Madhya Pradesh is waarschijnlijk niet meteen het eerste wat in je opkomt als je een reis naar India gaat plannen, ook al ligt deze staat in het hart van het land. Toch heeft Em Pie, zoals Madhya Pradesh door haar inwoners genoemd wordt, een aantal niet te missen bezienswaardigheden en is het platteland de perfecte plek om het echte India te ervaren. Wij bezochten Madhya Pradesh tijdens onze derde reis door India, waarbij we voor de eerste keer een auto met chauffeur huurden, een heel bijzondere auto nog wel. Dat was even wennen, maar de vrijheid die zo’n auto je geeft in een behoorlijk uitgestrekt gebied met beperkt openbaar vervoer vonden wij erg prettig. Je leest hier hoe het ons verging in de week dat we door Madhya Pradesh reisden, voor we terugkeerden naar ons geliefde Rajasthan.
Aankomst in India
Met een lichte vertraging, door het verwijderen van de bagage van twee ongewenste passagiers, gaan we rond half twaalf de lucht in. We worden goed verzorgd door KLM en vinden zo’n directe vlucht echt Goddelijk; we zijn er zó. In Delhi is het dan echter al laat, door het tijdverschil van vier en een half uur. We zijn dus te laat om met de metro te gaan, die rijdt maar tot een uurtje of 11, maar van een meneer uit het vliegtuig kregen we de tip om net buiten de aankomsthal, maar nog wel binnen, bij de “Government prepaid taxi booth” een ticket voor de taxi te kopen. Zo hoef jwe niet meteen te onderhandelen over een prijs en ben je voordeliger uit dan bij de “prepaid taxi’s” die hun kaartjes buiten verkopen.
aankomst in India
Tegen enen zijn we in het hotel en het lijkt ons een goed plan meteen te gaan slapen, aangezien we morgen om acht uur willen vertrekken. Dankzij India moeten we dit slapen echter nog even uitstellen: een zoemende mug, pratende mensen beneden, opruimen van het puin van een afgebroken pand pal achter onze kamer, een tweede zoemende mug en ja… dan, zo rond half vier gaat het toch nog lukken.
Naar Orchha in een ambassador
Om even voor acht staat Surender beneden op ons te wachten. Een aardige chauffeur, die weinig Engels spreekt, maar wel zijn Ambassador heeft meegebracht. Deze ouderwetse Engelse auto’s worden al een hele poos niet meer gemaakt in India en zijn inmiddels een zeldzaamheid op de weg geworden. Je kan ze echter nog steeds huren en het lijkt ons een gave ervaring om met zo’n historische auto rond te reizen. Bij het boeken wordt ons wel verteld dat we dan echt geen airco hebben en of we dat wel zeker weten. Ja hoor, we zijn wel wat gewend en in de winter is het in India echt niet zo heet dat je persé een airco nodig hebt.
“Onze” Ambassador om een week Madhya Pradesh mee te verkennen
Na nog wat snelle inkopen voor onderweg nemen we als een echte Maharadja en Maharani plaats op de achterbank om de komende week door Madhya Pradesh rondgereden te worden. Maar eerst Delhi maar eens uit. Het valt ons weer op dat, ondanks dat het een vieze miljoenenstad is, er zoveel groen te vinden is. Zelfs de sloppenwijken waar we langsrijden zijn omgeven door bomen en struiken.
Zodra we Delhi uit zijn weten we dat we eindelijk weer echt in India zijn: er wordt weer getoeterd op de weg, we zien overal koeien en honden en prachtige sari’s brengen kleur in stoffige landschappen, met ook vaak genoeg prachtige, oude bomen. Redelijk snel vindt Surender het tijd voor de lunch. We worden uit de auto gezet bij één van de typische luxe toeristenrestaurants langs de zogenaamde “highway”. Ja maar hier gaan wij niet eten! Wij gaan niet een week lang te veel geld betalen voor laf toeristenvoedsel, alleen omdat hij dan gratis kan eten. We wachten dus tot hij klaar is en vragen een paar uurtjes later, als we wel honger hebben, om te stoppen bij een lokaal restaurantje. “Yes, but here very spicy food.” Uhm… ja graag! We wijzen aan wat we willen eten en dan zijn we pas echt in India: onder nieuwsgierige blikken van de voltallige Indiase klandizie eten we twee borden heerlijk eten met een flink aantal chapati’s. Yum.
