Deze route door Bosnië en Herzegovina is een roadtrip van 3 weken met onze eigen auto waarvan we van begin tot eind genoten hebben. Lekker met ons eigen vervoer van deur tot deur in Nederland. Omdat aan onze route door Bosnië en Herzegovina een aantal weken Kroatië vooraf gaan, begint onze roadtrip op een andere plek dan waar hij eindigt. Het is dus geen heel rondje, maar dat scheelt niet veel. Je kunt deze roadtrip op elk willekeurig punt aan de route beginnen en er een rondje van maken door na Jajce naar Una National Park te rijden. Vlieg je liever naar Bosnië en Herzegovina, om van daaruit met een huurauto deze route af te leggen, dan zal dat waarschijnlijk vanuit Sarajevo zijn. Begin in dat geval met lezen bij het kopje Sarajevo en ga ook dan na Jajce door naar Una National Park.
Aankomst in Bosnië en Herzegovina
Onze eerste kennismaking met Bosnië en Herzegovina is in Bihac, een stad die we eigenlijk alleen kennen van de berichtgeving over de Balkanoorlog op tv in de jaren ’90. Nu is het de eerste stad die we na de Kroatische grens bezoeken, omdat we nog geen Bosnische Marken hebben en we niet weten of we in Una National Park met Euro’s kunnen betalen. Dat blijkt wel het geval te zijn trouwens, dus onze extra stop in Bihac is eigenlijk niet nodig. De Bosnische Mark is gekoppeld aan de Euro en heeft een verhouding van ongeveer 1:2, 1 Euro is 2 Mark. Voor pinnen betaal je in Bosnië en Herzegovina een flinke commissie aan de bank, soms wel €8,50! Je voordeligste optie om te pinnen is UniCredit of SPERbank, daar betaal je €3,50. Een andere optie is om Euro’s te wisselen, maar dan ben je afhankelijk van de openingstijden van de kantoortjes en het valt niet altijd mee om er één te vinden met een mooie koers.
route Bosnië en Herzegovina – geplande eerste stop Una National Park
Bosnië en Herzegovina behoort niet tot de EU. Bellen en dataroaming zijn daardoor een prijzige aangelegenheid. Het beste koop je voor een paar euro een lokale Sim-kaart. Dat maakt je Bosnië en Herzegovina roadtrip een stuk eenvoudiger en doe je heel gemakkelijk bij elk tankstation.
Wij maken van de nood een deugd en verkennen Bihac, voor een eerste kennismaking met Bosnië en Herzegovina. Het centrum is een mengeling van nieuwbouw en herstelde, historische bouwwerken. De ruïnes van de Sint-Anthony van Padua kerk staan erbij als een levende herinnering aan de zware tijden die de stad gekend heeft. Overigens is de kerk, waarvan de toren en enkele muren nog overeind staan, niet gesneuveld in de Balkanoorlog, maar in de tweede wereldoorlog.
Bihac is onze eerste kennismaking met Bosnië en Herzegovina
Eerste stop Bosnië en Herzegovina roadtrip – Una Nationaal Park
Vanuit Bihac ben je in een half uur bij Una nationaal Park. Dit deel van de route door Bosnië en Herzegovina loopt pal langs de Kroatische grens en hier en daar al langs de Una rivier. Doordat het park verschillende ingangen heeft is de beste slaapplek een beetje afhankelijk van wat je wilt zien en doen. Wij slapen in Kulen Vakuf, redelijk centraal voor de mooiste bezienswaardigheden van Una en tevens de grootste plaats, met enkele restaurantjes en een eenvoudige supermarkt. Plekken die je in Una Nationaal Park zeker niet mag overslaan zijn: de Martin Brod waterval en het nabijgelegen klooster Manastir Rmanj, de ruïnes van het hooggelegen Ostrovica kasteel, de grote Strbacki Buk en de restaurantjes aan het water bij Japodski Otoci en langs de Una rivier.
