De afgelopen jaren hebben we verschillende tripjes gemaakt naar landen die tot de voormalige Sovjet-Unie behoorden. Op de één of andere manier word ik enorm aangetrokken door alle oude Sovjet restanten. Vooral de verlaten en vervallen gebouwen doen ’t goed. Ze zijn zo gaaf om te fotograferen en bijna mooi van lelijkheid. In Tallinn ging ik maar liefst 2 keer naar de oude Patarei gevangenis en in Estland was geheime Sovjetstad Skrunda-1 een topper. In Georgië is er ook het nodige gebouwd en gebeurd in het Sovjettijdperk en vooraf struinde ik internet af op zoek naar mogelijk interessante plekken. Ik vond er genoeg.
Oude Sovjet mozaïeken Kutaisi
Op een Georgische site over Sovjet mozaïeken vond ik een hele lijst met oude Sovjet mozaïeken, waarvan er zich een 5-tal in en om Kutaisi zouden bevinden. Super, want op 1 van onze 4 dagen daar zou ik vast tijd hebben om deze plekken te gaan zien. Helaas bestaat deze site niet meer, maar op dit blog vind je alle 5 en meer Sovjet monumenten in Kutaisi. Daarnaast kwam ik via het Instagram account van collegabloggers op het spoor van een verlaten Sovjet fabriek en zij waren zo lief mij de locatie te laten weten. Zo zette ik die eerste ochtend in Kutaisi 5 punten in de gps, waarna ik de stad in trok op zoek naar een huurfiets om al die plekken eens live te gaan bezoeken. Als ik onze straat uit loop zie ik dat er behalve mozaïeken genoeg andere overblijfselen uit de Sovjet-tijd zijn in Kutaisi.
Kutaisi straatbeeld
Rondom de markt
Als eerste verken ik het gebied rondom de markt, maar het valt me meteen al op dat ik geen enkele fiets zie rijden hier in Kutaisi. Wel zie ik op de buitenkant van het marktgebouw een fantastisch Sovjet kunstwerk op de muur prijken. De markt van Kutaisi zelf is trouwens een dikke aanrader voor een uitgebreide struintocht. Wat een levendige, kleurrijke bedoening. Van oude transistorradio’s tot ter plekke gezeefd maïsmeel en van complete varkens in een zelf gefabriceerde koeling tot de Georgische Snickers, een lokale snack met noten binnenin en gestold druivensap er omheen. Op een hoekje speelt een groepje mannen tric trac en daar achter… een fiets! De eerste die ik zie. Ik vraag meteen een aantal mensen naar een fietsverhuur, maar niemand lijkt Engels te spreken. De vertaalapp van Google biedt uitkomst, maar alleen maar om me duidelijk te maken dat er in Kutaisi geen fietsen verhuurd worden. Ah, tijd voor plan B dus.
De markt van Kutaisi
Plan B wordt toch weer plan A
Ik besluit eerst nog de heuvel te beklimmen waar dé highlight van Kutaisi bovenop staat, de Bagrati kathedraal. Na een flinke klim word ik getrakteerd op een grandioos uitzicht over de stad en binnen in de kerk ben ik getuige van de vele gelovigen die hier op zondag komen bidden, de één nog specialer uitgedost dan de ander. Weer buiten spreek ik een hip, jong meisje van een jaar of 20 aan. Ik vraag haar of ze me wil helpen de taxichauffeur die ik buiten ’t hek heb zien staan duidelijk te maken dat ik graag de 5 punten op mijn gps wil bezoeken. Als ik haar zeg dat ik eigenlijk een fiets had willen huren wordt ze enthousiast. Zij weet namelijk wel een plek waar ik zeker een fiets kan huren. En aangezien ze net klaar is bij de kerk wil ze me wel even een lift geven.
Op de fiets op weg naar het eerste Sovjet mozaïek
Tot mijn verbazing loopt ze vervolgens naar de grootste en duurste auto die in de straat geparkeerd staat en op een zachte, leren achterbank zak ik weg, terwijl ik mijn shirt voel droog wapperen in de airco. Soepel glijden we door het verkeer van Kutaisi, voor mijn gevoel naar de andere kant van de stad. Inmiddels heb ik geen idee meer waar ik ben, maar plotseling stoppen we voor een fietswinkel, die schijnbaar gebruikte fietsen verkoopt. De verkoper is net bezig iemand z’n fiets te repareren en in perfect Engels vertelt hij me een fiets uit te zoeken uit het rek. Met de grootste fiets, die me nog altijd het gevoel geeft op een kinderfietsje te zitten, rijd ik, nadat ik hem mijn paspoort heb gegeven als borg, de straat uit. Om me heen suizen alleen maar auto’s, vrachtwagens en marshrutka’s en geregeld word ik nageroepen. Een fiets is hier echt een bijzonderheid.
