Trans Mongolië Express Reisverslag

Na een paar dagen Moskou en Soezdal gaat het echte Trans Mongolië avontuur dan eindelijk beginnen. Het is tegen middernacht als we door de taxichauffeur van ons hotel in Soezdal op het donkere station in Vladimir worden afgezet, waar om 1 uur onze trein zal vertrekken. Wij hebben onze reis bij een reisorganisatie geboekt en zullen door een hostess naar de trein worden gebracht om ons de juiste wagon en coupé te wijzen. Om 00.30 uur is er nog steeds geen spoor van haar en beginnen we ons af te vragen of ze nog wel zal komen. We besluiten alvast te gaan informeren op welk perron we moeten zijn, voor het geval ze niet komt opdagen.

Onze ervaringen op station Vladimir

Bij het eerste loket van de kaartverkoop krijgen we meteen “njet” te horen zodra we onze eerste Engelse zin gesproken hebben. Bij het tweede loket drukken we de dame meteen ons kaartje onder de neus en wijzen richting de perrons. Ook hier krijgen we hetzelfde antwoord. Bij de eerste de beste medereiziger die we aanspreken hebben we niet veel meer geluk. Een sjieke dame neemt eindelijk de moeite de kaartjes waarmee we wapperen te bekijken. Gelukkig, ze spreekt een heel klein beetje Engels en maakt ons duidelijk dat het perron waar onze trein zal vertrekken nog niet bekend is, maar dat er aldoor wordt omgeroepen welke treinen op welk spoor binnenkomen. Zij zal voor ons luisteren waar we naar toe moeten. Enkele berichten later steekt ze drie vingers omhoog. We bedanken haar en snellen de trappen op naar perron drie.

Op het perron aangekomen blijkt half Mongolië inmiddels ook op de hoogte van het juiste spoor. Trekkers met aanhangwagens die uitpuilen van de kartonnen dozen met handelswaar rijden het perron op. Druk pratend worden er gebaren gemaakt en worden nog meer dozen aangesleept. Enkele ogenblikken later zien we de twee lichtbundels van een locomotief opdoemen in de nacht. Getrokken door twee locomotieven is daar die legendarische trein die van begin- tot eindpunt een week onderweg is.

Dozen vol handelswaar gaan de Trans Mongolië Express in

Ons huisje in de Trans Mongolië Express

Drukte alom bij de Mongolen, maar ook bij ons. Op de kaartjes hebben we inmiddels gezien dat we in wagon 10 moeten zijn, maar het lijkt wel alsof alle Mongolen daar ook naartoe onderweg zijn. Sissend komt de trein tot stilstand op het moment dat wij net wagon 10 hebben gevonden. Slaperig kijken reizigers die al in Moskou zijn ingestapt vanaf hun reeds opgemaakte bedden naar buiten. De deuren gaan open en onmiddellijk springt er een Mongool naar binnen die fanatiek dozen over begint te nemen van zijn collega. De dozen worden in het gangpad opgestapeld en ik begrijp dat snelheid onze enige redding is.

Ik gooi mijn koffer naar binnen en terwijl ik er achteraan wil krijg ik een boze blik van de provodnik en een verzoek om mijn ticket en paspoort. Ik tover ze gauw tevoorschijn en even later zijn we allebei aan boord. We kunnen nog net voorbij de dozen komen en al gauw vinden we onze vierpersoons coupé, waar we kennismaken met Espen, een Noor op wereldreis, beginnend met een Trans Mongolië reis. We blijken de bedden te hebben die vooruit rijden en gaan zitten. Om de bagage zullen we ons later wel druk maken. Maar daar komen we gauw op terug als enkele tellen later de vierde reiziger zich meldt: Sara uit Mongolië. Haar vriendin keurt ons geen blik waardig en begint meteen het bed boven Espen vol te stouwen met dozen. Sara zelf stelt zich wel voor aan ons en laat meteen haar gapende wond aan haar hand zien. Later zal blijken dat ze handelt in glaswerk en scherven haar hand hebben verwond. Ondertussen doet ze flink haar best om Espen en ons te overtuigen dat er wel wat spulletjes van haar in onze bagageruimte passen. Wij denken daar heel anders over en ruimen gauw onze koffer en tas op.

Onze gang en coupé in de Trans Mongolië Express

Espen staat wel toe dat er één doosje onder zijn bed staat. En nog één. En nog één. Nee, nu wordt het toch echt te veel. Maar met de belofte dat ze het morgenochtend zullen opruimen mag er dan nog één doosje bij. Als het hele bed en de bijbehorende bagageruimte (en toch nog een deel van onze helft) volgestouwd zijn met dozen verdwijnen de beide dames weer. Ondanks dat het nog lang onrustig blijft in de gang maken wij onze bedden op en kruipen erin.

Heb je weinig tijd om de Trans Mongolië Express helemaal zelf te regelen? Bij een gespecialiseerde reisorganisatie doen ze niks anders dan reizen als de Transsiberië Express en Trans Mongolië Express organiseren. Dat maakt alles een stuk vertrouwder en makkelijker.

