Het Midden-Oosten spreekt tot de verbeelding. De sfeer van 1001-nacht, waar je uren kunt dwalen door souks en op elke straathoek een geurige tajine ruikt trekt reizigers aan. En ook buiten de steden is het Midden-Oosten een ware ontdekkingsreis. Zo vind je er lemen nederzettingen, midden in de woestijn, groene oases vol palmbomen en grillige, kale rotslandschappen die uit het niets lijken op te rijzen. Ook wij zijn al heel wat keren naar het Midden-Oosten afgereisd, zonder en met kinderen. En elke keer weer worden onze verwachtingen overtroffen. Het Midden-Oosten blijkt ook voor gezinnen een interessant reisdoel. Zo blijven we maar terug gaan, telkens nieuwe bestemmingen ontdekkend. Ik vertel je graag meer over de landen die wij tot dusver bezocht hebben en die we nog graag zouden willen bezoeken.
Is het Midden-Oosten wel veilig?
Maar laten we bij het belangrijkste beginnen. Is het Midden-Oosten wel veilig dan? De regio heeft niet echt de naam. Inderdaad is het in een aantal landen in het Midden-Oosten momenteel niet verstandig om rond te reizen. Toch zijn er heel veel landen die minstens zo veilig zijn als ons eigen land. Zo staan Oman en de Verenigde Arabische Emiraten een stuk hoger dan Nederland op de lijst met veiligste landen van de wereld. Ook Jordanië en Marokko zijn minstens zo veilig als Europa, hoewel je in dat laatste land enkele gebieden beter kunt vermijden. Als toerist heb je daar ook niks te zoeken. Gelukkig kun je er weken rond reizen tussen alle plaatsen die wel veilig zijn. Wij gaan binnenkort voor de vierde keer terug. Een aantal landen in het Midden-Oosten zijn op het moment van schrijven veilig te bereizen, maar enige waakzaamheid is wel nodig, of je kunt slechts een deel van het land bezoeken. Egypte, Israël, Libanon en Iran zijn voorbeelden van dit soort landen. Naar welk land in het Midden-Oosten je ook afreist, check voordat je boekt en voor vertrek de actuele situatie.
Rondreizen in het Midden-Oosten is soms veiliger dan in thuis, zoals in Oman
Oman – meest verrassende bestemming in het Midden-Oosten
Oman heeft ons zo weten te verrassen. Het land is makkelijk te bereizen, gewoon met een huurauto. De landschappen zijn enorm divers en zo mooi. Bergachtige, kale en ruige gebieden en wadi’s met groene palmbomen en het blauwste water dat je jezelf kunt voorstellen wisselen elkaar af. De enorme zandduinen in de woestijn zijn indrukwekkend, net als de groepen wilde kamelen, die je op veel plaatsen zomaar aan de kant van de weg ziet lopen.
Ook qua cultuur kun je je hart ophalen in Oman. Je voelt je wat dat betreft echt in het Midden-Oosten hier. Van eeuwenoude, half vervallen lemen dorpjes, compleet met moskee en bibliotheek tot glimmend witte moskeeën uit marmer, met de grootste Perzische tapijten die je ooit gezien hebt. Op verschillende plaatsen, aan de voet van de bergen, staan reusachtige forten. Je kunt vaak verdwalen in de grote hoeveelheid vertrekken, die met smalle gangen en trappen met elkaar verbonden zijn. Vanuit deze forten heb je meestal een grandioos uitzicht op de omgeving. In Nizwa is, behalve één van de mooiste van die forten, ook wekelijks een veemarkt. De bezoekers van de markt zijn traditioneel gekleed en de handel in dieren gaat er nog net zo levendig aan toe als een eeuw geleden. Geweldig om te zien.
geitenmarkt Nizwa – op en top Midden-Oosten
De mensen in Oman zijn er buitengewoon vriendelijk. Op de lokale souks kun je ze ontmoeten, of tijdens een wandeling in de vroege ochtend of avond, als het buiten nog niet te warm is. Of misschien heb je geluk, zoals wij, en wordt je binnen uitgenodigd op de thee. In Oman is, zoals overal in het Midden-Oosten, thee de nationale drank. Erg fijn voor een theeleut zoals ik.
Ondanks dat Oman de naam heeft een duur land te zijn, valt dat in de praktijk erg mee. Benzine is er per liter goedkoper dan water. Uit eten doet de lokale bevolking altijd buiten de deur en is daardoor een stuk voordeliger dan thuis. Overnachten is je grootste kostenpost, maar zelfs de budgetaccommodatie is hier van een hoge standaard!
