Vakantie met leerplichtig kind

Op vakantie met leerplichtig kind, het leek nog zo ver weg. En dan is de oudste ineens 4 en gaat ze naar de basisschool. Leerplichtig is ze nog niet, maar haar “zomaar” uit school houden, dat voelt toch een beetje gek. Wel was het laatst even heel handig om haar een dagje extra weekend te geven, toen we een paar nachten weg waren geweest en zondagavond laat pas thuis kwamen. Nog een jaartje en dan is ook dat niet handig meer, dan is ze echt leerplichtig. Maar wat houdt die leerplicht nu precies in en kan je dan als ouders echt niet meer zo makkelijk buiten de vastgestelde dagen op vakantie met leerplichtige kinderen?

Leerplicht wet voor elk kind van 5 jaar en ouder

Volgens de wet is een kind van 5 jaar en ouder leerplichtig. Dat betekent dat ‘t vanaf de maand nadat een kind 5 is geworden dagelijks naar school moet. In Nederland houdt die leerplichtwet echter meer in dan dat je kind onderwijs hoort te krijgen. Volgens de wet hoort dat onderwijs namelijk op een erkende school plaats te vinden. Daarmee staat leerplicht in ons land dus eigenlijk gelijk aan schoolplicht. Een paar dagen eerder vertrekken en dan zelf een beetje letters schrijven en sommetjes maken, omdat de vliegtickets dan zo lekker voordelig zijn, zit er dus niet in. En ook een lange reis of wereldreis maken is geen optie meer zodra je kind de leerplichtige leeftijd bereikt. Ook niet als je zelf leerkracht bent, zoals ik. Daarmee is de Nederlandse wet één van de strengste van Europa, samen met Duitsland en Griekenland. In landen als Frankrijk en Denemarken is deze wetgeving veel soepeler en mag je bijvoorbeeld best een lange reis met leerplichtige kinderen maken, als je daarbij zelf zorgt voor goed onderwijs.

De leerplichtwet maakt reizen met schoolgaande kinderen buiten de officiële vakanties lastig

Ontheffing van de leerplicht en de schoolplicht

In sommige gevallen wordt er een uitzondering gemaakt. Dat is echter niet omdat je goedkope vliegtickets gevonden hebt met vertrek op de dag vóór de officiële vakantie begint. Kinderen met zeer ernstige ziektes of handicaps kunnen ontheffing krijgen van de school- en leerplicht. Ouders met seizoens-afhankelijke beroepen, zoals boeren, kunnen indien nodig 1 of 2 weken verlof buiten de gebruikelijke vakanties krijgen. Voor kinderen met ouders die van beroep bijvoorbeeld kermisexploitant of schipper zijn kan vrijstelling van de schoolplicht worden aangevraagd.

Daarmee vervalt de leerplicht echter niet. Dat geldt ook voor kinderen waarvan de ouders principiële redenen hebben om hun kind niet naar school te laten gaan, zoals een bepaalde geloofsovertuiging. Deze ouders moeten aantonen hoe zij hun kind dan wel gaan onderwijzen en al voordat het kind aan zijn of haar schoolcarrière begint hebben aangegeven dat zij principiële bezwaren hebben. Het maken van een (verre) reis wordt vrijwel nooit als gegronde reden voor het verzuimen van de schoolplicht gezien. Wie zijn leerplichtige kinderen meeneemt om te reizen zal daarom zeker contact hebben met de leerplichtambtenaar, die erop moet toezien dat alle kinderen in Nederland ook daadwerkelijk naar school gaan.

Een verre reis is een ervaring voor kids, maar vrijwel nooit toegestaan buiten vakanties

Zijn jouw kinderen nog niet leerplichtig en ben je op zoek naar praktische tips en ervaringen om jullie reis invulling te geven? Of droom je graag alvast weg voor als het je lukt om vrijstelling te krijgen? Dan is het Handboek Verre Reizen met kinderen een aanrader om in huis te hebben! Boordevol info en tips waar je écht wat aan hebt.

Ontheffing leerplicht 5-jarige

Kinderen van 5 jaar zijn daarbij een beetje een uitzondering. Voor sommige van deze kinderen is een hele schoolweek nog te lang en daarom mogen zij, zonder om toestemming te vragen, maximaal 5 uur per week thuis gehouden worden. Dat schept mogelijkheden om op maandag een dag uit te rusten als je op zondagavond laat van een weekend weg thuis bent gekomen, dus dat weekendje.. dat zit er dan toch nog voor heel eventjes in. En zelfs als je erg leuk geprijsde vliegtickets tegenkomt, met vertrek op de vrijdag vóór de vakantie, kom je hier nog wel mee weg. Dat deze ontheffing voor 5-jarigen hier eigenlijk niet voor bedoeld is mag duidelijk zijn, maar toch is het soms misschien net even handig. 🙂 Vergeet alleen je kind niet ’s ochtends even af te melden.

