Heb jij ook weleens getwijfeld om tijdens de Ramadan een land of gebied te bezoeken waar de bevolking overwegend Moslim is? Niet doen, gewoon gaan! Juist tijdens de Ramadan maak je het land en zijn inwoners mee op een manier die je anders niet zo gauw zult zien. Je leert de cultuur echt kennen en wij vonden in Oost Turkije de belemmeringen van het reizen tijdens de Ramadan erg meevallen. Mensen drukten ons de hele dag door hun zelf verbouwde fruit en zelfgebakken gebak in de handen, dus honger hoefden we niet te hebben. Ook werden we in de stad Van verrast door de bijzonder hippe en progressieve inwoners van deze plaats in het verre Oosten van het land. Een paar leuke anekdotes van onze reis door Turkije die vrijwel helemaal in de Ramadan viel:
Ramadan in Tatvan
Het is 18:40 uur en we zitten aan tafel in een restaurantje. Het is de vierde dag van de Ramadan. Vandaag hebben we na een kort bezoek aan het historische plaatsje Bitlis gedaan als de mannen in Koerdistan: lekker lui een beetje hangen en thee drinken. Alleen doen zij dit dagelijks, in de schaduw van wat bomen in een parkje en wij vonden een middagje wel lang genoeg.
Bitlis en Tatva in Oost-Turkije
Nu zitten we, net als diezelfde mannen, in afwachting van de oproep tot het avondgebed, hongerig aan een tafeltje van een lokaal restaurant, meer een kantine eigenlijk. Zodra de minaret zijn lokroep laat horen mag er weer gegeten worden, maar tot die tijd zit iedereen alvast in de salades te porren en in de soep te roeren, die al geserveerd zijn. Bijna alle tafeltjes zijn bezet en nóg meer mannen komen binnen. Er zijn nu echt te weinig tafeltjes en daarom schuift iedereen bij iemand anders aan. Ons tafeltje wordt daarbij zorgvuldig gemeden.
Dan klinkt de verlossende eerste zin uit de roeptoeter en er wordt wat rondgekeken naar wat de anderen doen. Halverwege die eerste zin heeft er één de moed een lepel soep naar zijn mond te brengen en dan is het hek van de dam: tataratatataaaa… hamsteren! Ook wij beginnen aan de soep en onderwijl rent het personeel rond om de rest van de bestellingen te serveren. Een enkele laatkomer komt nog binnen en die heeft blijkbaar zo’n honger dat hij eerst niet ziet wie er aan het tafeltje bij het raam zitten. Hij laat zich op de lege stoel naast Peter ploffen. Dan kijkt hij voor het eerst op en alsof hij door een wesp gestoken is springt hij weer overeind. Snel haast hij zich naar een tafeltje in de hoek, waar ook nog een stoel vrij is. Als iedereen uitgelachen is horen we alleen nog maar het geluid van bestek en porselein, verder is het stil.
Binnen 10 minuten zijn alle borden leeg en even later is het restaurant bijna uitgestorven. Wij scheppen nog maar een keer soep op en bestellen ook nog een heerlijke kebab, ook al hebben we de hele dag al brood, yoghurt, chips en andere dingen gegeten.
Heerlijk eten na zonsondergang, tijdens de Ramadan in het Oosten van Turkije
Ramadan in Van
Een andere dag zijn we net aangekomen in de grote Oost-Turkse stad Van. Eigenlijk hebben we wel trek, maar het is nog niet zo eenvoudig om tijdens de Ramadan overdag iets te eten te vinden, anders dan chips of koekjes. Als om ons te plagen duikt aan de rechterkant ook nog een heuse pizzeria op, niet één met Turkse pides, maar een echte waar ze volgens de raamposters Italiaanse pizza’s, patat en kipnuggets verkopen. Maar ja, alle restaurantjes zijn tot na het avondgebed gesloten… denken we. Tot we, nog altijd verlekkerd van zoveel eten dat we al zo lang niet gehad hebben, een blik door het getinte glas werpen en achterin de zaak mensen aan tafeltjes onderscheiden. We kijken nog eens beter en zien tot onze verbazing iedereen daarbinnen pizza eten… en kipnuggets, patat met echte mayo en ketchup. Verhip, de deur is gewoon open ook!
Als ook wij voorzien zijn van twee megamenu’s kijken we eens om ons heen. De mensen die hier zitten, allemaal achterin de zaak en ver weg bij het raam, zijn allemaal van onze leeftijd en zien er verrassend hip uit. Hadden we op straat al opgemerkt dat er hier in Van veel meer vrouwen op straat lopen dan we de afgelopen twee weken bij elkaar hebben gezien, hier is bijna de helft van alle klanten vrouw. Geen van hen draagt een hoofddoek en sommigen zitten hand in hand met hun man of vriend. We zijn behoorlijk met stomheid geslagen, zeker omdat we het land naar het Oosten toe steeds conservatiever zagen worden en verder naar het Oosten dan Van kun je in Turkije haast niet. Dit is toch wel het leukste van reizen: steeds weer verrast worden met dingen die je echt niet verwacht had.
Een paar uur na onze heerlijke pizza-lunch komen ook de etenswaren op straat weer naar buiten. Zodra de oproep voor het avondgebed is geweest halen mannen nog snel even wat brood, op weg naar huis voor hun Iftar maaltijd (de maaltijd na zonsondergang, tijdens de Ramadan). Tegen die tijd eten wij alleen nog wat lichts, onze buiken zijn nog veel te vol. 🙂
In Oost-Turkije bepalen mannen het straatbeeld
Meer gastvrijheid tijdens de Ramadan
Eerder die week werden we al uitgenodigd om de Iftar maaltijd te komen eten bij Fehim en zijn familie thuis en werden we enorm in de watten gelegd door een familie in nabijgelegen Bakraçli. Lees hier het complete verhaal over de gastvrijheid van de Koerden in het Oosten van Turkije.
Zou jij tijdens de Ramadan naar een overwegend Islamitisch land gaan?
Zeer interessante post, ik had er eigenlijk nog niet bij stilgestaan. Het is inderdaad wel de ideale manier om de cultuur in zijn totaliteit op deze manier volledig aan te voelen. Wederom ook weer prachtige foto’s. PS: ik vind de lay-out van je site ook geweldig! Groetjes!
Dank je wel Jempi, ik twijfel om de site in een nieuw jasje te steken, aangezien hij eerder als “ouderwets” werd afgedaan door een bezoeker…
Ik heb al meer goede verhalen gehoord over reizen tijdens de Ramadan. Goed dat je de situatie schetst zodat reizigers kunnen weten wat te verwachten. Een mooi verhaal en prachtige foto’s!
Dank je!
Bijzonder om het zo mee te maken. Ik ben nog nooit tijdens ramadan in moslimland geweest.
Wat een bijzondere ervaring. Ik kom eigenlijk niet vaak in moslimlanden en denk dan ook niet dat ik er zelf al eens tijdens Ramadan ben geweest. Het lijkt me wel een mooie manier om echt wat van de lokale cultuur en tradities mee te maken, daar ben ik altijd wel fan van 🙂
Absoluut Natasja!
En juist het eten is zo lekker! En op deze manier maak je het in al zijn traditie mee, gaaf!