“Is Kirgizië met kinderen wel leuk? Is het daar veilig? Hoe is de gezondheidszorg? En waarom kies je voor Kirgizië met je gezin?” Zomaar wat vragen die ik krijg vanaf het moment dat ik gedeeld heb dat we een rondreis door Kirgizië met een UAZ Bukhanka en het openbaar vervoer gaan maken. De meeste mensen die het vragen weten niet waar Kirgizië ligt en zouden echt nóóit bedacht hebben dat je daar ook met kinderen op vakantie kunt. Wij zijn al eerder in Kirgizië geweest, oftewel Kyrgyzstan, lang voor de kinderen er waren. Wij weten dus al dat het een geweldig land is en we dénken dat het te gek is om Kirgizië met kinderen te bezoeken. Zeker weten doen we dat pas als we er zijn. Ik deel mijn tips, zodat jij ook zo’n gave rondreis kunt maken.
Waar ligt Kirgizië eigenlijk en hoe kom je daar?
De reacties op onze mededeling dat we naar Kirgizië gaan zijn nogal wisselend. Degene die me het meest is bijgebleven is de vraag of je daar dan gewoon ook met de caravan of de camper heen kunt rijden. Tenzij je 3 maanden vakantie hebt kan dat dus niet. 🙂 Wij zijn bij Kel Suu Fransen tegengekomen die met hun eigen 4×4 via Turkije, Iran en Oezbekistan naar Kirgizië zijn gereden. Zij maakten een rondreis van 3 maanden en moesten flink het tempo erin houden om dit mogelijk te maken. Kirgizië ligt in Centraal Azië, ten zuiden van het veel grotere Kazachstan en ten noordoosten van Oezbekistan. Rechtstreeks vliegen naar de hoofdstad Bishkek is niet mogelijk. Vanuit Schiphol is Turkish Airlines een goede optie, via Istanbul. Wij vliegen vanuit Düsseldorf met LOT, via Polen naar Tashkent, in Oezbekistan. Van daaruit kun je een korte vlucht naar Bishkek nemen, of over land reizen, dat laatste is een backpackavontuur dat niet voor elk gezin geschikt is.
En of het in Kirgizië met kinderen ook leuk is 🙂
Is Kirgizië met kinderen wel leuk?
En óf het leuk is! Vooraf heb ik een beeld bij hoe het is om Kirgizië met onze kinderen rond te reizen. Dat beeld is gebaseerd op onze eerdere rondreis door dit bergachtige land in Centraal Azië. Kirgzië is een land van nomaden en paarden. Die kom je dan ook overal in het bergachtige land tegen. In de zomermaanden trekken veel Kirgiezen met hun vee naar hoger gelegen berghellingen om daar in een traditionele joert te overnachten. Hun dieren grazen op de heuvels rondom. Je kunt ze bezoeken of zelfs in een joert overnachten. De puppies, geiten, ezels en poezen hebben een enorme aantrekkingskracht op onze meiden. Onderweg kom je ruiters tegen met grote groepen paarden. Ook zien we kamelen langs de kant van de weg.
Veel echte kinderactiviteiten vind je in Kirgizië niet. In hoofdstad Bishkek vind je een pretpark in het Paniflov park en een waterpark. Daar heb je het wel zo’n beetje mee gehad qua kindervermaak. Toch is er veel te doen dat kinderen leuk vinden. Petroglieven zoeken bijvoorbeeld, op enorme rotsen die op veel plekken in het land verspreid in het landschap liggen. Of klauteren op bijzondere rotspartijen, zoals de rode en gekleurde formaties van de Fairytale Canyon of de rotswandeling in Conorchek Canyon. Je kunt een SUP huren om op Issyk-Kul te suppen of gewoon een duik in dit enorme meer nemen, dat haast wel een zee lijkt. In de zomer zijn er verschillende festivals met traditionele muziek, dans en activiteiten als boogschieten en paardenraces, verspreid door het land. Op de website van het CBT (Community Based Tourism) zie je een overzicht van deze festivals. Op verschillende plekken kun je vilten met schapenwol, een leuke activiteit voor kinderen. Maar het beste is natuurlijk dat je in heel het land kunt paardrijden!
Historie, natuur en zwemmen in Kirgizië
Hoe reis je dan rond in Kirgizië?
Tijdens onze eerste rondreis door Kirgizië backpacken we in een maand door het land. We reizen alleen in Marshrutka’s, witte minibusjes vol met andere reizigers. Tijdens onze reis naar Kirgizië met kinderen doen we het iets anders. De eerste 11 dagen huren we een UAZ Bukhanka, een oude Russische 4×4 minibus. Wat een avontuur! We kunnen in de bus kamperen, past nét met 2 volwassenen en 2 kinderen. We wisselen het wild kamperen af met hier en daar een homestay of een nacht in een joert. Zo hebben we soms iets meer comfort en ruimte. Je kunt ook een normale, nieuwe 4×4 huren, met airco. Dat reist sneller, comfortabeler en stof-vrijer. Wij genieten echter enorm van het avontuur met onze UAZ, die we Katinka hebben gedoopt.