De tocht naar Orchha, onze eerste stop in Madhya Pradesh, blijkt wat langer te duren dan we hadden verwacht, deels omdat het laatste stuk van de weg erg slecht is. Verbetering is in de maak en is op sommige stukken de nieuwe snelweg bijna klaar. Het is al een tijdje donker als we aankomen en na een snel diner duiken we ons bedje in. Gelukkig houden de oordoppen het grootste deel van de elektronisch versterkte gebeden van de tempel tegen en de klamboe de muggen.
onderweg door Madhya Pradesh, we zijn weer helemaal in India
Orccha, onze eerste stop in Madhya Pradesh
Na een rustige ochtendwandeling naar de rivier, door het kalme en dorpse Orccha, eten we bij een straatstalletje lekkere pakora’s als onbijt. Daarna hebben we genoeg energie om de twee paleizen die boven het dorpje liggen te bezoeken. Beiden zijn prachtig! In de Jehangir Mahal vermaken we ons behalve met de mooie torentjes en doorkijkjes ook met de Langoers, die achter elkaar aanzitten over de daken van het paleis. Vanuit één van de balkons aan de zijkant hebben we een fantastsich zicht over het heiïge landschap en meer oude monumenten: de Raj mahal en de Chaturbhuj tempel.
Na een lunch met paratha’s kijken we een beetje rond in de omgeving van de tempels, waarvan er in Orccha genoeg zijn. Voor de ingang van de grootste zit een man met een vijfbenige koe, die als een ware heilige is versierd en zelfs van een jas is voorzien. De markt in de omgeving van de tempels is een kleurrijke verzameling stalletjes met offers, armbanden, souveniers, groente en fruit. Als we wat later naar een nabij gelegen dorpje wandelen zien we overal in de omgeving nog meer eeuwenoude tempels opdoemen. Een mooi gezicht tegen de heiïge achtergrond. In deze tijd van het jaar is het in Noord-India nooit erg helder en ‘s avonds koelt het behoorlijk af. Zo ook weer vandaag, zodat we weer vroeg onder twee dekens verdwijnen.
Paleizen, tempels en volop apen in Orccha
Platteland van Madhya Pradesh in Khajuraho
Na een ontbijt aan de drukste kruising van het dorp vertrekken we naar Khajuraho, volgens velen hét hoogtepunt van Madhya Pradesh. De weg wordt steeds slechter en stoffiger en verkeer is er op het laatst bijna niet meer. Regelmatig delen we wel de weg met enorme buffels en ossen, soms voorzien van houten karren, op weg naar landbouwgrond. Halverwege de middag komen we aan en kunnen we nog net een aantal van de Zuidelijke tempels bekijken. Deze zijn bijzonder gedetailleerd en liggen aan de rand van het oude dorp Khajuraho.
In dit oude dorp struinen we nog wat rond, en we zien vrouwen in kleurige sari’s op de stoepjes zitten, bij de waterput kleding wassen, water halen en hun kinderen toefluisteren om “hello” naar de toeristen te roepen. Voor dit laatste hebben de wat oudere kinderen echter geen enkele aansporing nodig en sommigen breiden de groet nog wat verder uit tot “helloskoelpen” en “hellomoney”. De omgeving van het dorpje is in dit lage namiddaglicht echt super. Mooie oude bomen, waterbuffels, tempels, waterputten en zandweggetjes met mensen die naar huis terugkeren, lopend, fietsend of een enkeling op de motor, soms met een schooltas op de rug, landbouwwerktuigen in de hand, of grote bossen takken op het hoofd, voor het houtvuur van vanavond.
Het oude dorp Khajuraho in een wat afgelegen stukje Madhya Pradesh
Teleurstellende Kama Sutra tempels
Na een paar nachten weten we het weer: India gaat nooit uit. Om half twee worden we wakker van Indiase gasten, die hun kamer kwamen opzoeken en tot zeker drie uur wordt er gepraat en gelachen in de gang. Vervolgens moet het hele restaurant worden opgeruimd, pal boven ons hoofd en aangezien Peters maag de Thali van gisteravond niet erg kan waarderen hebben we weer eens bar weinig slaap gehad.
We doen dus de hele dag rustig aan en bekijken alleen het kleine archeologisch museumpje, voor we even uitrusten en de hoofdattractie van Khajuraho gaan bekijken: de Kama Sutra tempels ten Westen van het dorp. De tempels zijn mooi en gedetailleerd, maar we zijn toch wat teleurgesteld door het aantal tempels en de grootte ervan. Wellicht zijn we gewoon verwend in Bagan, Siem Reap, Hampi en Pattadakal.
