Katowice – mijn favoriete onbekende stedentrip in Polen

Katowice komt met stip op 1 binnen in de stedentrip naar minder bekende stad top-10.. als een complete verrassing. Wij doen een stedentrip Katowice in 2 delen, voor en na ons bezoek aan Krakau. Op de heenweg naar Krakau stoppen we anderhalve dag in Katowice en op de terugweg nog een korte dag. We zijn direct weg van de stad en zouden er graag wat langer zijn blijven hangen. Helaas kan dat niet dit keer, maar we komen zeker nog eens terug om onze stedentrip Katowice over te doen. De stad heeft veel meer te bieden dan we vooraf gedacht hadden. Bovendien is het sfeertje er gewoon heel fijn. Katowice is niet zo gelikt als Krakau en ziet slechts een fractie van de toeristen, maar juist dat maakt het voor ons een hele fijne bestemming voor een stedentrip in Polen.

Stedentrip Katowice niet voor de hand liggend

Katowice is zeker niet één van de bekende steden van Polen en met Krakau op een uurtje afstand is de concurrentie groot. Mede daardoor wordt Katowice als stedentrip nog vaak genegeerd. Onterecht als je het mij vraagt! In de paar dagen dat wij Katowice hebben leren kennen, zijn we echt een beetje verliefd geworden op deze stad. Meer dan eens moet ik denken aan een Fenix die uit haar as herrijst. De as van de vele kolenmijnen en staalfabrieken maakt langzaam plaats voor een steeds modernere stad. Er wordt flink gebouwd in Kato, zoals het door locals liefkozend genoemd wordt.

Op veel plekken in Katowice zie je het contrast tussen oud en nieuw

In Katowice gaan oud en nieuw hand in hand en juist dat maakt het voor mij zo’n charmante stad. De liftschachten van de paar kolenmijnen die nog open zijn en de vele gesloten mijnen die er werkloos bij liggen, staan als herinnering aan het verleden fier overeind. In het centrum van de stad staan de meest fantastische gebouwen uit het eind van de 19e en begin 20e eeuw, toen de industrie de stad volop liet bloeien. Steeds meer panden worden opgeknapt, nu er voor het eerst weer meer geld is, sinds het verval na de gedwongen sluiting van veel mijnen. Statig staan ze zij aan zij langs de Mariacka, dé voetgangersstraat van Katowice. Aan de rand van het centrum staan enkele grote villa’s pal voor moderne hoogbouw met veel glas. Ik hou van het contrast.

Eerste stop in Katowice: Silesian Museum

Nergens is dat contrast zo zichtbaar als in de zogenaamde Culturele Zone van Katowice. Hier staat het Silesian Museum, één van de oude mijnen, op loopafstand van de binnenstad. Onze liefde voor Katowice begint bij deze verzameling oude gebouwen. En dan te bedenken dat we eigenlijk helemaal niet van plan waren dit museum te bezoeken. Vanwege de beperkte tijd die we nog hebben bij daglicht, kiezen we er toch voor om onze kennismaking met de stad hier te beginnen. Een goede keus!

Het Silesian Museum in Katowice was voorheen een kolenmijn

De mijnschacht staat er nog steeds en dient tegenwoordig als uitkijktoren. Afhankelijk van de dag en vooral ook het weer is de schacht open voor publiek. Als wij aankomen in Katowice is hij helaas gesloten. Het museum zelf kunnen we wel bezoeken. Er is een aparte kindertentoonstelling “In search of Tomek”, waar kinderen van alles over de culturen en bezienswaardigheden in de wereld kunnen leren. Er is nog slechts één tijdslot beschikbaar en dat past ons niet zo goed, dus wij kiezen toch voor tickets voor het grote museum. De glazen entree en ook de andere glazen bouwwerken op het terrein zijn direct een mooi contrast met de rode bakstenen gebouwen van de voormalige mijn.

In het museum zijn verschillende tentoonstellingen. Een deel met handgemaakte poppen trekt onze aandacht. Daarna kiezen we ervoor om de interactieve tentoonstelling over de geschiedenis van Silezië te bezoeken. Natuurlijk is er aandacht voor het mijnverleden en de rijkdom die daarmee vergaard werd, maar ook de oorlog en de tijd van het IJzeren gordijn komen aan bod. Onze meiden zijn gefascineerd door de kleine, oranje Fiat die als smokkelauto dienst deed. Na deze tentoonstelling bekijken we enkele schilderijen met vrolijke kleurtjes en beelden met als thema “de Communistische tijd”. Daarna willen we écht weer naar buiten, om van de laatste zon van de dag te genieten in de rest van de Culturele Zone.