Toch op vakantie met leerplichtig kind

Vakantie of reizen is dus geen reden om niet aan de leerplicht te hoeven voldoen, zelfs niet als dat is om een zogenaamde sabbatical of carrièrebreak mogelijk te maken. Ga je emigreren of maak je een reis naar het buitenland ter oriëntatie op emigratie? Dan mag je de kinderen daarvoor meestal meenemen, zeker als je ervoor zorgt dat ze ter plekke onderwijs krijgen. Ook expats, die hun kind meenemen en ze naar school laten gaan in het land waar ze zich vestigen, krijgen meestal probleemloos ontheffing van de leerplicht. Voor alle andere (lange) reizen is het vooral de instelling van de leerplichtambtenaar van jouw gemeente die bepaalt of je wel of niet kans maakt om je kinderen mee op reis te mogen nemen. Sommige leerplichtambtenaren zijn wat losser. Als je dan komt met een weldoordacht plan, waarin je ook gedetailleerd aangeeft hoe je jouw kind onderwijs gaat geven, en dat in nauw overleg met de basisschool, maak je kans op groen licht. Een andere optie is het inschrijven van je kind bij de wereldschool, maar alleen inschrijving geeft niet automatisch toestemming. Je zult ook dan met een uitgebreid reisplan moeten komen, waarbij je beschrijft wanneer en hoe het onderwijs plaatsvindt. Bovendien is de wereldschool niet bepaald goedkoop en heb je alleen al voor de lespakketten voor bijvoorbeeld een groep 5 leerling een koffer op zichzelf nodig om alles mee te slepen.

Reizen met leerplichtige kinderen buiten vakanties is niet onmogelijk

Andere mogelijkheden voor een wereldreis met leerplichtig kind

Reis je langzaam of blijf je op 1 plek, dan zou je je kind kunnen inschrijven op een school in het buitenland. Houd er wel rekening mee dat vaak een werkvergunning of ander bewijs van langdurig verblijf nodig is en een leerplichtambtenaar kan achteraf ook naar bewijsstukken vragen. Nog een optie is dat je jezelf daadwerkelijk op emigratie “gaat oriënteren”. Ook hier kan om bewijs worden gevraagd, om misbruik te voorkomen. Vaak wordt uitschrijving van de basisschool als mogelijke oplossing aangedragen, maar de meeste scholen schrijven kinderen pas uit zodra ze een bewijs van inschrijving van de nieuwe school hebben ontvangen. Daarmee valt deze mogelijkheid af.

Uitschrijven uit de GBA beste kans

Het wordt je dus niet bepaald gemakkelijk gemaakt om buiten de schoolvakanties een (lange) reis of vakantie met leerplichtig kind te organiseren. Heb je toch plannen om bijvoorbeeld een wereldreis, of andere lange reis, te maken met het gezin? Dan is je beste optie waarschijnlijk om je uit te schrijven uit de gemeentelijke basisadministratie (GBA). We hebben verschillende ouders gesproken die zelfs van de leerplichtambtenaar het advies kregen om zich uit te schrijven. Officieel kan dit alleen als je langer dan 8 maanden weg blijft. Mocht je korter weg blijven, dan kan je altijd achteraf zeggen dat de plannen gewijzigd zijn.

Op reis of op vakantie met leerplichtige kinderen buiten vakanties vergt voorbereiding

Kies je voor het uitschrijven van je kinderen uit de GBA dan kan dat alleen als je jezelf ook uitschrijft. Kinderen gaan namelijk waar de ouders gaan, zo redeneert de leerplichtambtenaar terecht en dus zou het alleen uitschrijven van de kinderen snel de aandacht trekken. Gevolg van uitschrijven is dat je geen kinderbijslag meer ontvangt en als je langer weg blijft dan een jaar, dat je geen AOW opbouwt over de duur van de reis. Blijf je als ouder wel in dienst van je werkgever, bijvoorbeeld omdat je een sabbatical jaar hebt weten te regelen, dan kan je de misgelopen kinderbijslag vaak achteraf terug krijgen. Als je niet staat ingeschreven in de Nederlandse basisadministratie heb je geen recht op een Nederlandse zorgverzekering en zal je op zoek moeten naar een alternatief.

Het moge duidelijk zijn dat buiten de schoolvakanties reizen of op vakantie met leerplichtig kind geen appeltje eitje is. Voor een paar weken extra vakantie, of om gebruik te kunnen maken van die voordelige vliegtickets buiten de vakantie lijkt bovenstaande dan ook erg veel gedoe en dat is ’t ook. Wil je echter een lange reis met gezin maken, dan zijn er zeker wel kansen, maar een plan van aanpak is echt nodig. In dat geval: go for it, veel succes!

En misschien een lichtpuntje voor wie een dergelijke reis in de toekomst wil gaan maken: er zijn geluiden dat de wet aangepast gaat worden en er meer speelruimte komt voor reizen met leerplichtige kinderen. Staatssecretaris Dekker sprak er afgelopen maart over met de commissie onderwijs, cultuur en wetenschap.

Op wereldreis met kinderen? Lees zeker even mijn blog met kosten van onze wereldreis met gezin voor 8 maanden, om te zien wat wij aan zo’n reis hebben uitgegeven.

Ga naar al mijn Kids blogs, of kies een andere bestemming »