Trans Mongolië Express eerste dag

Om 9 uur Moskou tijd worden we de eerste keer van ons leven wakker in een rijdende trein op het Trans Siberische spoor. Ons uitzicht: tientallen dozen. Een wonder dat ze er niet afgevallen zijn die nacht. Het wiebelt en kraakt voortdurend. Het ontbijtje dat het hotel ons had meegegeven blijkt prima te zijn. Espen verovert zijn ontbijt bij de eerste stop in Kirov. Vlak voordat we vaart minderen vliegt onze coupédeur open en onder toeziend oog van Sara klimt een Mongool op haar bed en opent de ventilatieruimte boven ons hoofd. Handig draait hij beide luiken los en begint zijn handeltje eruit te trekken. Blijkbaar lag dit spul er al voordat wij de coupé in kwamen. Een andere handelaar verwijdert het karpet voor onze deur en maakt een luik in de vloer open. Een ruimte groot genoeg om twee volwassenen in te verstoppen ontstaat. Ook hier wordt van alles uitgehaald. Zodra de trein helemaal stilstaat en de deuren open gaan staan de Mongolen allemaal al op het perron en begint een levendige handel. Paraplu’s, broeken, shirtjes, schoenen en veel meer worden er verkocht. Wij genieten eerst maar eens van ons ontbijt en halen bij de samowar een tweede kop heet water voor thee.

Drukte op het perron, Mongoolse handelaren aan het werk

Als de trein verder rijdt en iedereen weer aan boord is begint een nieuwe activiteit: alle handel wordt verdeeld en opgeborgen volgens een duidelijke strategie. Voor de Mongolen althans. Voor ons is het volstrekt onduidelijk wat er allemaal gebeurt en we hebben geen idee waarom sommige dozen eerst de ene kant uitgaan en vervolgens weer de andere. Onze 4 doosjes die vandaag zouden worden opgeruimd staan er in elk geval nog steeds. Als Sara even later langskomt vragen we haar ernaar. Nee, het zal echt zo worden opgeruimd. Als dit uren later nog niet gebeurd is besluiten we ze maar in het gangpad te zetten, dit tot ongenoegen van Sara’s vriendin die ze weer in onze coupé zet. Nadat ze weg is zetten wij ze weer in de gang en even later zijn de doosjes weg en horen of zien we er niets meer van.

Onze tweede stop van die dag is in Balezino. Een afgeladen perron, gevuld met Russen van alle leeftijden. De Mongoolse handel gaat hier pas echt los. Sara kijkt slechts toe, haar gewonde hand zorgt ervoor dat ze niets kan doen. Zaterdag zal alle handel op de trein verkocht zijn vertelt ze. Ik besluit onze ehbo-doos te gebruiken om haar hand te verbinden, zodat ik niet aldoor naar de gapende wond hoef te kijken. Als we zeggen dat ze naar een dokter moet wuift ze dit weg. We zien dat ze veel pijn heeft, maar een dokter is echt niet nodig volgens haar. Rond 18.00 uur stoppen we een tijd in Perm in de Oeral. Na deze stop gaan we in de restauratiewagen blini’s met zure room eten. Ze smaken prima en worden geserveerd door een ober die naar het schijnt 24 uur per dag werkt (en rookt).

De Mongoolse handelaren aan het werk

Een dag van enerverende ervaringen

In miljoenenstad Omsk staat de politie onze trein op te wachten. Ze hebben het perron afgezet en alleen toeristen mogen de trein verlaten om een luchtje te scheppen. Maar de Mongolen glippen aan de andere kant de trein uit en steken een spoor over naar het perron aan de andere kant. Een uitzinnige menigte Russen verplaatst zich van achter de dranghekken naar dit andere perron en hier gaat de handel meteen van start. Tot 5 minuten later de politie ook hier ingrijpt en de Mongolen uiteen drijft en het spoor op duwt. Met harde hand proberen de agenten de handelaars te weren, maar steeds klimmen die een stukje verder het perron weer op. Uiteindelijk is de politie het zat en begint mensen te arresteren. Verschillende handelaars, ook vrouwen en (huilende) kinderen worden meegenomen.

Sara en haar vriendin komen even later de trein toch weer in, blijkbaar waren zij slim en snel genoeg. Als ze een tijdje in onze coupé komen zitten probeert Peter met behulp van ons Mongoolse taalgidsje een gesprek aan te knopen. Ze moeten erg lachen om de komische tekening van een Mongool en een gertent op de voorkant. Volgens hun zien ze er zo echt niet uit. Maar met het boekje kunnen we vanaf nu redelijk goed met ze communiceren. Regelmatig vertellen ze ons hoe de handel is gegaan op een station en zo vinden we uit dat ze kristal van Rusland naar Mongolië brengen en op de perrons spijkerbroeken verhandelen.