van de Bagrati kathedraal naar de fietsenmaker
De niet bestaande Sovjet mozaïeken
Helaas heb ik geen idee naar welke van de mozaïeken ik als eerste onderweg ben, want ik ben niet zo handig geweest om de coördinaten ook namen mee te geven. Een kwartier later kom ik aan bij het eerste stipje. Ah… ons appartement. Klopt, die had ik er ook in gezet, leek me handig om de weg naar huis terug te vinden. Ik fiets dus gauw door naar nummer 2 op mijn kaartje, gelukkig maar 2 kilometer verderop. Helaas flink bergopwaarts. Als ik zo’n beetje bovenop de heuvel ben staat de afstand tot de bestemming op nog 30 meter. Ik zou hier dus ergens een mozaïek moeten zien. 20 Meter, 10, en… er alweer voorbij. Ik rijd nog een paar keer heen en weer, maar van een mozaïek geen enkel spoor. Wel zie ik dat ze in de omgeving de afgelopen tijd flink met de sloophamer in de weer geweest zijn en dat er hier en daar ook een helemaal nieuw gebouw staat. Bij de volgende stip herhaalt zich deze geschiedenis en er bekruipt me een vervelend gevoel.
GPS laat te wensen over
Al eerder hadden we gemerkt dat de GPS niet al te accuraat is in Georgië. Ook onderweg naar de 4de stip op de kaart moet ik een vreemde route volgen. Ik besluit een andere weg te kiezen, die rechter op z’n doel af lijkt te gaan. Een kilometer verder wordt de weg wel erg smal en gaat hij plots over in een grindweg. Het valt me ineens op in hoe zo’n slechte staat de huizen hier verkeren en dat ik aan de andere kant langs een spoor fiets. Ander verkeer heb ik al een tijdje niet gezien en bij het volgende bouwval dat ik passeer slaat een hond aan. Gelukkig moet ik 50 meter verder linksaf slaan, terug naar de grote weg. Linksaf blijkt er echter een extreem steil, nauwelijks te ontwaren paadje dat dwars over het spoor gaat, naar de andere kant. Uit de enige flat hier hangen op 3 verdiepingen mannen met ontbloot bovenlijf en een fles in de handen, die het allemaal nodig vinden mij iets toe te roepen. Ik ploeter wat sneller door.
Met het zweet op mijn rug en voorhoofd bereik ik de doorgaande weg. De weg waaraan de oude Sovjet fabriek zich moet bevinden. Inderdaad zie ik aan de overkant, achter wat struiken, fabriekspanden. Als ik dichterbij kom zie ik ook grote waakhonden, die gelukkig achter een hek zitten, maar ik voel inmiddels totaal geen aandrang meer verder op onderzoek uit te gaan. De bewaker, die even een kijkje komt nemen, laat ik in vertwijfeling achter. Met weinig hoop besluit ik de laatste stip op de kaart te gaan zoeken.
half verlaten fabrieken in Kutaisi
Laatste stip ook onvindbaar
De plek waar volgens die laatste stip een Sovjet mozaïek zou moeten zijn is een weg waar naast verschillende nieuwe fabrieken ook een aantal oude staan. Daarom fiets ik de hele weg 2 keer op en neer, maar het mag niet baten. Aan 2 mannen, die buiten op een stoepje zitten vraag ik of zij een idee hebben. Vragend staren ze terug. Engels spreken ze niet. Of het mijn wanhopige gezicht is, of de behulpzaamheid van de gemiddelde Georgiër weet ik niet, maar ze doen er alles aan om me te helpen. Een Engelssprekend iemand wordt gebeld, internet wordt gecheckt en uiteindelijk word ik, wat vertwijfeld, in de richting van een garagebedrijf gestuurd.
Speurtocht in de auto
Bij de garage vraag ik nogmaals. Na wat vragende blikken wijst de één wijst naar links en de ander naar rechts, maar de conclusie is dat de mozaïeken waarschijnlijk allemaal de afgelopen jaren zijn afgebroken om plaats te maken voor wat hippers. Een aardige jongen uit Tbilisi, die op familiebezoek is bij het garagebedrijf, is eigenlijk zelf ook wel nieuwsgierig en stelt voor samen, in zijn auto, op zoek te gaan. Gauw zet ik mijn huurfietsje op slot en we rijden een paar rondjes door de buurt, hier en daar wat navraag doend. Vinden doen we niks en we raadplegen de website waar ik de mozaïeken gevonden heb. Mijn behulpzame Georgiër springt weer in zijn auto en met de radio op volle sterkte scheuren we, Georgische stijl, de hele stad door. 3 keer. Helaas. Tevergeefs.
met de auto heel Kutaisi door… 3 keer.
