Ontmoetingen in ‘t Oosten van Turkije

Hoe verder je naar het Oosten rijdt in Turkije, hoe vriendelijker en gastvrijer de bevolking. Zeker als je de gebaande paden verlaat kom je echt in contact met de mensen. Je hebt elkaar hier nog echt nodig, omdat er buiten de steden van een heleboel zaken niet zo veel is, weinig vervoer, weinig infrastructuur en weinig winkels, wellicht is dat de oorzaak. Toch hebben we nooit problemen gehad ons te verplaatsen of om eten te vinden, zelfs niet tijdens de Ramadan. Keer op keer ontmoetten we de liefste mensen en bij de Koerden krijgt het woord gastvrijheid nog een geheel andere dimensie.

Kennismaking met de gastvrijheid van Oost-Turkije

Het was dan ook in Oost-Turkije dat we eens een taxi namen en de chauffeur niet eens betaald wilde worden voor ’t ritje. Een unieke ervaring met wat we soms, na een zoveelste nare ervaring, weleens oneerbiedig de ‘ratten van de samenleving’ hebben genoemd. Een andere keer worden we, bij aankomst in Diyarbakir, op sleeptouw genomen door een man en zijn zoon, die ons de weg wijzen, ons meenemen in de stadsbus, waarvan de kaartjes voor ons worden betaald hoe veel we ook tegensputteren, om bij de juiste halte de bus uit te worden gedirigeerd. We hebben onze beide benen nog niet op de stoep of we worden al breed lachend welkom geheten door een ondernemer, die ons thee en wat te eten aanbiedt. Overal op straat worden ons hier perziken en ander fruit aangeboden, zelfs als we alleen maar op de bus staan te wachten en een onverwachte lift is meerdere keren het welkome resultaat van een paar minuten in het bushokje staan.

In Oost-Turkije ben je dichtbij huis in een heel andere wereld

Koerdische ontmoeting

Eén van de ontmoetingen die ons het meest is bijgebleven is die met Fehim en later, thuis, ook met zijn vrouw Kamille en zijn broer. We hebben net een bezoek gebracht aan çavuþtepe, een 2800 jaar oude Urartiër vesting op een heuvel en niet echt bepaald een highlight aan het gebaande pad. Met veel moeite hebben we eerst het kasteel bereikt en als we terug willen naar ons hotel in de stad Van staan we aan de snelweg te wachten op enig vervoer waarmee we die kant op kunnen.

We staan net een minuut of 5 aan de snelweg op het eventueel passeren van een minibusje te wachten als er wat aan komt. Gauw steken we onze hand op. Pas als het busje bij ons is zien we dat het niet DE bus is. De chauffeur stopt echter wel, al komt hij door zijn hoge snelheid pas 50 meter verderop tot stilstand. We krijgen de indruk dat hij naar Van gaat, maar helemaal duidelijk is het ons niet. We mogen instappen en zo maken we kennis met de 27-jarige, Koerdische Fehim, die door zijn baard en zonnebril voor ons veel ouder lijkt. In tegenstelling tot de andere mensen die we de afgelopen weken tegenkwamen kletst Fehim gewoon een eind weg in zijn eigen taal. Soms begrijpen we hem en soms niet. In elk geval gaat het eindelijk weer eens wat verder dan de standaard “where you come from, what’s your name” vragen waar we inmiddels zo aan gewend geraakt zijn.

Koerdische ontmoeting in Oost-Turkije

Echt van het gebaande pad af

Als we bij de wegafzetting komen waarvoor we vanochtend kilometers hebben omgereden doet Fehim wat we enkele anderen ook al zagen doen: de pilonnen omzeilen en de verlaten weg opdraaien. Hmmm… we rijden over een volkomen verlaten weg, die de bergen in slingert, in Koerdistan, in het busje van een man die we niet kennen. Wát er allemaal wel zou kúnnen gebeuren vergeten we snel als er een cassettebandje met Koerdische muziek in de radio gaat. De weg is blijkbaar afgesloten voor langdurige werkzaamheden, want regelmatig zien we grote machines die enorme bulten steen verplaatsen.

Van onze enige tegenligger krijgen we te horen dat er verderop politie staat te controleren en we nemen een zandweggetje om ze te omzeilen. Via kleine dorpjes, waarvan ons trots wordt verteld dat ze Koerdisch zijn, rijden we wederom flink om. We zien grote kuddes schapen en geiten over de stoffige weg en tussen de kleien huisjes door baggeren. Ook op de bergen worden de weinige grasjes kaalgevreten door nog meer vee.

Op weg naar Van

In één van de dorpjes is zojuist de rijdende Blokker aangekomen en het hele dorp is uitgelopen. Met wat roepen en vragen vindt Fehim de weg naar beneden. Als we eindelijk in Van zijn maakt hij duidelijk dat hij vanavond samen wil eten, zodra de Muezzin het begin van de avond heeft aangekondigd.