Beide watervallen en het klooster zijn eenvoudig met de auto bereikbaar en niet te missen highlights van Una Nationaal Park. De weg naar de ruïnes van het Ostrovica kasteel is een bijzondere uitdaging. De laatste kilometers wordt de weg steeds smaller en als we een iets breder zandpad inslaan, zijn er ineens diepe kuilen. Een kleine kilometer van het kasteel parkeren we de auto maar naast het pad, om verder te lopen. Het uitzicht is het avontuur meer dan waard. Je ziet Kulen Vakuf en de Una Rivier in de diepte, net als grote delen van het Nationaal Park. Als we op de terugweg nog een ander pad proberen, moeten we echter door een karrespoor, dat is overwoekerd door struiken en hoog gras. Of er een betere route is kan ik je niet vertellen, maar dit is veruit het spannendste stukje weg dat we tijdens onze Bosnië en Herzegovina roadtrip afleggen.
Kulen Vakuf is een mooie plek om Una Nationaal Park te verkennen
Route Bosnië en Herzegovina buiten het gebaande pad in Livno
Vanuit Una National Park gaat deze roadtrip verder Bosnië en Herzegovina in. In 4 uur tijd rijd je van Una naar Mostar, maar waarom zou je dat in één keer doen? De wegen zijn bochtig en er is onderweg nog een interessante stop te maken. Wij vertrekken in de vroege ochtend vanuit Una, om twee uurtjes later in Livno aan te komen. Dit deel van de route door Bosnië en Herzegovina is wat buiten het gebaande pad. Geen idee waarom Livno niet populairder is, want het oude deel van de stad is geweldig mooi en je kunt er één van de tofste excursies van het land maken.
De wijk Duman is het meest fotogenieke deel van Livno. De oude huizen, tegen de berghelling gebouwd, en de historische brug bij de bron van de Bistrica, laten je terug reizen in de tijd. Bezoek zeker de Hajji Ahmet the Ducat moskee, voor- of nadat je op jeepsafari gaat. Deze jeepsafari brengt je naar de wilde paarden op de hoogvlakte boven Livno. Onderweg passeer je de mooiste uitzichten en zie je hoe gezinnen hoog bovenop de berg leven van de veeteelt, in hun eenvoudige huizen. Voor ons is deze excursie één van de hoogtepunten op deze route door Bosnië en Herzegovina. Voor en na ons bezoek rijden we 2 uur tot onze eindbestemming van de dag: Mostar. Is je dit te ver, dan is dit een comfortabele overnachtingsplek in Livno.
Livno is een toffe stop in een Bosnië en Herzegovina roadtrip
Verkennen van zuidelijk Bosnië en Herzegovina vanuit Mostar
Mostar is een aangename stad met een historisch centrum waarvan je wel onder de indruk móet zijn. Uiteraard is de bekende Stari Most brug daar mede verantwoordelijk voor, maar ook de rest van het kleine, maar geweldig mooie oude centrum is schitterend. In dit deel van Bosnië en Herzegovina zijn echter zoveel dingen te zien en doen, dat je makkelijk een kleine week in Mostar kunt verblijven. Wij hebben dagtrips gemaakt naar de Kavica watervallen, zijn met een gids de natuur in geweest en hebben culturele bezienswaardigheden als vestingstadje Pocitelj, het klooster Blagaj en de stecci bij Radimlje bezocht.
Omdat we relatief lang in Mostar zijn gebleven, hebben we er een ruim appartement gekozen in één van de wijken aan de rand van het oude centrum. Pal voor de deur zijn parkeerplekken aan de rand van de rustige straat. Slaap je liever in het oude centrum, dan is dit ook een hele fijne optie met verschillende accommodatietypes.
