De route langs de Donau ten oosten van de Servische hoofdstad Belgrado is een must voor wie van historische plekken houdt. Wat wij zelf heel gaaf vinden aan Smederovo, Viminacium en Ram is dat ze ver van de toeristische kant van de Balkan lijken te zijn. Zowel in Smederovo als Viminacium zijn wij lange tijd de enige bezoekers. In Ram delen we het fantastisch gelegen fort met slechts een handvol andere bezoekers. Hier zie je pas echt hoe zo’n immense rivier de Donau is ook. Ik neem je mee op een korte roadtrip vanuit Belgrado naar eindpunt Golubac, aan de rand van Djerdap nationaal park.
Het gigantische fort van Smederovo
Wij nemen de snelweg naar Smederovo, maar horen achteraf dat de alternatieve route langs de Donau best mooi is. Een volgende keer kiezen we zeker daarvoor! Als we aankomen bij het fort van Smederovo zijn we direct onder de indruk van de omvang. Gigantische wachttorens staan langs een onverhard, stoffig veld waar we de auto achterlaten. De oude muur van het buitenste verdedigingswerk helt op sommige plekken gevaarlijk ver over en er zitten op verschillende plekken enorme scheuren in. We vragen ons af hoe lang dit zonder onderhoud nog blijft staan. Ik lees later dat het fort van Smederovo door Servië is voorgedragen als Unesco Werelderfgoed. Wellicht dat een opname op die lijst het verval kan keren.
Aankomst Smederovo fort: de buitenste en binnenste kasteelmuren en gracht
Als we door één van de poorten naar binnen wandelen zien we de echte omvang van het gigantsiche fort pas. Er is gewoon een atletiekbaan en een parkachtig deel met bomen binnen in. Een slotgracht staat rond het binnenste kasteel. Dit is het deel dat duidelijk wel nog onderhoud krijgt. We betalen een paar euro entree en mogen de steile trappen beklimmen naar dikke, vierkante torens. Sommige hebben nog kantelen, maar de meeste niet. Van bovenop die torens en de borstwering daartussen hebben we een geweldig uitzicht over de Donau. Binnen in het kasteel is weinig te zien, maar het geeft vooral een indruk hoe strategisch deze verdedigingspositie ooit gekozen is. Wij zijn onder de indruk van deze plek!
In de zomermaanden is hier ieder jaar een Middeleeuws festival, wat ons met zo’n decor heel tof lijkt. Ook vindt er een muziekfestival plaats. Buiten dit soort activiteiten is de kans groot dat je hier de enige bezoeker bent.
Het Smederovo fort ligt schitterend aan de Donau
Ondanks dat er een treinstation vlakbij het fort ligt, kun je niet met de trein van Belgrado naar Smederovo. Neem de bus als je met het openbaar vervoer reist. Die vertrekt elke 30 minuten van het Lasta busstation en kost slechts een paar euro.
Verder naar de opgravingen van Viminacium
Vanuit Smederovo is het niet mogelijk de Donau verder oostwaarts te volgen, want er is een zijriviertje en er zijn wat andere obstakels waar je omheen rijdt. De route is niet erg logisch en voert ons door een industrieel gebied met zware industrie. Onaantrekkelijk, maar tegelijkertijd bijzonder om te zien hoe dit soort fabrieken in Zuidoost Europa nog hun werk doen. We hebben dat lelijke, verder nogal kale gebied nauwelijks achter ons gelaten als de bordjes ons laten weten dat we in het archelogische gebied van Viminacium zijn aangekomen. Ooit was dit een Romeinse legerplaats en een enorme stad tijdens haar hoogtijdagen.