De huurprijs van die UAZ is best pittig. Na 11 dagen brengen we Katinka daarom terug naar Bishkek, om de rest van onze tijd in Kirgizië met een combinatie van Marshrutka en privétaxi rond te reizen. Taxi’s zijn in Kirgizië niet duur. Wij reizen van Bishkek naar Karakol, een rit van 6 tot 7 uur, voor 6 tientjes. Het voordeel van reizen in zo’n taxi is dat je ook nog extra stops onderweg kunt inplannen, tegen betaling van een klein extra bedrag. Een betrouwbare taxi vind je door te informeren bij je accommodatie. Weinig mensen hebben een eigen auto in Kirgizië. Daardoor kent iedereen wel een goede taxi service. Voor kortere ritjes binnen de stad gebruiken we de lokale Yandex app. Die is alleen in Kirgizië en Oezbekistan zelf te downloaden en gebruiken. Bevalt ons de Yandex van die ochtend, dan vragen we of dezelfde chauffeur ons in de middag weer wil ophalen, of de volgende dag naar een plek buiten de stad wil brengen.
Vervoer en accommodatie in Kirgizië
De Marshrutka’s vertrekken vanaf een busstation. Er zijn vaak verschillende stations voor vertrek in verschillende richtingen. Vraag vooraf goed na bij welk station je moet zijn. Informeer ook naar de prijs, zodat je ongeveer weet wat de rit hoort te kosten.
Accommodaties voor gezinnen
Slapen doe je in Kirgizië in homestays, zeker buiten Bishkek of rond Issyk-Kul. In de hoofdstad en rond het grootste meer van het land zijn tegenwoordig ook veel hotels en appartementen te huur. Dat was tijdens onze eerste reis naar Kirgizië wel anders. Toen kon je ook dáár vrijwel alleen in homestays overnachten.
Slapen in een joert of homestay in Kirgizië
Met kinderen is het slapen in zo’n homestay geweldig. De sfeer is huiselijk, vaak is er een buitenruimte of zijn er dieren en soms ook de kinderen van de eigenaars om mee te spelen. Nóg leuker is het overnachten in een joert of gertent. Deze ronde tenten van schapenwol staan soms in een klein kamp. Dan zijn ze op toeristen ingesteld en wat luxer. Er zijn échte bedden en soms zelfs een (Westers!) toilet en een douche. Wil je een authentieke ervaring en bijvoorbeeld zien hoe er kaas wordt gemaakt van verse melk? Klop dan aan bij een lokale familie en informeer of ze ruimte hebben voor jou en je gezin om een nachtje in een joert door te brengen. Je slaapt dan waarschijnlijk op een matrasje op de grond en luxe is er niet. Je krijgt er wel een uniek kijkje in de lokale cultuur van! Het CBT kan ook helpen om zo’n ervaring te regelen. Zo weet je zeker dat de lokale familie je kan ontvangen en dat er een extra tent is met voldoende ruimte als je daar aankomt.
Veiligheid en gezondheid
Er zijn weinig landen zo veilig als Kirgizië. Criminaliteit bestaat er vrijwel niet. Mensen in dorpen hebben de deur nooit op slot, zelf niet ‘s nachts. Sta dus niet raar te kijken als je homestay geen slot op de kamers heeft. De onze in Karakol moest de sleutels van onze buren gaan zoeken, omdat zij erop stonden hun deur op slot te kunnen doen. Helemaal niet nodig. Mensen zijn hier eerlijk, hartelijk en gastvrij. Het grootste veiligheidsrisico is het verkeer. Op de snelweg van Bishkek naar Issyk-Kul wordt hard en onoplettend gereden. Op veel andere wegen kún je niet eens hard, vanwege de slechte wegkwaliteit. De gezondheidszorg laat in Kirgizië wel te wensen over. Je beste optie is altijd Bishkek. Zorg voor een goede reisverzekering, die repatriëring vergoedt.
Wat en avontuur: slapen in een joert in Kirgizië
Gave plekken om te bezoeken in Kirgizië met kinderen
Wij houden er zelf van om de plekken buiten het gebaande pad te bezoeken. Dat betekent in Kirgizië vaak dat je een lange, oncomfortabele reis moet maken om daar te komen. Niet echt ideaal met kinderen. Eén van de hoogtepunten van onze rondreis door Kirgizië is Kel Suu. Zowel wij als de meiden vinden de reis er naartoe waanzinnig. Zo mooi, zo uitgestrekt, zo ongerept. Het slapen in een joert, de paardrijtocht vanuit Kok Kiya en de ontmoetingen onderweg dragen allemaal bij aan deze onvergetelijke reis. Toch is dit echt wel een pittige reis voor kinderen. Blijf daarom liefst minimaal 2 nachten slapen bij Kel Suu.