Het oude centrum van Mostar
Natuur Zuidoostelijk deel van de route Bosnië en Herzegovina
Vanuit Mostar reizen we Oostwaarts. We kiezen echter niet de kortste route, maar rijden via Stolac, waar in de omgeving een aantal bijzondere, historische sites te bekijken zijn. Ook Stolac zelf is de moeite van een bezoek, met haar turbulente geschiedenis en hooggelegen fort. Deze route gaat trouwens na Stolac de (niet zichtbare) grens met Republica Srpska over. Geen idee of het hele Servische deel van Bosnië en Herzegovina zo is, maar het voelt echt als een andere wereld. Landschappen zijn kaler, onherbergzamer en er is amper nog bebouwing. Pas bij Gacko komen we voor ons gevoel weer in de bewoonde wereld. Dit is dan ook een goede plek om inkopen te doen voor je dagen in Sutjeska National Park, want de mini-supermarktjes daar stellen weinig voor.
Het toffe van Sutjeska is haar ongereptheid. Dat is overigens meteen ook een beetje het lastige. De wegen in het nationaal park zijn echt slecht. Daardoor ben je erg aangewezen op de tours die aangeboden worden, als je dieper het park in wilt. Buiten de hoofdweg is niets geasfalteerd. Wil je geen tours doen en ook niet met je auto op een steile gravelweg vol diepe kuilen rijden, dan moet je jezelf afvragen of het wel de moeite is om Sutjeska op te nemen in je route door Bosnië en Herzegovina. Je zou dan ook vanuit Mostar direct kunnen doorrijden naar Sarajevo. Zelf vind ik dat wel een beetje zonde, want dit deel van Bosnië en Herzegovina is één van de laatste stukjes wildernis van Europa. Dat wil je eigenlijk gewoon zien. Wij hebben hier centraal, comfortabel en voordelig geslapen.
Sutjeska NP is één van de meest ongerepte stukjes Bosnië en Herzegovina
Wij rijden de weg naar Prijevor-Maglic wel met onze eigen auto (Opel Astra). We vinden de hike van daaruit, naar het hartvormige meer net over de grens in Montenegro, letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt van onze Bosnië en Herzegovina roadtrip. Ook de stops bij verschillende uitzichtpunten langs die route schijnen fantastisch te zijn. Doordat onze hike en het zwemmen in het meer te lang duren, moeten wij die helaas voor deze roadtrip laten schieten.
Sarajevo, stad van Oosterse sferen en indrukwekkende musea
Het mooie aan deze route door Bosnië en Herzegovina is dat hij zo afwisselend is. Na een paar dagen natuur, kun je jezelf weer onderdompelen in de cultuur van de hoofdstad. Sarajevo is een stad die Oosters aandoet, door de vele smalle steegjes met ronde keitjes, haar bazar, de Arabische badhuizen en de kleine werkplaatsen verspreid door het oude centrum. Er zijn verschillende musea die de verdrietige geschiedenis van Bosnië en Herzegovina in de jaren ’90 vertellen. Het Tunnel museum en de Gallery 11/07/95 zijn aanraders.
Oosterse sferen en indrukwekkende musea in Sarajevo
Slaap in het oude centrum van Sarajevo om nog meer sfeer te proeven. Parkeer je auto in de parkeergarage van Hotel Europe, een prijzige accommodatie. Slapen kun je dan doen bij het vlakbij gelegen Riverside Residence, of nóg voordeliger voor hostel Residence
Het fijne aan Sarajevo is dat je er ook heel makkelijk een dag buiten de stad kunt doorbrengen. Met de kabelbaan sta je in 10 minuten bovenop de berg, met uitzicht op de stad in de diepte. Vanaf het bergstation van de kabelbaan wandel je in een paar minuten naar de Olympische bobsleebaan, die tegenwoordig van begin tot eind met kleurrijke graffiti is opgefleurd.