De Trans Mongolië Express in Siberië

De Trans Mongolië Express steeds verder van Moskou

Deze dag verloopt hetzelfde als de vorige: op de perrons wordt druk gehandeld en in de tussentijd wordt er gegeten, gedronken en plezier gemaakt. We liggen inmiddels 5 uur voor op de Moskou-tijd en niemand weet nog precies hoe laat het is. De railtender heeft hier de vorm van een ijzeren mandje en wordt gerund door een oudere Rus: “Zoes, vodka, bier…”. En als je je drankje op hebt, gooi je het flesje gewoon naar buiten, want de enige prullenbak die er in de wagon is wordt echt door niemand gebruikt.

Als we ‘s avonds willen gaan slapen horen we ineens een vreemd ratelend geluid. We halen de provodnik op en vragen haar of zij even wil luisteren. Zodra ze de deur opendoet en het geluid hoort lacht ze: “Aha!” Ze verdwijnt weer en komt even later terug met een sleutel. Het luik boven ons hoofd wordt los gedraaid en daar is onze boosdoener: het tweede luik annex ventilatierooster. Deze is de laatste keer na het openen niet meer goed dichtgedraaid en alle schroeven zijn weg. Bij onze buren haalt de provodnik 1 schroef op, maar omdat ook hier wat schroeven weg zijn kan ze er niet genoeg pakken om de boel weer vast genoeg te krijgen. Wederom biedt de ehbo-doos uitkomst: samen met haar maak ik het luik stevig vast met Hansaplast tape. Het probleem is opgelost en wij kunnen slapen. We zetten onze wekker op een vroeg tijdstip, zodat we op tijd wakker zullen zijn om het Baikalmeer te zien.

De Trans Mongolië Express bij het Baikal Meer

Het Baikalmeer en de grens over

Bij dageraad gaat onze wekker. Het licht is prachtig zo ‘s ochtends vroeg, maar het meer laat nog een tijdje op zich wachten. Omstreeks om 8 uur stoppen we dan de eerste keer bij het meer. Hier worden bosjes vis verkocht, maar wij bedanken even op dit tijdstip. We rijden nog enkele uren langs het enorme meer, voordat we door een steeds heuvelachtiger landschap rijden. De mensen die we vanuit de trein zien hebben steeds meer Aziatische trekken en de huizen zien er steeds armoediger uit. Vaak hebben ze geen stromend water of elektriciteit.

Tegen het eind van de middag zijn de Mongolen zenuwachtig in de weer met hun handel. Spullen worden goed opgeborgen, terwijl andere dingen verdeeld worden over de diverse coupé’s. Zelfs in de wc wordt hun handel verstopt. Tegen 19.00 uur zijn we in Naushki, bij de Russische grens. Van de dozen op het bovenste bed van Sara is weinig meer terug te vinden, op ons tafeltje staat inmiddels wel een kristallen vaas die daar eerder niet stond.

De Russisch – Mongoolse grens

Nadat alle paspoorten en uitreisformulieren zijn opgehaald en iedereen streng bekeken is door de douane mogen we uitstappen. Gedurende 4 uur wordt de trein binnenste buiten gekeerd en geven wij onze laatste roebels uit bij de achterbak-verkoop achter het station en bij het winkeltje op het perron. Bij de Mongoolse grens staan we opnieuw stil, maar hier mogen we de trein niet uit. Wederom moeten we allerlei formulieren invullen en worden er stempels in ons paspoort gezet. Ook komen er Mongolen de trein in die ons laatste Russische geld omzetten in Mongoolse Tugrük, voordat ze door onze provodnik eruit gejaagd worden. Na een uurtje is het hele circus klaar, maar om onverklaarbare redenen rijden we nog niet verder. Als ik een luchtje ga scheppen bij de deur zie ik waarom. Hier zijn de provodnik en de politie druk aan het fluisteren met enkele handelaars. Papiergeld gaat over en weer. Pas een uur later verlaten we de Mongoolse grenspost Sukhbatar en rijden we weer. In Mongolië.

Het terugzoeken en reorganiseren van de smokkelwaar door de Mongolen gaat nog de hele nacht door. Pas om 4 uur ‘s nachts vallen ook Sara en haar landgenote uitgeput bovenop een paar dozen in het bovenste bed in slaap.

Laatste dag Trans Mongolië Express

Om 06.30 uur gaat onze wekker al weer. Een vuurrode hemel en een berglandschap met enkele gers in het dal is het eerste wat we van Mongolië zien. Nadat we onze spullen hebben ingepakt en afscheid hebben genomen van Espen stappen we in Ulaanbaatar de trein uit. Na 5 dagen in de trein zijn we dan eindelijk echt in Mongolië. Ooit wil ik deze reis nog een keer maken, maar dan met onze kids. Ik interviewde al eens een gezin over hun reis met de Trans Mongolië Express met hun kinderen. Het lijkt me echt een waanzinnig avontuur.

Wil je weten wat we na het verlaten van de trein in Mongolië hebben gedaan? Lees dan het Mongolië Reisverslag.
Op de hoogte blijven van alle updates? Volg mij dan op Facebook.

Ga naar al mijn Azië blogs, of kies een andere bestemming »