De Lammerklamm en Liechtensteinklamm in Salzburgerland zijn twee kloven die tot de mooiste van Oostenrijk behoren. Beiden zijn spectaculaire kloven, waar het water zich met donderend geraas een weg door de smalle bergspleten baant. Ik bezoek tijdens onze vakantie in Salzburgerland zowel de Lammerklamm als de Liechtensteinklamm en ben blij dat we ze allebei gezien hebben. Maar wat als je minder tijd te besteden hebt in het centrale deel van Salzburgerland, welke kloof bezoek je dan? Welke is de mooiste van deze kloven en mag je echt niet missen?
Welke kloven kiezen in Oostenrijk
Aan kloven in Oostenrijk geen gebrek. Er zijn er zo veel, dat je er altijd wel eentje in de buurt van je accommodatie vindt, als je in de Alpen bent. In onze omgeving in Salzburgerland zijn er verschillende, maar de Lammerklamm en Liechtensteinklamm zijn de bekendste. Ook de Sigmund-Thun Klamm is een bekende kloof in Salzburgerland, maar net wat verder rijden voor ons. De keus is om één van die bekende en spectaculairdere kloven te bezoeken, of om te gaan voor een minder bezochte, maar ook minder bijzondere.
Lammerklamm en Liechtensteinklamm zijn de bekendse kloven in Salzburgerland
Nou bezoek ik, naast de hoogtepunten, ook altijd graag de minder ontdekte plekjes op reis. In het geval van onze twee weken Salzburgerland doen we dat regelmatig, maar in het geval van de kloven besluit ik toch voor de publiekstrekkers te kiezen. Niet voor niets worden de Lammerklamm en Liechtensteinklamm door zo veel mensen bezocht. Op de foto’s van de verschillende kloven, die ik vooraf online vergelijk, springen deze twee er voor mij steeds weer uit. Dát wil ik met eigen ogen zien.
Lammerklamm op een half uur van Salzburg
De Lammerklamm is slechts een half uur rijden van Salzburg en slechts vijf minuten vanaf de accommodatie waar we onze tweede week Salzburgerland doorbrengen. De keus wordt ons daardoor wel erg makkelijk gemaakt, maar ook als we wat verder hadden moeten rijden had ik deze kloof zeker willen bezoeken. Het is de minder bezochte, maar nog bijzonder mooie kloof van de twee, wat direct al te zien is bij aankomst. De parkeerplaats is niet enorm groot. Er zijn wat plekken aan de doorgaande weg en een tiental kleine parkeerplaatsen op het terrein zelf. Veel meer bezoekers dan het aantal parkeerplaatsen wil je in de Lammerklamm ook niet hebben, want vooral het eerste deel van de looproute is bijzonder smal.
Vanuit het donkere deel van de Lammerklamm de kloof in
De dame bij de kassa vertelt ons dat we eerst het pad rechts moeten volgen, dat leidt naar het donkere deel van de kloof. Tegenliggers passeren kan hier op sommige plekken amper en ook de kloof zelf is hier smal. Hoog boven ons rijzen de donkere rotsen op, op verschillende plekken bijzonder gevormd door de schurende werking van het water. Verstaan kunnen we elkaar amper, het geluid van het water is hard, maar door de smalle rotswanden zo dicht bij elkaar galmt het alle kanten op.
In vijf minuten loop je het smalle pad terug naar de kassa en kun je de andere kant op, waar de kloof direct een veel breder karakter heeft. Hier valt de helblauwe kleur van het water meer op, waardoor het moeilijk kiezen is welk deel van de Lammerklamm mooier is. Even verderop hangt een ijzeren brug dwars over de kloof, naar de overkant. Best een beetje spannend om daar overheen te lopen. In de diepte zien we drie kanoërs ploeteren. Je moet zien om te geloven dat het mogelijk is om hier met een kano doorheen te varen. De kracht van het water is gigantisch. Niet veel verder wordt de kloof nóg breder en de rotsen minder hoog. Voor we het door hebben staan we dan ook bij het hekje waardoor je de Lammerklamm aan deze kant verlaat.
De Lammerklamm bij het spannende middelste deel
Wie geen zin heeft om terug te lopen, kan vanaf deze kant de shuttlebus naar de ingang pakken, maar het is zeker geen straf om dezelfde route terug te lopen. Vanaf deze kant ziet alles er weer heel anders uit. Heb je, voordat je aan de terugweg begint, een pauze of versnapering nodig? Er zijn aan deze kant een aantal plekjes aan het water waar je prima even kunt neerploffen voor een kleine picknick. Of loop een klein stukje door tot Landgasthof Lammerklause, waar je prima terecht kunt voor een koud drankje of een complete lunch. Wil je juist nog wat meer wandelen? De Mühlrundweg start aan de overkant van de weg bij Landgasthof Lammerklause en is een mooi, onontdekt stukje Salzburgerland, dat zeker de moeite waard is.
Geen van de kloven in Oostenrijk is kinderwagenvriendelijk, dus vergeet je draagzak niet als je met jonge kinderen reist. Kinderen vanaf een jaar of drie kunnen hier prima zelf lopen, hoewel dat op sommige plekken meer klauteren is.
In de omgeving van de Lammerklamm is nog meer moois te zien en doen. De Göllingerwaterval is slechts een kwartier rijden en één van de mooiste watervallen die ik ooit gezien heb. Loop zeker het hele pad naar boven, om op de verschillende bruggen het natuurgeweld van dichtbij te ervaren.