Een andere gave plek, waar je prachtig kunt paardrijden, is Tash Rabat. De gave rotsformaties en de groene hellingen maken dit een fotogenieke bestemming. Onze kinderen hebben zich zowel bij Kel Suu als in Tash Rabat bovendien erg goed met de lokale kinderen vermaakt. De plek waar wij allemaal het paardrijden het allerfijnst vonden is bij het Song Kul meer. Er is daar en enorme ruimte en de heuvels zijn niet al te steil. Doordat er veel toeristen komen, zijn veel paarden gewend aan minder ervaren ruiters. We hebben verschillende keren paard gereden bij Song Kul en steeds relaxte, rustige paarden meegekregen.
Zo’n heerlijke plek om met kinderen te zijn: Tash Rabat
Sla het vrij populaire Kok Jaiyk bij Jeti Oguz liever over om paard te rijden. Dit is de enige plek in heel Kirgizië waar wij agressief benaderd zijn en de vraagprijzen exorbitant hoog waren.. beide keren dat we er geweest zijn. Niet echt een ervaring die je wilt met kinderen.
Het Issyk-Kul meer is bepaald geen onontdekte bestemming, maar juist met kinderen heel leuk om omheen te reizen. Doe dat in rustig tempo en maak voldoende stops, bijvoorbeeld bij de petrogliefen en het museumpje in Cholpon-Ata, bij de vuurrode Fairytale Canyon op de zuidoever en de Eagle Hunters in Bokonbaevo. Ga zwemmen of suppen, bouw zandkastelen en geniet ondertussen van de besneeuwde toppen in de verte.
Suppen, zwemmen, chillen bij Issyk-Kul
Ten slotte is het echt de moeite om je reis zo te plannen dat je minimaal één Festival van het CBT kunt bezoeken als je Kirgizië met kinderen bezoekt. Behalve muziek en dans zijn er allerlei activiteiten met paarden. Tijdens het festival op de oevers van Song Kul heeft onze jongste groot plezier beleefd aan het meehelpen om een kleed van schapenvacht te maken. Bij het festival bij Issyk-Kul hebben we de gaafste roofvogeldemonstratie gezien.
Extra tips Kirgizië met kinderen
Reizen in Kirgizië duurt lang. Tel gerust 50% op bij de tijd die Google maps aangeeft. Is het niet vanwege verkeersdrukte rond Bishkek, dan zijn het wel de slechte wegkwaliteit of de vele fotostops die je maakt. Houd daar rekening mee. Plan na een lange reisdag voldoende dagen op dezelfde plek als je kinderen nog jong zijn. Zo blijft het voor iedereen leuk.
De festival van het CBT zijn een aanrader, of je mét kinderen in Kirgizië bent of zonder
Tegenwoordig is in Bishkek zo’n beetje alles te krijgen wat er thuis ook te koop is. Neem een bepaald merk babyvoeding van thuis mee, als dat voor jouw kind belangrijk is, maar er is echt wel genoeg keus als je kinderen niet te kieskeurig zijn. Buiten de hoofdstad is dat anders. In de grotere stadjes is er altijd wel van alles te koop, maar op het platteland leven veel mensen bijna volledig zelfvoorzienend. Sla genoeg snacks en drinken in voor je vertrekt naar je volgende bestemming.
Hebben jij en je kinderen een bepaalde mate van luxe nodig, of een speciale kamer voor 4 of juist 2 keer 2? Reserveer dan je accommodatie vooraf. Je slaapt veelal lokaal en bij mensen thuis. Soms is er al een kamer bezet of is er gewoon een bepaalde keus niet beschikbaar. Met een gezin heb je toch meer bedden nodig dan als koppel of solo-reiziger. Bereid je daarom voor, desnoods pas een paar dagen voor je verder reist naa de volgende bestemming. In de zomermaanden is het echter wijs om accommodatie echt wat langer vooraf te boeken, als je nog keus wilt hebben!
Met een zoontje dat gek is op uren in de auto zitten en rondklauteren in de bergen, lijkt Kirgizië mij een perfecte gezinsvakantie. De laatste keer was ik er in mijn eentje, en wil graag nog een keer met ons zoontje terug gaan. In een bus of 4×4 rondrijden lijkt mij dan wel wat.
Wij waren er ook eerst zonder kinderen (2008) en onze meiden houden van dezelfde dingen EN van dieren.. is echt goed bevallen dus!