In het Silesian Museum is de tentoonstelling over de geschiedenis een aanrader

Moderne architectuur in de Culturele Zone van Katowice

Zodra we het Silezisch Museum verlaten komen we meer contrasten tegen. Het Spodnek is een hypermodern gebouw, dat nog het meest weg heeft van een overmaatse UFO. Wat verderop staan enkele flats die van ellende bijna uit elkaar vallen en duidelijk uit het Sovjettijdperk stammen. Op de rotonde er tegenover staat een pompeus monument uit 1957, ter herinnering aan de Silezische opstanden. Vanaf het congrescentrum hebben we een fijn uitzicht op het Spodek bij ondergaande zon. Het congrescentrum zelf is ook een bijzonder gebouw, met gras op het dak, trappen op de gekste plekken en veel spiegelende aluminiumplaten. Ook voor de Polen zelf is dit dé plek om de zon achter de horizon te zien zakken.

Meer mijnhistorie in Nikiszowiec

Jammer genoeg is het al bijna donker als we aankomen bij onze accommodatie. We zien nog net de laatste rode gloed op de oude watertoren en de kerktoren om de hoek van onze straat, in de wijk Nikiszowiec. Tussen de rijen arbeiderswoningen uit de mijnbouwtijd zoeken we ons appartement, dat midden in deze toffe wijk ligt. Nikiszowiec ligt er nog net zo bij als toen het nog in gebruik was als woonruimte voor de fabrieksarbeiders, maar is tegenwoordig één van de hipste wijken van Katowice. Wij snappen dat wel, wat een bijzondere plek met karakter! Ook van binnen is ons appartement heel erg fijn en lekker ruim. Er is zelfs vloerverwarming, wat in de herfst erg aangenaam is.

Van zonsondergang bij Spodek naar zonsondergang en ons appartement in Nikiszowiec

De volgende ochtend staan we al vroeg buiten. Zodra de zon op is beginnen we aan een wandeling door “onze” wijk, die je in een uur al vrij goed kunt leren kennen. Op de grond zijn voetstappen geverfd, die je langs de mooiste plekjes in Nikiszowiec brengen. We lopen onder poortjes door en zien het strijklicht van het laagstaande herfstzonnetje de muren schilderachtig verlichten. Op het centrale plein bij de kerk lokt de geur van vers brood ons naar de bakker. Verschillende café-restaurants zitten ook rond dit plein. Eerst kijken we nog even binnen in de kerk, waar de mijnwerkersteken met de twee gekruiste hamers nog op de gevel staat. Met een Pools broodje in onze hand vervolgen we de route.

Niet veel later staan we aan de rand van de wijk, bij de voormalige fabrieksgebouwen en het eind van de spoorlijn die ooit gekscherend “De Balkanexpress” genoemd werd door de arbeiders. Twee gammele wagonnetjes van de trein, die in de verste verte niet op de werkelijke Balkan Express lijkt, staan als herinnering voor de fabriek. Ooit reisden duizenden werknemers op deze manier dagelijks heen en weer tussen woning en werk. Het lijkt erop dat de fabriek ook te bezoeken is, maar momenteel is dat even niet mogelijk vanwege een verbouwing en daarbij horende opgravingen bij de ingang.

Nikiszowiec is mijn favoriete wijk in Katowice

Niet ver van Nikiszowiec is een tweede wijk waar in het verleden mijnarbeiders gevestigd werden. Giszowiec ligt net even wat zuidelijker en heeft een heel ander karakter. Ook in dit zogenaamde tuindorp kun je een wandeling maken, maar het mist wat mij betreft het karakter van Nikiszowiec.

Mariacka, kloppend hart van de stad

In het centrum van Katowice rijdt hippe jeugd ons voorbij op skateboards en stepjes. Vooral op de Warszawska is het een drukte van belang. Het is het weekend van Halloween en de stad voelt behoorlijk bruisend, voor een stad die het jaren moeilijk heeft gehad. Op de terrasjes van café’s en restaurants genieten mensen van het ongewoon zachte najaarsweer, terwijl wij onze nek verdraaien naar fantastisch mooie torentjes, balkons en gevelstenen van de vele gebouwen uit het begin van de 20e eeuw. Op verschillende plekken langs de Warszawska en Mariacka zien we street art, overduidelijk allemaal van dezelfde kunstenaar: Mona Tusz.