De Göllinger waterval op een kwartier van de Lammerklamm
Liechtensteinklamm bij Sankt Johann
De Liechtensteinklamm bij Sankt Johann is één van de diepste en langste kloven van Oostenrijk en de drukst bezochte kloof van salzburgerland. Dat is met een reden. Onze wandeling door deze kloof is eigenlijk één groot wauw-moment. Wauw voor de hoog oprijzende rotswanden, waar je jezelf heel klein voelt. Wauw voor de kolkende watermassa, de waterval aan het eind en de grotten waar je doorheen loopt. Maar vooral wauw voor de manier waarop de Oostenrijkers deze kloof na de instorting in 2017 met ontelbare staalkabels en netten veilig hebben gemaakt en extra aantrekkelijk hebben gemaakt met een te gekke wenteltrap.
De parkeerplaats van de Liechtensteinklamm is een stuk groter dan die van de Lammerklamm, maar kom je midden op de dag, dan staan de auto’s langs de kant van de weg tot wel twee kilometer vóór de ingang. Ook het grote terras van het restaurant direct bij de kassa en het formaat van de souvenirwinkels in dezelfde omgeving laten zien dat er hier veel toeristen komen. En ik snap helemaal waarom!
Ik snap waarom de Liechtensteinklamm populair is
Deze kloof is ruiger en voelt grootser dan de Lammerklamm. Ook hier weer de uitgesleten rotsen in de diepte, maar ook rotsen vol spleten en grillige vormen boven ons. In de stroom zien we boomstammen liggen, die vastgeklemd zitten tussen de rotsen in het water. Waar de lammerklamm begint met een heel smal deel, dat steeds breder wordt, is de Liechtensteinklamm juist in het midden het smalst en ruigst. Na de wenteltrap, die de diepte in gaat, klim je over een aan pad dat aan de rotswand vastgeplakt lijkt tot een brug. Druppels water vallen in m’n nek, terwijl ik de diepte in kijk en me verbaas over hoe weinig daglicht er hier tussen de rotsen komt. Heel gaaf is de gang die vervolgens dwars door de rotsen gaat en zo nu en dan een opening heeft die uitkijkt over de kolkende watermassa, of een ruime grot die haast Aziatisch aandoet qua begroeiing.
Tenslotte is er aan het eind van de wandeling door deze kloof nog een prachtig stukje, waar het grotachtige deel zich langzaam opent voor uitzicht op de waterval die al dat water door de kloof laat stromen. Er staan wat bankjes om te picknicken, maar om daar een plekje te vinden moet je in de zomermaanden wat geduld hebben, of vroeg genoeg zijn.
De Liechtensteinklamm is voor mij de meest spectaculaire in Salzburgerland
Kom in het hoogseizoen echt heel vroeg op de dag, of juist laat in de middag, anders is het in de Liechtensteinklamm gewoon té druk. Met de Salzburgerland Card heb je gratis entree en kun je de rij voorbij lopen naar het elektronische hek. Ideaal.
Op steenworp afstand van de Liechtensteinklamm vind je een hele toffe daguitstap voor gezinnen: de Geisterberg. Met de kabelbaan ga je de berg op voor een wandeling langs toffe speeltoestellen en met te gekke uitzichten. Start je vroeg genoeg, dan kun je beide bezienswaardigheden op één dag doen.
Lammerklamm of Liechtensteinklamm
Het zal je niet ontgaan zijn, maar ik heb een duidelijke favoriet in de vraag of de Lammerklamm of de Liechtensteinklamm de mooiste van Salzburgerland is. Ik ben helemaal weg van de Liechtensteinklamm. Deze ruige kloof heeft echt indruk op me gemaakt. Waar we de Lammerklamm in een uur écht wel gezien hebben, zijn we ons in de Liechtensteinklamm ongeveer de dubbele tijd aan het verwonderen. Heb je tijd genoeg, dan is het zeker geen straf om ze beiden te bezoeken, want het zijn echt allebei indrukwekkende plekken. Moet je kiezen, dan zou ik echter zeker voor de Liechtensteinklamm gaan. Hier heb ik net wat meer “aaahhhs en wauw-kijk-nou’s” geuit. 😉
Tijdens onze reis in Salzburgerland in 2013 hebben we beide kloven bewonderd. Het was de eerste keer dat ik zulke gave natuur zag en was echt verrast over deze natuurpracht! Bij de Liechtensteinklamm was de wenteltrap er nog niet, de oude constructie was toen nog niet ingestort. Aan jouw foto’s te zien is het er nu nog gaver!
Lijken me allebei prachtig! Maar denk ik wel goed om een beetje vroeg op de dag te gaan als je ik je zo hoor. Ik ben eigenlijk alleen in Oostenrijk geweest voor wintersport of naar Wenen, maar als ik dit zo zie dan word ik er erg benieuwd naar! Ik zou denk ik zelf de rustigere nemen als ik er eentje mocht kiezen. Maar het liefst allebei.
De Liechtensteinklamm klinkt echt fantastisch, ook al ziet de andere er ook echt wel mooi uit. Ik zou graag toch beide bezoeken. Oostenrijk staat hier hoog op het lijstje 🙂
Inmiddels heb ik zelf al een heel lijstje met andere kloven, die ik een volgende keer ook wil bezoeken. Wel in een andere regio dit keer.
Toen ik afgelopen jaar in Salzburgerland was, stonden deze nog hoog op mijn lijstje. Maar uiteindelijk is het qua tijd toch niet gelukt om deze te bezoeken. Volgende keer in Oostenrijk waag ik weer een poging 🙂
Zelf hebben we ook nog altijd wensen voor een volgende keer Oostenrijk, zoals meer mooie wandelingen maken.. dat heb jij dan wel weer gedaan!