Lukomir: voor een vleugje avontuur op deze roadtrip
Anderhalf tot twee uur van Sarajevo ligt het meest afgelegen dorpje van Bosnië en Herzegovina. Lukomir is echt een pareltje en een lokale overnachting in dit schattige dorpje te midden van spectaculaire natuur is een absolute aanrader. De weg op het laatste deel van de route naar Lukomir is echter onverhard en hier en daar wat uitdagend. Er zijn geen hele steile stukken, maar wel flinke kuilen en dikke stenen. Bedenk dus of je met jouw auto dit deel van de route door Bosnië en Herzegovina wilt afleggen of niet. Je kunt anders gewoon vanuit Sarajevo doorrijden naar het noorden, naar Jajce. Wij zijn blij dat we Lukomir hebben opgenomen in onze Bosnië en Herzegovina roadtrip. We hebben er een fantastische wandeling gemaakt, genoten van het authentieke dorpje en haar inwoners. Overnachten bij een lokale familie was een geweldige ervaring.
Neem zeker Lukomir op in je route Bosnië en Herzegovina
Laaste stop route Bosnië en Herzegovina in Jajce
De route van Lukomir naar Konjic schijnt écht alleen met een 4×4 begaanbaar te zijn en dus rijden we eerst terug naar Sarajevo, voordat we Noordwaarts richting Jajce gaan. Voordeel is dat we zo wel Travnik passeren, een fotogeniek stadje met haar eigen fort. Is je de route naar Jajce te ver, dan kun je in Travnik overnachten. Zelf vinden wij het in een dag prima te doen. Ook Jajce mag er zijn, zowel het oude centrum als de watermolens in de omgeving van het stadje. De houten molentjes staan aan de rand van een fijn park vol stroompjes en een groot meer. Je kunt er heerlijk wandelen over een vlonderpad, op mooie dagen lekker zwemmen en bootje varen of gewoon kijken hoe het water langs die oude, houten molentjes stroomt. Het centrum van Jajce heeft haar eigen, grote waterval. Wij slapen net buiten het centrum, in een ruim appartement met parkeerplaats voor de auto.
Extra tips – route Bosnië en Herzegovina
Zorg voordat je begint aan deze Bosnië en Herzegovina roadtrip dat je auto in goede conditie is. Het is een flink eind rijden en de wegen zijn van wisselende kwaliteit. Check vooral of je banden nog in goede staat zijn en zorg dat ze in Bosnië en Herzegovina zelf niet te hard zijn.
Jajce – noordelijkste stop Bosnië en Herzegovina roadtrip
Houd afstand van vrachtwagens, veel afstand. Zeker op bochtige wegen door de bergen is dit extra belangrijk. Je ziet niks en er kan zomaar ineens een grote kei op de weg liggen. Dit overkomt ons en door tegenliggers kunnen we de kei niet meer ontwijken. Gevolg: een lekke band midden in de bergen. Wij hebben geen reserveband bij ons, maar tijdens het rijden van deze route door Bosnië en Herzegovina wel al verschillende keren tegen elkaar gezegd dat we dat bij thuiskomst direct willen regelen. Gelukkig zijn Bosniërs enorm behulpzame en handige mensen en verrassend snel kunnen we verder rijden met een andere band.
Rijd je tank niet te ver leeg, zeker buiten de toeristische plaatsen van he land. Tot twee keer toe blijkt het tankstation waar we eigenlijk willen tanken gesloten. Je zult daar maar net helemaal leeg staan.
Route Bosnië en Herzegovina roadtrip op de kaart
Met deze reisfilm krijg je een nog beter beeld van onze rondreis door Bosnië en Herzegovina
Tenslotte de beste tip, of je nou deze route door Bosnië en Herzegovina aflegt of een andere: geniet! Het is één van de meest authentieke en ongerepte landen van Europa. Je zult het zeker fantastisch vinden.
Heb jij al eens rond gereisd in de Balkan of zou je wel een roadtrip door de Balkan willen maken? Wat denk je van deze route door Bosnië en Herzegovina?
Iemand idee hoe/wat je het beste kan vliegen?
Wij zijn met onze eigen auto die kant op gereden, maar je kunt ook vliegen naar Sarajevo.
Super!
Supertof om te lezen! Volgende week vertrekken wij richting o.a. Bosnië en Herzegovina. Nu las ik dat als je langer dan 3 dagen daar blijft dat je je dan moet registeren bij de lokale politie 🤔 Wat waren jullie ervaringen hiermee?
