De kamelenmarkt in Pushkar is de grootste en de bekendste camel fair ter wereld. Al sinds onze eerste keer India staat een bezoek aan de kamelenmarkt in Pushkar op onze wensenlijst voor ooit. Ooit, want met mijn werk als leerkracht en 2 kinderen op school zijn wij nooit vrij in de periode dat de Pushkar Camel Fair gehouden wordt. Die is altijd in oktober of november. Dan hebben wij hooguit een weekje herfstvakantie en dat valt dan vrijwel nooit tegelijk met die kamelenmarkt. Tot dat moment dat we beiden onze baan opzeggen en voor 8 maanden op reis vertrekken, met als doel om Diwali in India te vieren, net als Holi. De kamelenmarkt in Pushkar is minder dan 2 weken na Diwali en dus komt onze wens eindelijk uit!
Wanneer is de kamelenmarkt in Pushkar?
De kamelenmarkt is op wisselende data in oktober en november, aan het begin van de Hindumaand Kartik. Daarom is de kamelenmarkt altijd zo’n anderhalve week na Diwali. Plan je, net als wij, om Diwali in India te vieren? Dan is het makkelijk om dat te combineren met de kamelenmarkt in Pushkar. Diwali in Pushkar vieren is trouwens een aanrader, maar ook elders in Rajasthan wordt dit Hindufeest overal gevierd. Zelf reizen wij tussentijds naar Narlai op en neer, om daar op een stoeterij het Rajasthaanse platteland te ervaren. Je kunt ook Diwali in Jodhpur of Jaipur vieren, om daarna door te reizen naar Pushkar voor de kamelenmarkt.
De kamelenmarkt in Pushkar, Rajasthan
De data voor de kamelenmarkt in Pushkar de komende jaren zijn:
Wanneer de kamelenmarkt bezoeken?
In mijn voorbereiding van onze reis naar India tijdens Diwali en de kamelenmarkt in Pushkar probeer ik uit te vinden wat de beste data zijn om de kamelenmarkt te bezoeken. Accommodatie is duur tijdens de markt, het is druk in Pushkar en we willen graag nog meer zien tijdens onze reis. Daarom willen we maximaal 3 dagen in Pushkar zijn tijdens de kamelenmarkt. Ik vraag verschilende vrienden en kennissen of de start of het einde van de markt dan beter is, maar ik krijg wisselende antwoorden. Uiteindelijk denk ik dat de beste dagen een beetje midden in de festivalweek zijn. Dan zijn de kamelenraces, grootste-snor-verkiezingen en danswedstrijden.
De meeste festiviteiten van de Pushkar Camel Fair zijn midden in het festival
De Indiërs zelf vinden de start van het festival ook heel interessant, met alle Heilige ceremonies. Voor ons zijn de activiteiten tijdens de markt veel boeiender. Uiteindelijk hebben we er een beetje spijt van dat we door het advies van Indiase vrienden juist het begin van de kamelenmarkt hebben gekozen.
De kamelenhandelaren reizen vaak weken door de woestijn om op tijd bij de markt te zijn. Al rond Diwali zie je de eerste families met kamelen aankomen in de zandheuvels rond Pushkar. Zij slaan daar hun kamp op en verdienen wat geld door toeristen op hun kamelen te laten rijden en kamelenmelk te verkopen. Wij vinden het bijzonder om een aantal van deze families te ontmoeten in de verder weg gelegen kampen. Die aan de rand van Pushkar zijn ons te luidruchtig met Indiase toeristen. Je vindt hier ook gezinnen die geen kamelen komen verhandelen, maar op andere manieren geld verdienen. Ze maken muziek, doen acts als koorddansen, bieden zichzelf aan als werknemer in de horeca of ze bedenken andere creatieve manieren om rond te komen.
kamelenhandelaren zijn vaak weken op weg naar de Pushkar Camel Fair
Wij zijn onder de indruk van het nomadische bestaan en de manier waarop de kinderen opgroeien in de woestijn. Bij één van de families aan de buitenrand komen we meermaals terug. Deze mensen hebben écht bijna niks. Met de gedroogde keutels van de kamelen wordt een vuurtje gestookt, een paar takjes worden in een ketel met water gedaan om thee voor ons te maken. Verder is er niets. Slapen doen ze onder een stuk plastic of een lap stof. De enige kleding die ze hebben is dat wat ze aan hebben, vol gaten en helemaal vies. Toch straalt de levenslust er vanaf. Door muziek te maken proberen ze wat geld te verdienen. Wat ons betreft is de periode in de aanloop naar de kamelenmarkt ook heel bijzonder om mee te maken, als je de tijd hebt!
Hoe schrijnend de situatie ook, geef nooit zomaar geld en zeker geen snoep aan kinderen op de kamelenmarkt of in de omgeving. Dit werkt bedelen in de hand. Tandenborstels om hun gebit schoon te houden zijn er niet. Informeer bij de lokale bevolking (bijvoorbeeld in het restaurant waar je eet) hoe je kunt helpen, als je iets wilt doen.