Het weer steeds mooier wordende centrum van Katowice

Wij parkeren onze auto in de garage onder het centraal station van Katowice, lekker centraal. De grote verrassing komt als we terugkomen van onze struintocht door het centrum: we hoeven niet te betalen. Tot 3 uur lang sta je hier helemaal gratis!

Street Art spotten in Katowice

Wie z’n ogen goed de kost geeft kan al lopend door het centrum van Katowice veel street art zien, zoals de werken van Mona Tusz, die we als eerste overal tegenkomen. Met deze kaart gaan we op zoek naar andere kunstwerken, wat verder buiten het centrum. Onze favoriet is de enorme mural van een zeppelin, die dwars door een gebouw lijkt te vliegen, terwijl hij eigenlijk gewoon op de zijkant van een huizenblok staat. Zo knap, hoe dit gemaakt is. Ook de mural van Wojciech Korfanty, een bekende activist, politicus en journalist uit de Poolse geschiedenis zien we al van een afstandje. Hij staat op de zijkant van een opgeknapt huizenblok, naast een aantal huizenblokken die duidelijk hun beste tijd gehad hebben. Kinderen van migranten hangen verveeld uit het raam of spelen een potje voetbal op straat. Ook dit is Katowice.

Er is genoeg toffe street art in Katowice, maar werken verdwijnen met de komst van nieuwbouw

Tijdens je stedentrip in Katowice zul je gegarandeerd meer street art tegenkomen, of je er nou naar op zoek bent of niet. Slenterend door het centrum, of op weg naar bezienswaardigheden in de buitenwijken kom je kleine werken en grote murals tegen. Ik hou ervan en heb hierin een extra plus in een stedentrip Katowice gevonden. 😉 Overigens is de street art net zo vergankelijk als het verleden van Kato. Sta niet raar te kijken als een werk waarnaar je op zoek bent ineens heeft plaatsgemaakt voor nieuwbouw. Het bekende kunstwerk met de kip in stukken heeft inmiddels in werkelijkheid haar kop al verloren.

Katowice met kinderen

Bezoek je Katowice met kinderen? Dan mag je het Silesia Park zeker niet missen. Sinds Katowice hipper en hipper wordt, valt ook meer op hoe groen de stad eigenlijk is. In het centrum zijn verschillende parkjes, maar net daarbuiten vind je grotere, uitgestrekte parken met volop mogelijkheden voor recreatie. Het Silesia Park biedt naast die groene ruimte met een rosarium en Japanse tuin ook wat anders. Hier vind je één van de oudste pretparken van Polen, het Legendia Silesian Amusement Park. Wat ons betreft de tofste attractie zijn de vliegtuigen. Aan een lange toren zijn met staalkabels gekleurde vliegtuigen bevestigd, die na een aantal rondes los komen van de draaicirkel waar ze op staan. Hoger en hoger vliegen we door de lucht. “Eindelijk weer eens écht vliegen” roept onze jongste. We vinden deze attractie nóg leuker als we later lezen dat het de oudste attractie van het park is, uit 1959!

Onze favoriete attracties in Legendia Amusement Park

Ook het hoogste reuzenrad van Polen vind je hier, de Legendia Flower, eveneens een historische attractie. Van boven hebben we een prachtig uitzicht over de herfstkleuren van het park én Katowice. Overigens heeft Legendia, net als Katowice zelf, een verjongingskuur ondergaan. Je vindt er naast de historische dus ook genoeg hele nieuwe attracties, zoals de tenenkrommende Lech Roller Coaster en een spectaculaire wildwaterbaan.

Behalve Legendia is er in het Silesia Park ook een dierentuin. Die zijn in Polen altijd bijzonder vriendelijke geprijsd, dus ben je op zoek naar een budget-uitje in Katowice met kinderen, dan ben je hier goed. De kabelbaan, die de ene kant van het park verbindt met de andere, is leuk om te doen voor wie wel graag wat meer wil zien van de omgeving, maar niet al te hoog wil gaan. Heb je genoeg tijd te besteden in Katowice, dan kun je jezelf dus makkelijk met je gezin anderhalve dag vermaken in het Silesia Park.

En? Heb ik mijn enthousiasme voor Katowice een beetje weten over te brengen? Is dit een stad die jij ook wel zou willen bezoeken of ga je liever voor een citytrip naar een bekendere stad in Polen, zoals Wroclaw of Krakau?

Ga naar al mijn Bestemmingen blogs, of kies een andere bestemming »