Een rondreis door Oman is minder duur dan je zou verwachten
Bij de buren de grootste teleurstelling: Dubai
Zo enthousiast als we over Oman waren, zo teleurstellend was Dubai. Ik had vooraf al geen hoge verwachtingen, omdat ik al had aangevoeld dat dit geen bestemming voor ons is. De authenticiteit is volledig verdwenen. Alleen aan the Creek en in Deira vind je nog wat historie terug. Verder is het vooral hoogbouw, luxe en één grote poppenkast. Helemaal super als je daarvan houdt, maar ik zoek in een bestemming altijd de cultuur of de mooie natuur en die heb ik in Dubai beiden niet gevonden. Zelfs in de musea niet, die waren gewoon te vol om werkelijk een indruk te krijgen.
Conclusie: Dubai was voor ons het perfecte begin en eind voor onze rondreis door Oman, maar verder een stukje Midden-Oosten dat ons niet wist te bekoren.
De meeste sfeer in Dubai vind je in Deira en aan The Creek
Marokko – blijft ons roepen
Marokko voelt een klein beetje als India dichter bij huis. Wellicht dat het ons daarom elke keer weer trekt om er naartoe te gaan. De chaos op straat, waarbij ieder rustig z’n eigen gangetje gaat alleen al. Ook de markten en de manier van waren aanprijzen doen in Marokko echt Indiaas aan. Zelfs de muziek klinkt zo nu en dan een beetje naar India, zo vrolijk en snel. Je moet wel mee swingen. Het mooie aan Marokko is dat er ook genoeg te ontdekken valt om keer na keer terug te gaan. Inmiddels gaan we komend voorjaar voor de vierde keer en nóg hebben we niet alles gezien.
Net als in Oman kun je in Marokko heel prima met een huurauto rondrijden. De auto’s zijn er wel een stuk kleiner en versierd met deuken en krassen. Handig, want zo valt het niet op als de buurman zijn portier in jouw zijkant ramt. Ook is het verkeer in de steden behoorlijk hectisch. Als je mee rijdt met de stroom komt het helemaal goed, maar vooral in Marrakesh is het soms wel erg druk op de weg. Iets om zeker rekening mee te houden. En mocht je problemen krijgen onderweg, dan kun je rekenen op de hulpvaardigheid van de Marokkanen. Zo hebben wij ervaren toen we onze lichten een nachtje lieten branden.
Hulp bij pech onderweg in Marokko – behulpzaamheid in het Midden-Oosten
Reis je liever met het openbaar vervoer, dan kan dat in elk geval heel prima tussen de grote steden. Er rijden regelmatig treinen en bussen. De kleinere plaatsen worden vaak met witte minibusjes of shared taxi’s aangedaan, maar lang niet elke bestemming en hoe kleiner de plaats, hoe minder frequent.
Als er één land is waar het verstandig is om het volledige eigen risico van je huurauto af te kopen, dan is het Marokko wel. Nu we kinderen hebben, met wat meer afleiding IN de auto, bleek al twee keer erg slim. Kies liefst voor een verhuurder waarbij je zonder zorgen huurt, dat rijdt wel zo rustig.
Het mooie aan Marokko vind ik dat het land zo divers is. Hier kun je ’s ochtends een kamelenmarkt bezoeken, ’s middags op het strand liggen en de volgende dag een wandeling door de bergen maken. De landschappen veranderen voortdurend. Zelfs de woestijnlandschappen zien er overal anders uit en nergens heb ik zoveel vormen en kleuren bergen gezien als in Marokko. Heb je slechts een aantal dagen de tijd, dan kun je in Fez ook heel prima terecht voor een citytrip en ook Marrakesh heeft bezienswaardigheden genoeg voor een stedentrip van bijvoorbeeld een lang weekend.
De leerlooierijen van Fez – niet te missen bezienswaardigheid
Jordanië – klein en makkelijk te bereizen
Toen we aan het eind van onze lange reis naar Jordanië gingen, vanuit Israël, hadden we nooit verwacht nog erg onder de indruk te zijn. Na bijna achttien maanden reizen hadden we al zoveel gezien en meegemaakt. Niet voor niets zouden we de maand erna naar Nederland terug keren. Hoe mis hadden we het. Onze volledige twee dagen in Petra hebben we met open mond rond gelopen. Wat een plek, zo groots en indrukwekkend, hoe al die bouwwerken uit de rotsen gehakt zijn. Alleen al de wandeling er naartoe is een ervaring die je altijd bij blijft. Je loopt meer dan een kilometer door de Siq, een almaar smaller wordende kloof, met hoog oprijzende, rode rotswanden. Ik wil er nog altijd eens terug, om Petra by night te zien. Bij daglicht de siq uit komen en die eerste glimp van “de Schatkamer” opvangen is al fantastisch, maar bij kaarslicht lijkt me dat nog mooier.
