauw staat. Gelukkig zijn de heren té verbaasd als hun de sigaret door een inmiddels behoorlijk geïrriteerde, niet nader te specificeren Europese medereiziger wordt afgepakt en deze wordt uitgetrapt en in de afvalbak gedeponeerd. Daarna blijven de sigaretten dan toch in de tas.

Met de bus in China

Treinreizen

Het roken is echter niet de enige irritatie in het openbaar vervoer. Om überhaupt de juiste bus of trein te vinden, laat staan kaartjes voor die laatste vorm van vervoer te bemachtigen is, als je geen Chinees spreekt, een hele toer. Meer daarover lees je in dit blog over treinkaartjes kopen in china.

Ook als je eindelijk treinkaartjes hebt weten te scoren en in de juiste trein bent beland ontkom je soms niet aan nieuwe irritaties. Zo ook in de trein van Xining naar Jiayuguan.

Ik sta net de tassen in het bagagerek te schuiven, bovenop mijn stoel, maar met de schoenen keurig uit, als een dikke Chinees naast me komt staan ahummen. We denken nog even dat hij er misschien langs wil, maar er is ruimte zat. Ik maak geen aanstalten om van de stoel af te gaan of om te stoppen met mijn tas in het rek te leggen, tot grote ergernis van de man, die dan op zijn kaartje wijst, dat hij prompt onder mijn neus duwt: zelfde stoelnummer. Peter denkt dat er iets is misgegaan en dat we misschien in de verkeerde coupé zitten, mede door de arrogante houding van de man. Ik zeg hem echter dat hij dan verkeerd zit, omdat dit coupé 9 is en er nummer 8 op zijn kaartje staat. Ik kan het in deze fase van ergernis-opeenstapelingen niet nalaten zachtjes “neh.. nehnehneneeeeeh” te neuriën, tot groot genoegen van een groepje Tibetaanse medereizigers. En dat terwijl de man de hele coupé weer door scharrelt naar zijn eigen coupé. Hij dacht die domme Laowai (buitenlanders) te slim af te zijn, maar bleek toen zelf de oen.

In China met de trein

En dan nog die grens over. Eruit wil je!

Tja en dan wil je weg en sta je al met een half been in Kyrgyzstan. Voor je gevoel in ieder geval. De belastende foto’s van de Chinese politie die Oeigoeren lastigvalt heb je keurig van je camera gewist, uiteraard nadat je ze eerst naar je externe harde schijf hebt gekopieerd en aan jezelf gemaild. En dan? Dan wil de douane beambte je reisgids bekijken.

De kaart voorin onze Rough Guide lijkt hem grote zorgen te baren en hij verdwijnt met het boek in een kamertje , waar meer ernstige blikken onder te grote petten zich verschansen. Een paar minuten later komen ze met z’n tweeën terug. De Engelssprekende collega vertelt ons dat we grote problemen hebben veroorzaakt met dit boek. Op de kaart voorin is Taiwan namelijk niet ingekleurd en dat had wel gemoeten. Taiwan is China, zo wordt ons medegedeeld, en dus had het dezelfde kleur moeten hebben als de rest van hun land. Nu is er een groot probleem.

Ik slik mijn voorstel dat ze het #%^&-eiland dan samen maar netjes moeten inkleuren, als het zo belangrijk voor ze is, gauw in en toon groot berouw voor deze enorme misdaad. We stellen voor dat de mannen een pittige mail sturen naar de schrijver van de Rough Guide, om het verder met hem uit te vechten. Ze lijken het serieus te overwegen, maar toch mogen we het boek niet meenemen de grens over. Ze geven aan het hier te houden. Dat lijkt mij wat overdreven en ik los het probleem snel op: rits…weg is Taiwan. Zo, weer een probleem de wereld uit.

Geshockeerd pakt de niet-Engels-sprekende beambte het afgescheurde stukje kaart uit mijn handen en hij legt het gauw weer bij de rest van de kaart, die hij liefdevol glad strijkt. Na wat heen en weer gesteggel, waarbij de mannen duidelijk van slag zijn over de door midden gescheurde kaart van hun land, gaan ze akkoord met ons voorstel dat ze alleen het overgebleven deel van de kaart uit het boek verwijderen. Zo worden dus de 2 bladzijden eruit gesneden, waarna de rest van het boek snel weer in onze tas verdwijnt. Na deze laatste ervaring rennen we letterlijk China uit, vastbesloten om er nooit meer terug te keren.

China

Positief

Was er dan niks positiefs aan onze reis door China? Toch wel! We hebben leren voordringen als de beste en hier hebben we later tijdens onze lange reis regelmatig ons voordeel mee gedaan. Onze cursus Chinees schelden voor gevorderden dan? Regelmatig zagen we mensen tegen elkaar tekeer gaan alsof de ander een stuk vuil is. Hoezo gezichtsverlies en altijd beleefd blijven? Dat was zeker in de tijd van de Keizerrijken, maar daar merkten wij in het hier en nu helemaal niks van en regelmatig werden we zelf afgeblaft. (Soms blaften we dan ook wel eens terug.)

Maar serieus? We hebben weinig positieve herinneringen aan China en hoe enthousiast we ook zijn over reizen en hoe leuk we het vinden dat onze oudste dochter het reis-gen geërfd lijkt te hebben… als ze enthousiast roept: “ik wil ook een keer naar China” is er altijd wel iemand die vraagt: “wil je een snoepje?”

Ben jij al eens in China geweest? En, wil je nog terug? 🙂

Ga naar al mijn China blogs, of kies een andere bestemming »