Onze eerste stop is bij de graven en graftombes van Viminacium
In het bezoekerscentrum van Viminacium blijkt dat we ook hier weer de enige geïnteresseerden van het moment zijn. Een gids gaat met ons mee en we krijgen een privé rondleiding, ideaal want zo kunnen we aangeven als onze kinderen wat sneller door willen. We rijden een klein stukje naar een overdekte hal met graven die net onder de huidige laag grond gevonden zijn. We duiken wat verder onder en zien schitterende graftombes met schilderingen erop. Dit is allemaal Romeins en even verderop wordt een houten, Romeinse arena nagebouwd. We vinden het niet direct iets toevoegen, maar het geeft wel een beetje een beeld van hoe het er hier ooit uit heeft gezien. Benieuwd wat ze verder met dit bouwwerk gaan doen.
Het Romeinse badhuis is onze volgende stop. De baden en verwarming zijn nog herkenbaar, mooi om even te zien, maar niet direct een plek waar onze kinderen lang stil willen staan. Als onze gids vertelt dat we dan de grootste mammoet gaan bekijken die ooit gevonden is, worden ze wel enthousiast. Om daar te komen moeten we weer een paar minuten met de auto. De gids rijdt in zijn eigen auto voor ons uit. Het blijkt niet de grootste mammoet te zijn, maar de grootste nog volledig intact zijnde mammoet. Heel gaaf, om die van dichtbij te zien. Vlakbij staat een nagebouwde Romeinse villa. Hier wordt ooit ook het museum van Viminacium geopend, met vondsten uit de omgeving. Tijdens ons bezoek is alleen de maquette te zien, met de Romeinse stad zoals die er ooit uit heeft gezien.
De arena, het badhuis en de beroemde mammoet van Viminacium
Vlakbij het bezoekerscentrum is ook het nieuwe klimpark van Viminacium. Het ziet er tijdens ons bezoek allemaal nogal kaal uit in de hete zon. We missen wat bomen en schaduw. We hebben in leukere parken geklommen, maar als je kinderen wat beweging en uitdaging kunnen gebruiken is het een leuke stop.
Laatste stop miniroadtrip langs de Donau: fort van Ram
Vanuit Viminacium is het een half uurtje rijden naar Ram. Hier vinden we het volledig gerestaureerde fort van Ram, een 15e-eeuws fort gelegen op een steile helling, hoog boven de Donau, in het dorp Ram. Het uitzicht over de grootste rivier van Europa is hier nóg indrukwekkender dan in Smederovo. De rivier is zo breed dat je haast het idee hebt dat het een meer is. Gammele veerbootjes, vol geladen met auto’s en reizigers, steken de Donau over naar Roemenië. Elke vijand over het water zie je van hieruit al van mijlenver aankomen.
Ram Fort langs de Donau in het oosten van Servië
Het fort is mooi gerestaureerd, maar haalt het qua formaat niet bij dat van Smederovo. Ook hier vinden we slechts lege ruimtes, maar het is wel cool om in één van de oudste forten van de regio rond te dolen. De bogen en gewelven vallen op. Ze zijn mooi bewaard gebleven, onder andere doordat de Ottomanen dit fort niet hebben vernietigd, maar juist gebruikt en versterkt.
Vanuit Ram door naar Golubac
Wij rijden vanuit Ram in een half uurtje door naar Golubac, van waaruit wij Djerdap nationaal park gaan verkennen. Je kunt ook terug rijden naar Belgrado, in ongeveer anderhalf uur. Het fort van Golubac voelt voor ons als de perfecte afsluiting van deze kleine roadtrip langs de Donau en door de tijd. Hoe tof dat we dit fort dan zelfs vanuit onze woonplaats langs de Donau kunnen zien! Wij kiezen graag voor een homestay en zo belanden we bij appartement Vidikovac, net buiten het dorp. Helaas is dit appartement niet langer te huur, maar een beetje dichter bij de rivier is dit ook een hele fijne, moderne optie met lovende reviews en het heet niet voor niets Bella Vista natuurlijk.
Ben jij dol op historische plekken en reis je graag door de Balkan? Binnenkort een blog over de mooiste kloosters van Servië en Montenegro, dus stay tuned.