Vanuit Petra kun je Noordwaarts reizen naar Amman, langs de King’s Highway. Daarbij zijn de landschappen en de eeuwenoude kastelen en forten het meest de moeite waard. Wadi Mujib, ook wel de Grand Canyon van Jordanië genoemd, is het meest spectaculaire deel van de route. De enorme Canyon is gortdroog, op de rivier op de bodem na. Een veel smaller deel van de Canyon leent zich om een gave hike doorheen te maken.
Wadi Mujib aan de King’s Highway – hoogtepunt Jordanië
Ondanks dat wij tijdens ons bezoek aan Jordanië aan het backpacken waren, hebben we ervoor gekozen om een auto te huren. Op die manier konden we de King’s Highway volgen en op elk willekeurig moment stoppen om foto’s te maken. Blij dat we die keus gemaakt hebben, want die stops wil je maken, echt!
Doordat we elders in het Midden-Oosten al zoveel woestijn en rotsformaties gezien hadden, besloten we in Jordanië Wadi Rum over te slaan. Te gek voor woorden, ik weet ‘t. Als we een keer terug gaan, wil ik dan ook zeker naar Wadi Rum en overnachten in de woestijn.
Israël – fascinerend klein landje
Israël is een land dat ons vooral aantrok vanwege de indrukwekkende geschiedenis. De hele oude en meer recente. Helaas hebben we zelf alleen tijd gehad om kort te snuiven aan zon, zee en strand in Eilat en een intensieve verkenning van Jeruzalem. Onderweg hebben we gezien dat het land zeker meer te bieden heeft en ook hier willen we ooit terug, om er meer van te zien.
Een geheel ander straatbeeld, maar ook Israël is Midden_oosten
Als we die eerste dagen in Israël zijn, voelt het land een beetje als een vreemde eend in de bijt, tussen al die andere landen in het Midden-Oosten. Het land doet verrassend modern aan en in Jeruzalem voelt het, buiten het oude centrum, haast Europees. Het is de traditionele Joodse kleding, in combinatie met de aanwezigheid van ook de Arabische kleding, die al gauw duidelijk maakt dat dit echt een heel bijzondere plek is. Hier dragen in de ene wijk de vrouwen lange rokken en kanten mutsjes en mannen pijpenkrullen en hoge, zwarte hoeden. In de andere lopen de dames met hoofddoeken en zelfs boerka’s, terwijl de mannen allemaal een grote snor en baard hebben. Hoewel we natuurlijk niet voor de kleding van de mensen naar Jeruzalem gekomen zijn, is het wel fascinerend om te zien hoe deze mensen hier naast elkaar leven.
Aanrader om je bezoek aan Israël en Jeruzalem mee te beginnen is het Israël museum. Hier krijg je een goed beeld van de complete geschiedenis van het land zelf, maar ook het Midden-Oosten. Kies zeker voor de audioguide, die heel veel extra details vertelt.
Fascinerend om de culturen in Jeruzalem vlak naast elkaar te zien
Historische plekken die je zeker niet mag missen in Jeruzalem zijn de klaagmuur, de Tempelberg, de Heilig Grafkerk, verschillende synagoges en moskeeën en het graf van Oscar Schindler. Zijn graf wordt nog altijd bezocht door vele Joden en is van een afstand te herkennen aan de grote hoeveelheid steentjes die erop zijn gelegd.
Egypte – indrukwekkendste bezienswaardigheden Midden-Oosten
De piramides, de sfynx, de graftombes in de Vallei der Koningen, en de Egyptische tempels zijn misschien wel de meest indrukwekkende bezienswaardigheden van het Midden-Oosten. In Egypte duik je echt de verre geschiedenis in. Zo jammer dat dit land de laatste jaren zo onrustig is geworden en dat een bezoek aan veel plekken in het land niet zonder veiligheidsrisico is. Hopelijk zal de politieke situatie gauw weer stabieler worden, want het land is een must visit als je van geschiedenis houdt. Wij brachten er ruim anderhalve maand door en reisden van noord naar zuid en toen via de Sinaï en de Golf van Aqaba richting Israël en Jordanië.