De beroemde Kama Sutra tempels van Khajuraho
Terug Noordwaarts naar Gwalior
De zon is zo midden in de winter nog maar amper door de mist heen gedrongen als we rond negenen Khajuraho uitrijden. De route dwars door Madhya Pradesh hebben we al in tegenovergestelde richting afgelegd en wederom zien we stoffige dorpjes, waar de tijd al lang stil lijkt te staan. Vrouwen maken hun glimmende potten en pannen schoon, halen water bij de pomp en vegen hun erven, terwijl de mannen hun winkeltjes openen, waar ze banden plakken of reparaties aan vrachtwagens verrichten, lassen of timmeren, matrassen maken of steen bewerken. Een enkele vrouw werkt ook in deze barre omstandigheden aan de rand van de weg, de hele dag in het stof, dat de luid toeterende vrachtwagens en bussen doen opwaaien.
In Madhya Pradesh zie je veel bedrijvigheid aan de kant van de weg
Verder is het landschap behoorlijk saai, veel landbouwgrond en af en toe wat bomen of struiken. Gelukkig maar, dat er wat begroeiing staat, want ik heb hoge nood op de achterbank, als we over een weg vol hobbels en gaten rijden. Niet echt bevorderlijk voor een volle blaas en Surender slaagt er ook niet in op dit afgelegen stuk een toilet te vinden. Geschokt ziet hij toe hoe ik over een lokaal paadje tussen de bosjes verdwijn en tot ik daar weer uitkom blijft hij bezorgd in de achteruitkijkspiegel kijken.
De zon is alweer ver gezakt als we de drukte van Gwalior in rijden. Helaas heeft Peter nog altijd niet veel honger na zijn Thali-ervaring, dus eet ik noodgedwongen het overheerlijke Indiase eten in ons hotel helemaal alleen op.
Gwalior Fort
Het fort van Gwalior ligt hoog bovenop een heuvel en vertoont wel enige gelijkenis met het prachtige kasteel van Jodhpur. Uniek hier zijn echter de blauwe en gele tegeltjes op de buitenkant, een mooi gezicht. Van binnen vinden we het verder niet heel bijzonder en we gaan door naar de tempels die ook op dezelfde heuvel te vinden zijn. Het uiterlijk van de tempels en het grandioze uitzicht naar beneden beconcurreren elkaar om onze aandacht.
De mooie blauwe tegeltjes van Gwalior Fort
Op weg naar beneden komen we langs een stel gigantische, uit de rotsen gehouwen, beelden van Jain-leraren, die qua formaat niet onderdoen voor de Buddha’s die we ooit in China zagen. Wat betreft afwerking zijn ze toch duidelijk minder mooi. Wat een werk, om zulke kolossen in steen uit te houwen.
Het grote contrast van India
Beneden in de stad rijden we nog naar het Jai Vilas Palace en Scindia Museum, waar de rijkste familie van de wijde omgeving ooit woonde. De kroonluchters in de eetzaal zijn mega en de modelspoorbaan, die over de tafels loopt en waaruit drank en rokerij kon worden afgenomen door de gasten, is een beetje bizar. Als we alle luxe hier wel gezien hebben verlaten we Madhya Pradesh en rijden we naar Agra, waar we in een homestay de nacht doorbrengen. We slapen hier heerlijk rustig in een woonwijk, net wat achter de lawaaiige hoofdweg, iets om te onthouden voor een volgend bezoek. Bij het opendraaien van de kraan twijfelen we even of we het goed zien: er lijkt wel cola uit te komen, zo bruin hebben we het water zelfs nog nooit gezien en ook na de broodnodige douche voelen we ons niet al te schoon. Als we noodgedwongen een fietsriksja nemen naar de pinautomaat bij het station realiseren we ons dat we de afgelopen week een beetje aan de echte armoede van India zijn voorbijgegaan, doordat we op de achterbank van onze Ambassador werden rondgereden. Deze man heeft amper kleren aan tussen de gaten en wil zo graag geld verdienen, dat hij zelfs voor één roepie ons nog zou hebben gefietst. Op het station zien we hele gezinnen bivakkeren onder dekens, terwijl alles wat ze bezitten in de goot is verzameld. Met een kampvuurtje proberen ze soms een beetje warm te blijven in de koude winternacht. Deze reis met de auto had zo wel wat, maar biedt toch een heel andere kijk op het land. Je ziet meer, maar ook minder.
