Wie straatfotografie opzoekt in het woordenboek zal daar niets vinden. Wikipedia geeft wel een definitie: straatfotografie is een fotografiegenre waarbij mensen op publieke plaatsen zoals straten, parken en metrostations gefotografeerd worden zonder dat ze zich daar bewust van zijn. Een andere definitie van straatfotografie die ik tegenkwam is: straatfotografie is het vastleggen van spontane, alledaagse gebeurtenissen in de openbare ruimte.
Inhoud van dit blog:
Wat straatfotografie voor mij inhoudt
Een paar weken terug plaatste ik een artikeltje over straatfotografie in India. Bij straatfotografie gaat het dus vaak om de mensen die op straat toevallig op je pad komen, maar ook andere opvallende elementen die je buiten aantreft kun je op straatfoto’s vastleggen. Dit zie je ook terug in de foto’s van een gepassioneerd straatfotograaf die ik zelf echt steengoed vind: Thomas Leuthard. Op de foto’s die ik zelf plaatste waren steeds mensen onderdeel van de foto, maar niet altijd het enige onderwerp. De foto’s waren afwisselend candid foto’s, waarbij de gefotografeerde persoon op het moment zelf niet in de gaten had dat er een foto werd gemaakt, maar ook portretten, waarbij ik de persoon in kwestie vooraf om toestemming had gevraagd om een foto te nemen. Soms alleen door even oogcontact te hebben en de camera omhoog te steken.
3 totaal verschillende foto’s: candid en achteraf of vooraf gevraagd om toestemming
Straatfotografie niet voor iedereen hetzelfde
Kort na het plaatsen van mijn artikeltje kwam ik een discussie tegen op internet, waar iemand stelde dat het vooraf vragen van mensen om een foto te nemen niet onder straatfotografie valt. De meningen hierover en de reacties op de stelling waren nogal verdeeld. De persoon in kwestie vond het op die manier eigenlijk een portretfoto, die dan toevallig op straat genomen is. Inderdaad zouden foto’s waarbij je alleen het gezicht van de persoon voor de camera ziet net zo goed ergens anders genomen kunnen zijn. Aan de andere kant zou ik deze mensen nooit ergens anders tegen gekomen zijn dan op dat moment op die plek op straat. Het liefst laat ik zoveel mogelijk ook de omgeving van de persoon op de foto zien, dus het eenvoudige, houten spinnenwiel van de dame die in Laos buiten wol zit te spinnen, of de geiten van de geitenhoeder in Rajasthan. Toch hou ik er van om flink in te zoomen op het onderwerp en zie je bij mijn straatfoto’s niet even veel van het straatbeeld op de achtergrond. Bovendien houd ik regelmatig voor ik de foto neem eerst vragend mijn camera omhoog. Vaak wordt er gereageerd met een knikje of een lachje, terwijl de persoon in kwestie verder gaat met waar hij daarvoor mee bezig was. Is het daarmee dan geen straatfotografie?
Is dit straatfotografie?
Bijzondere dingen van het gewone leven
Ik probeer met mijn straatfoto’s altijd het bijzondere van het gewone leven te laten zien. Soms is dat bijzondere iets dat iemand aan het doen is, soms een bizarre situatie of gebeurtenis. Ik leg graag de dingen vast waarover ik mij verwonder. Dingen die anders zijn of de bijzondere manier waarop mensen (gedwongen) leven. Vaak zijn die speciale dingen iets heel kleins. De manier waarop een varkensneus door de zelf getimmerde deur van zijn hok midden op straat steekt, of de blik in de ogen van een kindje dat zich half verschuilt achter zijn moeders rokken. Die blik leg ik het best vast door zo dicht mogelijk bij te komen. Inderdaad zie je dan de omgeving niet meer. Toch is het daarmee voor mij straatfotografie. Een straatportret van een bijzonder mens. Een mens dat ik nergens anders had kunnen ontmoeten. Wat vind jij?
En mag dit dan ook door als straatfotografie of niet?
Van straatfotografie naar fotoverhalen
De komende tijd zou ik vaker op straat fotoverhalen willen maken. Afwisselend detailfoto’s en overzichten van situaties die ik tegenkom onderweg. Straatfotografie kan op die manier een verhaal vertellen. Ook dieren, gebruiksvoorwerpen of vervoermiddelen horen bij straatfotografie. Ze kunnen bijdragen aan het maken van het fotoverhaal en laten samen het totaalbeeld zien. Tot nu toe waren mijn straatfoto’s veelal losse foto’s van één opvallend element, maar daar wil ik dus verandering in gaan brengen. Tips en ideeën zijn welkom!
Wat een lastig en beladen onderwerp is dit; het mes snijdt aan twee kanten want het beeld op straat is wel heel erg sprekend voor het verhaal erachter maar aan de andere kant heb je ook een stukje privacy. Vooral als het zonder toestemming is genomen. Mijn persoonlijk gevoel is wel een voorstander voor straatfotografie maar wel met toestemming, ook al is dan het spontane moment ver te zoeken. Het blijft altijd een afweging.
Wat betreft die privacy las ik dus kort geleden tot mijn verrassing dat je in principe geen toestemming nodig hebt om een door jou genomen foto op internet te plaatsen. Ik vind dat echt apart. Vraag zelf dus vaak achteraf toestemming, heb eigenlijk nog nooit gehad dat iemand boos werd ofzo.