Rattenriool en groot nieuws in Diyarbakir

De dame achter het loket waar we gisteren onze 2 buskaartjes naar Diyarbakir kochten wist ons stellig te vertellen dat onze transfer naar de vertrekplaats van de bus om 9 uur zou zijn en dus zitten we om 10 voor 9 helemaal klaar bij datzelfde loketje. Tegen half 10 gaan we maar eens informeren en het busje van 9 uur blijkt nu toch opeens pas om kwart voor 10 te komen.

Om 10 voor 10 staan we er nog. De bus naar Diyarbakir vertrekt om 10 uur, dus we dringen wat aan. Er wordt druk heen en weer gebeld, maar om 3 voor 10 is er nog altijd geen busje verschenen. We hebben net besloten ons geld terug te vragen, om dan maar zelf naar het busstation te gaan en de bus van 11 uur tenminste te halen, als er met gierende banden een transferbusje de hoek om komt. Wat blijkt? De plek waar we heen gaan is 2 minuten rijden en als laatste passagiers stappen we de bus in. Als we dat geweten hadden waren we wel gaan lopen!

Busrit naar Diyarbakir

De landschappen die aan ons raampje voorbijtrekken zijn wederom erg dor. Na een uur komen we bij een checkpoint met flink wat machtsvertoon, compleet met een tank, zandzakken waar gewapende militairen achter staan en heel wat meters aan prikkeldraad. Onze paspoorten worden ingenomen, net als de identiteitskaarten van onze medereizigers, en de gegevens worden genoteerd. We komen nu echt in het deel van het land dat de Turken het gebied van de bergmensen noemen: het land van de Koerden, ofwel Koerdistan. De weg kronkelt tussen de kale, rotsachtige bergen door. Begroeiing is zeer schaars.

Onderweg naar Diyarbakir

Als we een nieuwe bocht omgaan zien we ineens een grote stofwolk en een vrachtwagen die op z’n kant pal boven een afgrond ligt. De wielen draaien nog en het ongeluk is duidelijk net gebeurd. Een man is al op de zijkant van de truck geklommen en we zien de chauffeur in de cabine bewegen. Als onze bus stilstaat en iedereen eruit is zien we dat de chauffeur heeft weten te ontsnappen. Dan is pas duidelijk hoeveel geluk de man heeft gehad, een groot deel van zijn truck steekt over de afgrond en het had weinig gescheeld of het hele gevaarte was naar beneden gestort. In een personenauto wordt de man naar het dichtstbijzijnde dorp gebracht en wij zetten onze reis weer voort.

Kennismaking met Diyarbakir

Eenmaal aan de rand van Diyarbakir worden we op sleeptouw genomen door een man en zijn zoon die ook richting het centrum gaan. De buskaartjes voor de stadsbus worden voor ons betaald, tegensputteren wordt niet geaccepteerd. We worden bij de juiste halte uit de bus gezet en we hebben onze beide benen nog niet op de stoep of we worden al breed lachend welkom geheten door een ondernemer, die ons meteen thee en wat te eten aanbiedt. We zoeken toch eerst maar een hotel en vinden al gauw een goeie kamer met airco. Dat laatste is niet geheel onbelangrijk, want we zijn in het heetste deel van het land aangekomen. Dagelijks geeft de thermometer hier 40 graden of meer aan.

De grote stad in Oost-Turkije

Als we ons een uurtje later weer op straat wagen voelt het dan ook alsof we een oven instappen. Kalmpjes aan verkennen we het oude centrum en langzaam begeven we ons in het netwerk van smalle steegjes dat zich binnen de eeuwenoude stadsmuur bevindt. We passeren een moskee, met een minaret die op 4 losstaande palen gebouwd is. Elk gebouw hier ziet eruit alsof het sinds de tijd van de zijderoute niet meer gemoderniseerd is en met elke hoek die we omgaan belanden we in een smaller steegje. Op goed geluk vinden we één van de kerken die we hier willen bekijken en bij toeval vinden we ook een gedeeltelijk ingestorte Armeense kerk.

Een deels ingestorte Armeense kerk in Diyarbakir

Rattenriool Diyarbakir

Wat echt opvalt hier: kinderen, kinderen, kinderen. Ze zijn overal. Ze rennen elkaar achterna door de nauwe steegjes, gillen naar ons vanuit een open raam of proberen snoep of brood te verkopen aan voorbijgangers. Er is er steeds wel één die naar ons roept en er wordt driftig gezwaaid en hard om “money” geroepen. De gezinnen in deze buurt zijn arm en hebben vaak wel 10 kinderen, die allemaal moeten eten. Veel van hen zijn dan ook klein en mager voor hun leeftijd. Sommigen hebben duidelijk een (kinder-)ziekte en lopen met het gezicht helemaal opengekrabt met hun kleine broertje en een vriendinnetje aan de hand. Naarmate we dieper in het netwerk van gangetjes en steegjes komen wordt duidelijk dat deze mensen aan alles een gebrek hebben, behalve aan kroost. “Rattenriool” is een woord dat meerdere malen bij ons opkomt, net als in het Indiase Jhunjhunu, waar we in de wijk om het oude fort vergelijkbare hoeveelheden kinderen in de steegjes tegenkomen.