En de Koerdische gastvrijheid gaat verder

Als we om half 7 iemand van de receptie naar Fehim laten bellen wordt ons gezegd dat hij er zo aan komt om ons op te halen. De receptionist is een beetje verbaasd dat we met iemand hebben afgesproken die we niet eens kunnen verstaan. Wij zelf eigenlijk ook, maar we zien wel wat er gebeurt.
Even later is Fehim er en lopend gaan we naar zijn huis. Daar wachten zijn broer en zijn vrouw op ons met een heel kleed vol lekker eten. We schuiven aan en laten het ons smaken. De broer blijkt een paar woordjes Engels te kunnen en dat maakt communiceren iets makkelijker.

Na het eten volgt de thee, is het tijd om foto’s te kijken en gaat de tv aan. Een Koerdische komedie, wordt ons verteld. Net Bassie en Adriaan denken wij, met grappen van het niveau “je snapt ze ook als je de taal niet spreekt”. Kamille, Fehims vrouw, vindt het maar niks dat Yvonne geen hoofddoek draagt en ze komt met een mooi exemplaar van zichzelf aanzetten. Die wordt omgeknoopt en mag niet meer af, ook niet als we afscheid nemen om terug te gaan naar het hotel. Zo gaat blonde Peter dus met een Koerdische, bebaarde man en een gesluierde vrouw over straat. Uiteraard ontgaat dit ook de rest van theedrinkend Van niet.

Koerdische gastvrijheid

Redder in Nood

Een andere bijzondere dag wachtte ons toen we bedacht hadden om de Yedi Kilise in het dorp Bakraçli te bezoeken, ook niet een plek die door de gemiddelde toerist wordt aangedaan. Omdat, volgens verschillende mensen die we gevraagd hebben, er geen bus gaat naar de Yedi Kilise in het dorp Bakraçli, nemen we een taxi. We rijden de stad uit en al gauw gaan we bergopwaarts over een steile weg. De uitzichten over de omringende bergen en het Van-meer worden steeds mooier, en aangezien de meter nogal hard oploopt besluiten we het laatste stuk te gaan lopen. Hoe we weer beneden komen zien we wel en met dit uitzicht is lopen zeker geen straf.

We hebben echter nog maar nauwelijks van onze verbaasde taxichauffeur afscheid genomen en amper een kilometer gelopen als ons een auto inhaalt waarvan ons de achterbank aangeboden wordt. We kennen inmiddels de volharding van de Koerden en gaan dus braaf zitten. In een paar minuten staan we voor de kerk, waar we door een zwijgzame beheerder worden rondgeleid. Veel is ingestort of vergaan, maar er zijn nog een aantal prachtige muurschilderingen te zien.

De Yedi Kilise in Bakracli

Bakraçli ziet er leuk uit, met z’n enorme hooistapels en kleien huizen en we willen nog wat rondkijken, voor we aan de terugweg van tien kilometer beginnen. Helaas is ons bezoek niet onopgemerkt gebleven en al gauw lopen er vier jongetjes om ons heen, waarvan er één wel heel vasthoudend bezig is met geld vragen en in onze tassen kijken. Als hij er dan ook nog met onze fles water vandoor gaat is het voor Peter genoeg en hij vat de jongen in z’n kraag. Het ventje krijst keihard en een boer komt gauw kijken wat er aan de hand is. Schreeuwend wijzen de vier jongens nu naar ons en de boer ziet er niet erg blij uit. Wat wil je ook met deze temperatuur en een lege maag. Gelukkig komt onze redder in nood, Salih, ook op het geluid af en omdat hij Koerdisch, Engels én Duits spreekt sust hij de boel al snel.

Met Salih wandelen we wat rond en we genieten van het uitzicht. Daarna is Salih vastbesloten om ons bij hem thuis thee en een maaltijd aan te bieden. We bedanken, omdat het Ramadan is en wij dan als enigen zitten te eten, terwijl zijn familie toekijkt, maar zoals gezegd zijn Koerden de meest vasthoudende mensen die we ooit ontmoet hebben. Even later zitten we dus op de veranda van het huis van zijn oom en we krijgen de meest heerlijke dingen voorgezet. Salih’s moeder heeft zelf yoghurt en honing gemaakt en ook het brood heeft ze net vers gebakken. We krijgen tomaat en komkommer uit eigen tuin en zelfgemaakte waterbuffel-kaas. Wederom krijgt Yvonne een mooie, zelfgemaakte sjaal omgeknoopt, voordat ze de meisjes en vrouwen van het huis op de foto zet in de tuin.
Pas aan het eind van de middag nemen we afscheid en omdat Salih’s vader nog even met de auto naar de stad moet hoeven we wederom niet te lopen. Het zit ons wel mee.

Onze redder in nood in Bakracli

Bijzondere ontmoetingen, bijzondere reis

Deze en talloze andere ontmoetingen hebben onze reis door het Oosten van Turkije zo bijzonder gemaakt. Reizen in dit deel van het land was een bijzondere ervaring en je hebt hier nog echt het gevoel om op ontdekking te zijn. De bijzondere ontmoetingen, die je nooit van te voren kunt voorspellen, hebben hier enorm aan bijgedragen. Oost-Turkije staat absoluut garant voor bijzondere ontmoetingen. Hier is reizen nog echt reizen.

Ben jij wel eens in het Oosten van Turkije geweest?

Ga naar al mijn Bestemmingen blogs, of kies een andere bestemming »