Ik las dat afgelopen zomer voor het eerst ergens ja, een jaar nadat wij geweest waren. Haha, er werd dus nergens om gevraagd. Wellicht wordt dit niet meer geconcentreerd of hebben we gewoon geluk gehad.
wat een geweldige reis! ik haal hier enorm veel inspiratie uit om deze zomer met mijn clan (4 kinderen tussen 5 en 13j) rond te reizen.
Het is mij niet erg duidelijk of jullie tijdens de reis ‘water’ zijn gepasseerd waarin kan gezwommen of geplonsd kan worden?
Wat leuk om te horen! Het is echt een prachtig land en heel budgetvriendelijk. Water is er op veel plekken, in de vorm vak riviertjes en bronnen, maar die zijn meestal ijs- en ijskoud. Bij de Kravica watervallen kun je zwemmen en is het water ietsje minder fris.
Wat een schitterende reis hebben jullie gemaakt en beschreven. En veel bijzondere plaatsen aangedaan. Dat verdient veel navolging.
Dank je, het was inderdaad een hele toffe reis!
Wat een geweldig blog met super goede tips. Ik in het verleden nog al wat “spookverhalen” gehoord over de plaatselijke wethandhavers. De meeste verhalen gingen over de politie die toeristen voor de meest kleine vergrijpen boetes gaven en dat je bij de grens altijd 10 euro in je paspoort moet doen om vertraging te verkomen. Zijn dit idd spookverhalen of zit hier toch een kern van waarheid in?
Het schijnt dat die politie er nog wel is en dat je aan de grens soms gedoe kunt hebben als je geen groene kaart bij je hebt en een extra verzekering moet betalen, maar wij hebben zelf niks van dit alles ervaren. Gelukkig! Overigens hebben we wel van de lokale bevolking gehoord dat de politie corrupt is en liever lui dan moe.. en dat laatste hebben we ook zo ervaren toen ons geld gestolen was en we aangifte probeerden te doen.
Wauw wat een prachtige route! Heel afwisselend ook. Bosnië lijkt me prachtig. Goed om te weten waar ik het beste geld kan opnemen, kan behoorlijk schelen dus. Mostar en de natuur spreken mij enorm aan
Bosnië en Herzegovina is echt een prachtig land. We hebben er 3 weken rond gereisd en nog lang niet alles gezien. We gaan dus zeker ooit eens terug.
Wauw, dit klinkt als een erg mooie route! Ik vind het altijd fijn, hoe je mij inspireert met gebieden waar ik me nog helemaal niet voor interesseer. Maar ik mis weer een hoop als ik dit zo lees. Wat een gave natuur! Leuk ook dat je vanuit Mostar zoveel leuks trips kunt maken!
Wat leuk om te horen. Ik inspireer graag mensen. 🙂 En Mostar is inderdaad een hele fijne en veelzijdige bestemming.
Jazeker, door meerdere landen en dat was geweldig! Jullie hebben ook een mooie route gereden en veel gezien. Heel gaaf hoor! Una wilde ik ook heel graag!
De route die ik reed was ook echt schitterend, vooral qua natuur onderweg, maar ook qua interessante steden. Ook kleinere stadjes zijn er de moeite waard. Ik ben nog iets verder in het zuiden geweest (wijngaarden, kloosters en de stad Trebinje, wat goed met Dubrovnik te combineren is) en het zuidoosten (het historische Visegrad, richting Servië, met sowieso supermooie natuur).
In Sarajevo is naast het heftige Galerija 11/07/95 met kinderen het War Childhood Museum meer een aanrader. Ik heb er nog steeds niet over geschreven, maar vond dat heel indrukwekkend!
Trebinje hebben wij uiteindelijk niet meer bezocht. Te veel indrukken al en lange reisdagen. Een volgende keer! En ja, dat War Childhood Museum is zeker indrukwekkend.