Afscheid en toch nog Sovjet mozaïeken
Nadat we afscheid hebben genomen, waarbij ik zelfs geen geld mag geven voor de verbruikte benzine, en ik weer op mijn fiets ben gestapt word ik terug geroepen. Zijn vrienden blijken toch nog een monument met mozaïek kennen, vlakbij zelfs. Voor de 2de keer zet ik mijn fiets op slot en met gierende banden komen we een minuut later al tot stilstand voor een “winkelcentrum” dat duidelijk uit de vorige eeuw stamt. De kleine winkeltjes aan de buitenkant van het vierkante gebouw variëren van een auto-onderdelen shop tot een restaurantje en het hele gebouw is beplakt met handgemaakte, kleurrijke tegels die een prachtig mozaïek vormen. Stukken beter nog dan een oud fabrieksgebouw dat niet meer in gebruik is, want hier gaat het leven van alledag gewoon door. In een museum. De bakkers op de hoek vinden mijn interesse in het gebouw zo bijzonder dat ze me uitnodigen om binnen te komen kijken. Ik zie hoe in een traditionele oven brood wordt gebakken en ik krijg 2 stuks mee. Vrolijk lachend word ik uitgezwaaid.
Toch nog Sovjet mozaieken in Kutaisi 🙂
Tweede afscheid en meer mozaïeken
Na een tweede afscheid fiets ik terug naar de fietsverhuurder, waar ik maar 10 Lari hoef te betalen, in plaats van de 18 die ik eigenlijk voor de afgelopen 3 uur kwijt geweest zou zijn.
Wil je ook een fiets huren in Kutaisi? (alleen aan te raden op bewolkte dagen of buiten de zomermaanden) dan vind je de fietswinkel waar ik was aan de David Agmashenebeli avenue, ter hoogte van Schmidti street. Als je zegt dat je via mij komt krijg je waarschijnlijk nog korting ook.
Als we de volgende ochtend, op weg naar Chiatura, de stad uit rijden zien we vlak voor Zestafoni aan de linkerkant een verlaten fabriekspand. Op de voorkant prijkt een kleurrijk, oud Sovjet mozaïek. De hele omgeving van de fabriek lijkt één groot museum, ook de naastgelegen staalfabriek die nog op volle toeren lijkt te draaien. Op de parkeerplaats staan auto’s en bussen waarvan je pas gelooft dat ze nog rijden als je het ziet. Compleet ongepland en onverwacht vermaak ik mezelf hier met mijn camera. Doe je dáárvoor al die eerdere moeite. 😉
In Zestafoni zien we spontaan, vanuit de auto, een kleurrijk, oud Sovjet mozaïek
Een andere plek waar nu nog een grote concentratie Sovjet fabrieken staat, voorzien van prachtige, oude mozaïeken, is de omgeving van Zugdidi. Zowel vanuit de richting Kutaisi, als Mestia, als Batumi zagen we ze vanuit de marshrutka.
Heb jij weleens tevergeefs gezocht naar een bezienswaardigheid die er niet (meer) was, of die je gewoon niet kon vinden?
Lees meer over Azië:
Toch goed dat je uiteindelijk iets gevonden hebt. Het duurde even en koste aardig wat moeite maar dan heb je ook iets 😉 Helaas gaat niet altijd alles zoals het gaat maar de sterkste verhalen komen zo wel bovendrijven. Leuk om al die vervallen gebouwen te zien. Lijkt me bijzonder om daar eens rond te fietsen.
Ja, en of het moeite kostte… maar ik denk er met veel plezier aan terug! 🙂
Wat een avontuur! Lief dat je zo goed geholpen werd en dat je uiteindelijk nog mozaïeken hebt gevonden. Mooie foto’s heb je gemaakt!
Ja, de Georgiërs zijn erg gastvrij en behulpzaam… dat viel ons steeds weer op. Zo fijn.
Wat een avontuur! Misschien niet gevonden wat je zocht, maar toch geslaagd. Wij gingen ooit op zoek naar een waterval in de jungle. Na 2 paniekaanvallen (ik), 1 valpartij (Liam) en duizend muggenbeten (allebei) hebben we het maar gelaten voor het was.
Inderdaad, zeer geslaagd. O jee, dat klinkt wel als een TE heftig avontuur, die jungle… kan me voorstellen dat je het toen erbij hebt laten zitten.
Misschien heb je dan niet de mozaïeken gezien die je in eerste instantie had willen bezoeken, maar wat een heerlijke dag moet je gehad hebben. Op pad met de locals, de interactie, de zoektocht. Eén groot avontuur, wauw!
Wat een avontuur! Zo jammer dat het niet lukte om in die ene verlaten Sovjet fabriek binnen te komen. Al maakt de hele ervaring met de lokale bewoners en de uiteindelijke plekken die je hebt gevonden, alles helemaal goed volgens mij (: Ik ga binnenkort nog een blog schrijven over die verlaten fabriek, I’ll keep you posted!
Inderdaad, het werd gewoon een ander soort avontuur. 🙂 Ik kijk uit naar je blog!
Ach, er zijn ergere dingen en we hebben zoveel gaafs gezien! Ik ben erg benieuwd naar je blog.. hou me inderdaad op de hoogte!