India blijft het land van de grote contrasten
terug naar Pushkar
Deze laatste dag van onze roadtrip door India zal eindigen in Pushkar, ons vaste thuis in India. Onze chauffeur gaat slechts tot Jaipur, een rit van een uur of vijf, waarvan de eerste twee door dichte mist. Onze voorruit wordt er kletsnat van en dan is het zicht nog beroerder. Peter zegt er wat van, omdat hij het gevaarlijk vindt en daarom stopt Surender. Midden op de snelweg! Om met een krant de ruit gaan staan schoonvegen, omdat de ruitenwissers het blijkbaar niet doen. Incredible India. Als we een aantal uren later in het centrum van Jaipur rijden en de mist is opgetrokken doet Surender de ruitenwissers aan, die nu perfect functioneren. Waarom? Om ons voor de laatste keer deze week vol verbazing over dit land op de achterbank te doen zitten? Nog vol ongeloof stappen we over op de bus, die ons in 3 uurtjes via Ajmer naar Pushkar zal brengen.
Wat kun jij mooi schrijven zeg, ik heb gewoon het gevoel dat ik erbij ben! 🙂
Dank je wel! 🙂
Avonturen genoeg in India zo te lezen. Die foto van het eten ziet er heerlijk uit was het erg spijtig?
Het viel wel heel erg verkeerd ja.. en heeft toch een hele dag geduurd.. ach, het went. 🙂
India spreekt mij eigenlijk niet aan en ik denk dat in die drukte en chaos gillend gek word maar toch nodigde de cover foto mij uit om verder te lezen. Ik vind hem zo gaaf! Ik vind het trouwens erg leuk om je verhalen te lezen en je foto’s te bekijken. Jeetje, wat een avontuur weer haha. India is volgens mij heel indrukwekkend maar niet voor iedereen weggelegd.
Goed dat je van te voren al weet dat India niet je land gaat zijn… genoeg landen over op de wereld en dan kan je beter lekker ergens anders gaan genieten. Ik had ook mijn twijfels die eerste keer moet ik zeggen, maar het is wel positief doorgeslagen, haha
Prachtige blog! Die bus doet me gelijk weer denken aan mijn reis door Ghana, heerlijk gevoel 🙂 En rijden in een ambassador zou echt geweldig zijn, door mijn vriend heb ik echt een passie voor auto’s ontwikkeld (oeps). Wederom weer prachtige foto’s!
Wat leuk dat je door je vriend ook een passie voor auto’s hebt. Dat is hier nog niet overgeslagen, maar in een Ambassador rijden vond ik echt wel wat hebben. 🙂
India lijkt me een heel indrukwekkend land, maar tegelijkertijd ook best wel heftig. De cultuur is daar echt 100% anders dan hier.. Maar wat ziet het er allemaal prachtig uit! En waaauuuw; ik blijf zo jaloers op jouw fotografie-skills! Hihi.
Ahh, dank je… *bloos… En India is echt een andere wereld idd, voor velen een grote bron van ergernis. Wij vinden het heerlijk. 🙂
Wat heerlijk chaotisch! Ik hou van drukke plekken, op de een of andere manier is dat voor mij rustgevend. Misschien omdat je zoveel nieuwe indrukken krijgt dat je je echt kan richten op het beleven van een nieuwe bestemming. Dan is al het andere ineens veel verder weg.
Ik hou er ook van, dat is waarschijnlijk de reden dat we zo graag in India rondreizen. De chaos geeft me op de 1 of andere manier het idee dat alles gaat zoals het gaat en dan valt het “moeten-plannen” bij mij ineens weg… heerlijk. 🙂
Leuk om te lezen, vooral omdat wij net terug zijn gekomen uit Rajasthan ! Heimwee ! Prachtige foto’s ! Grappig midden op de snelweg stoppen om de ruiten schoon te maken ! Herkenbaar ! Ik vond India zeker niet het mooiste land dat ik gezien heb, maar het doet wel wat met je ! Ik vond het er geweldig !
Oh jullie waren in Rajasthan? Gaaf! Welke plekken hebben jullie bezocht? Inderdaad is mooi niet het juiste woord voor India… intrigerend misschien eerder. 🙂