Deze nomaden op de kamelenmarkt in Pushkar hebben niets. Toch krijgen we thee!
Accommodatie tijdens de Pushkar Camel Fair
Pushkar is een populaire stop tijdens een rondreis door Rajasthan. Backpackers van over de hele wereld komen er voor de chille sfeer, om een ritje op de kameel te maken en om te shoppen. Dit is één van de beste plekken om souveniers en Indiase kleding te kopen. Indiase toeristen komen er om bloemetjes in het Heilige meer te strooien en de tempels te bezoeken. Er is daardoor veel accommodatie beschikbaar, voor een klein stadje als dit. Tijdens de Pushkar Camel Fair is al die accommodatie vol. Afgeladen! Er worden dan zelfs kampen gebouwd in de woestijn rond Pushkar. Dat zijn luxueuze woestijnkampen waar je flink voor moet betalen.
Slaap je graag in de omgeving van de Pushkar Mela, de markt waar de meeste actie is? Reken er dan op om weinig rust te hebben. Er is altijd al veel geluid in India en tijdens de markt is dat in de directe omgeving nog extra zo. Zelf hebben wij accommodatie gekozen in een homestay aan de andere kant van Pushkar. Je loopt van daaruit in iets meer dan een kwartier naar de Mela ground. Wij hebben hier in alle rust geslapen, in schone, comfortabele kamers bij de lieve familie thuis. Zo hebben we alle lokale gebruiken rond Diwali en de kamelenmarkt samen kunnen meemaken. De gastvrije eigenaresse, Shivani, geeft ook kookworkshops. Haar man, Ashok, is een gerenommeerd kameeldecorateurs, die al veel prijzen gewonnen heeft. Tijdens de start van de kamelenmarkt nam hij ons mee om te zien hoe hij werkt bij het aankleden van de kamelen. Super leuk voor onze meiden natuurlijk! Slaap je liever veel dichter bij de kamelenmarkt, dan is dit een fantastisch mooi gedecoreerde accommodatie met niets dan lovende reviews op een steenworp afstand.
Decoreren van de kameel in de Mela Ground in Pushkar
Waar je ook slaapt tijdens de kamelenmarkt in Pushkar, zorg dat je je accommodatie vroeg genoeg boekt. De populairste opties zitten een half jaar voor de markt al helemaal vol. Prijzen zijn hoger dan anders en stijgen alleen maar als het festival nadert.
Pech!
Een paar dagen voor de kamelenmarkt van start gaat, als al veel mensen met hun kamelen geariveerd zijn, komt het nieuws dat de markt niet doorgaat als donderslag bij heldere hemel. Zowel wij als de mensen in Pushkar zijn verbijsterd. Eindelijk hebben we de omstandigheden weten te creëren om bij de Pushkar Camel Fair te kunnen zijn en dan gaat het niet door! Dat wil zeggen: de kamelenverkoop gaat niet door. De grote kermis, de activiteiten en feestelijkheden vinden gewoon plaats. Alleen mogen kamelen de stad niet in. Er is een uitbraak van mond- en klauwzeer bij koeien en de overheid is bang dat de kamelen deze ziekte verder zullen verspreiden. Veel handelaars blijven nog, om toch te proberen hun dieren te verhandelen. Sommigen hebben immers weken door de woestijn gereisd. Uiteindelijk blijft het oordeel hetzelfde: de politie wordt ingezet om de mensen met hun kamelen weer de woestijn in te sturen. Wat een strop.
De verbijstering is groot bij de kamelenhandelaren die al rond Pushkar verzameld zijn
De onderhandelingen, die soms dagen kunnen duren, hebben wij daardoor helaas niet gezien. De enorme drukte en grote groepen kamelen hebben we ook niet gezien. De zinderende sfeer van de échte markt hebben we gemist. Super jammer natuurlijk, maar de activiteiten rond de markt en de dagen in de aanloop er naartoe waren al super. Wij zijn vastbesloten een keer terug te komen, om de kamelenmarkt van Pushkar in volle glorie te zien.Tot die tijd dromen we weer verder.
Andere kamelenmarkten
Er zijn in India meer kamelenmarkten en ergens lijken die mij misschien nóg interessanter om te bezoeken. In Nagaur vindt de op 1 na grootste dierenmarkt van India plaats, met ook heel veel kamelen. Hier zijn een stuk minder buitenlandse toeristen, in vergelijking met de Pushkar Camel Fair. Ook hier zijn naast de markt zelf tulband-knoop-wedstrijden, dansavonden en andere culturele evenementen. De markt wordt jaarlijks gehouden in januari of februari en duurt ongeveer 4 dagen. Andere interessante kamelenmarkten zijn die van Sonepur, Jhalawar en Kolayat.