Bij toeval komen we langs een school waar aan de kansarme kinderen uit deze wijk bijles wordt gegeven, om ze een kans te geven op een goeie baan als dokter of advocaat. Het is een initiatief van een leraar die al 27 jaar in de wijk werkt en hij wordt geholpen door een hele groep vrijwilligers die de kinderen onderwijzen in hun eigen vakgebied. Het is een fantastisch project, grotendeels gefinancierd door rijke Turken, die als goede Moslim een deel van hun inkomen weggeven aan liefdadigheid. Met één van de leerkrachten maken we nog een wandeling door de wijk, we bezoeken een moskee en leren “ik heb geen geld” en “ga weg” in het Turks te zeggen. We worden dan ook elke minuut om geld gevraagd door de tientallen kinderen die achter ons aanlopen of op straat spelen.

Diyarbakir verder verkennen

De volgende ochtend gaan we zo vroeg mogelijk op pad, om de hitte voor te zijn. In het doolhof van steegjes vragen we regelmatig de weg en zo vinden we uiteindelijk alle moskeeën die we willen zien. Bij de Behram Pasja moskee blijven we wat langer. Op het stoepje voor de grote ingang zit een groepje meisjes met hun leermeester. Om de beurt laten ze uit hun hoofd een stuk van de Koran horen: heel knap dat ze hele bladzijden letterlijk kunnen opzeggen.

Diyarbakir Koran-les

In dit deel van de stad is ook een Syrische Kerk, waar slechts een kleine gemeenschap Assyriërs nog gebruik van maakt. Trots laat het hoofd van de Kerk ons het prachtige, eeuwenoude gebouw zien. Met name de vier stenen uit een oude tempel van nog vóór de Christelijke jaartelling zijn erg bijzonder.

Als we vervolgens afdwalen richting een moskee in het diepe zuiden van de oude binnenstad, zien we steeds meer krotten van golfplaten in de steegjes verschijnen. Tot twee maal toe worden we gewaarschuwd voor tassendieven, die er met onze rugzakken vandoor zouden gaan. Ineens kijken we heel anders aan tegen de groepen joelende kinderen en pubers voor en achter ons en we doen het enige verstandige: de grote weg opzoeken. We zijn het voortdurende geroep van “tourist, money, money” nu ook wel beu en we keren terug naar onze kamer.

In de krant in Diyarbakir

Als we bijna voor de deur staan wordt ons voor de zoveelste keer gevraagd waar we vandaan komen. Dit keer wordt er echter vrij overtuigend bij gezegd: “Are you from Holland?” Het blijkt dat we Mehmet Ali hebben ontmoet. Ali is inmiddels een vriend van Els en Aldert, twee andere Nederlandse globetrotters, die Diyarbakir een paar dagen eerder bezochten. Ali is erg enthousiast en nadat hij ons alle plekjes heeft laten zien waar hij met Els en Aldert geweest is wil hij graag dat we meegaan naar de redactie van Yeni Yurt, een plaatselijk dagblad. Zijn goede vriend en hoofdredacteur zal het geweldig vinden om een artikel over ons te schrijven. We twijfelen, maar volgens hem is dit een “opportunity” die we niet kunnen laten liggen.

Op de voorpagina van de Yeni Yurt in Diyarbakir

Even later zitten we bij de krant en wordt er een verhaal over onze reis gemaakt, maar vooral over hoe geweldig we het wel vinden in Diyarbakir. Er komen twee foto’s bij en nog geen twee uur later lopen naar buiten we met een aantal exemplaren van de Yeni Yurt. Vers van de pers.

Helaas is het in Koerdistan en juist ook in Diyarbakir op dit moment zo onveilig dat je er als reiziger niks te zoeken hebt. Onrust is een terugkerend thema in deze regio en helaas is de gewone, gastvrije bevolking daar de dupe van. Wie weet kun je ooit weer de nauwe steegjes van Diyarbakir zelf verkennen, maar ik raad je aan daar nog even mee te wachten

Ga naar al mijn Turkije blogs, of kies een andere bestemming »