Egypte, op dit moment helaas minder veilig in het Midden-Oosten
In het noorden zijn het de piramides en de schitterende moskeeën in Caïro die je zeker niet mag overslaan. Ook de Koptische wijk, waar je kunt zien dat er ook Katholieken in Egypte wonen, is een aanrader. In het voorjaar van 2020 zal ook het nieuwe museum van Oudheden in Caïro openen en zijn de schatten uit het graf van Toetanchamon weer te bewonderen.
Verder naar het zuiden kun je jezelf in en rond Luxor wel een week vermaken, met alle oudheden en musea. Wees voorbereid op veel aandacht van verkopers, die wij hier in Luxor het meest agressief vonden. En wij zijn wat gewend! Reis ook zeker naar het diepe zuiden. Aswan is het meest vriendelijke stukje Egypte dat we gevonden hebben. De Nubische bevolking hier is geweldig en de bezienswaardigheden zeker de moeite. Maak ook de reis naar Abu Simbel en verblijf er voor minimaal twee nachten, zodat je in stilte kunt genieten van de tempels. Zodra de tourgroepen arriveren is het gedaan met de rust.
De Karnak tempel is één van de must see bezienswaardigheden in Luxor
Tussen Caïro en Luxor rijdt een nachttrein, een erg prettige en rustige manier om van noord naar zuid te reizen. Stel je niet te veel voor van de maaltijd, die inclusief is, maar neem zelf wat te eten mee. Slapen gaat echter prima, in de tweepersoonscoupeetjes.
Wil je graag zon, zee en strand, maar niet in een all-in resort? Dahab is een erg fijne plek aan zee. De sfeer is relaxt. Je kunt er snorkelen en duiken en interessante uitjes maken naar Mount Sinaï, het Santa Cathalina klooster en de woestijn.
het Oosten van Turkije
Een enorm interessante regio, die zeker niet mag missen in dit lijstje met bestemmingen in het Midden-Oosten, is het Oosten van Turkije. De geschiedenis uit het stroomdal van de Eufraat en de Tigris gaat nog verder terug dan de Egyptische en de bezienswaardigheden ademen historie. Sanliurfa is vanwege gebeurtenissen uit haar geschiedenis een bekende bedevaartsplaats voor Moslims, maar ooit was dit ook een heel belangrijke plek voor Christenen. Zo vind je hier een vijver met karpers, die ooit de kolen geweest zouden zijn die Abraham moest verbranden. Vanuit Urfa kun je ook de Bijbelse stad Harran bezoeken, één van de langst bewoonde plaatsen op aarde. De bijenkorfwoningen, die hier nog altijd staan, zijn bijzonder om te zien, net als de indrukwekkende omvang van de resten van de oude stad.
Harran – op en top Midden-Oosten
Verder naar het Oosten van Turkije vind je eeuwenoude kastelen, moskeeën en imposante natuur, maar bovenal de Koerdische gastvrijheid. Ondanks de grote taalbarrière en een groot verschil in cultuur en geloof, zijn we overal met open armen ontvangen. Thee en vers fruit zijn ons dagelijks toegestopt en zo nu en dan kregen we spontaan een warme maaltijd aangeboden. Vaak hoefden we niet met het openbaar vervoer, omdat een voorbijganger voor ons stopte en erop stond ons te brengen naar waar we wilden. Zo jammer, dat het ook in dit deel van het Midden-Oosten zo onrustig is geworden en veel van de mensen die we hebben ontmoet ongelooflijk veel narigheid hebben moeten meemaken.
Onze wensenlijst Midden-Oosten – Iran en Jemen
Ook na al bovenstaande landen bezocht te hebben, zijn we nog altijd niet uitgekeken in het Midden-Oosten. We kijken nu al uit naar onze vierde keer Marokko en hebben ook nog landen op de wensenlijst staan voor daarna. Iran lijkt me zo mooi en gastvrij. Ik hoor geregeld dat Iran met kinderen echt een aanrader is, omdat de bevolking je dan nóg hartelijker ontvangt. Ik geloof dat ik wel twee maanden nodig zou hebben om al het moois hier te zien. Helaas is de meivakantie de enige periode die qua weer geschikt lijkt en ik vind twee weken echt te kort. Wie weet, ooit in de toekomst. Jemen staat overigens nog net een trapje hoger op de wensenladder, maar helaas is dat op dit moment niet veilig genoeg. Ook dat zal nog even moeten wachten.
Gepaste kleding in het Midden-Oosten
In de meeste landen in het Midden-Oosten is de Islam de grootste Godsdienst. In sommige landen hoor je jezelf als vrouw van de haren tot de enkels te bedekken als je de straat op gaat. In andere landen is het voldoende als je schouders, decolleté en benen bedekt zijn. Verdiep je voor vertrek naar het Midden-Oosten in de geldende kledingvoorschriften van een land. Ook als in het land dat jij bezoekt de eisen voor toeristen minder streng zijn is het erg fijn als je in elk geval gepaste kleding aantrekt. Korte rokjes en topjes horen daar niet bij, net zo min als badkleding (buiten de resorts). Ik schreef een blog over wat je in een Moslimland wel en niet aantrekt, mocht je meer over dit onderwerp willen lezen.
Denk aan gepaste kleding in het Midden-Oosten
beste reistijd Midden-Oosten
Het Midden-Oosten bestaat niet voor niets voor zo’n groot deel uit woestijn. In de zomers wordt ’t er heet, in veel landen met gemak vijfenveertig tot vijftig graden. Kies dus liever voor de winter, om het Midden-Oosten te bezoeken. Zo hadden we eind december en begin januari gewoon vijfentwintig graden en zon in Dubai en Oman. Perfect om rond te reizen en hier en midden op de dag even te zwemmen. in sommige landen is de herfst ook ideaal. Zo zijn de temperaturen in de Hoge Atlas en Anti Atlas van Marokko perfect in de herfst en het voorjaar. Ook Israël is heel goed te doen in die tijd van het jaar.
Wat een leuk en volledig artikel! Wij hebben Egypte, Marokko, Tunesië, Turkije, Jordanië en Israël (+ Palestina) bezocht. Geweldig mooie regio’s. In Marokko zouden we graag nog veel zien, maar voorlopig hoeven we niet per se terug naar Israel. Oman zijn we erg benieuwd naar!
Dank jullie wel voor je bericht. Oman is echt een aanrader hoor!
Het Midden-Oosten is voor ons heel onbekend, alleen Marrakech hebben we bezocht. Dubai zou ik best eens willen zien als stopover en naar Jordanië word ik steeds meer nieuwsgierig. En wellicht word ik dan vanzelf net zo enthousiast als jullie 🙂
Jordanië is inderdaad een hele toffe bestemming. Zou er graag weer eens terug gaan.
Ik bezocht Jordanië, Israël en Dubai.. Jordanië vond ik echt heel gaaf! Dubai zou ik graag nog eens willen bezoeken, omdat ik eigenlijk alleen de luxe heb ervaren. Oman en vooral Marokko lijken me heel gaaf om te bezoeken. Ik denk dat ik de natuur in Marokko heel gaaf ga vinden.
Leuk! Het Midden-Oosten staat hier nog niet heel erg op de radar maar Jordanië en Israël zijn landen die ik zeker wel eens wil bezoeken! Egypte en Turkije heb ik wel bezocht maar vond daar de opdringerigheid af en toe erg vervelend. Hopelijk is dat in andere lande minder!
Ik heb nog geen van deze landen bezocht dus je lijstje ga ik zeker bewaren. 🙂 Van Oman en Iran hoor ik veel goeds de laatste tijd. Zowel qua bouwstijl als mensen!
Leuk! Dit wilde ik ook nog steeds eens doen. Ik heb 10 landen in het Midden-Oosten bezocht (als ik net als jij het Midden-Oosten ‘in brede zin’ bekijk) en 3 ervan meerdere keren. Daarnaast ook Qatar nog, maar daar ben ik alleen overgestapt toen ik naar Nepal ging, dus die telt niet. ;-).
Tot nu toe vond ik Marokko en Jordanië veruit het mooist, Syrië het meest indrukwekkend (maar wellicht ook omdat dat mijn eerste keer buiten Europa was), Libanon het meest ‘dubbel’ (enerzijds de sporen van de oorlog, anderzijds de trendy kant van Beiroet), Dubai het drukst en Turkije het meest relaxt, zeker ook met de kinderen. Oman heb ik nog niet bezocht (alleen eroverheen gevlogen), maar lijkt me ook prachtig!
Het Oosten van Turkije is wel heel anders dan de badplaatsen hoor. 😉 Ik denk dat het reizen daar vergelijkbaar is met bijvoorbeeld een rondreis, op eigen gelegenheid, door Marokko. Mooi dat jij ook al zoveel van deze regio gezien hebt.. ik ben er nog lang niet uitgekeken.