Tbilisi heeft geen lange, rechte lanen met statige huizen, zelfs niet in het oude deel van de stad. Ook vind je in Tbilisi geen grandioze bouwwerken met een lange geschiedenis, die iedereen kent. Tenzij je de tientallen kerken meerekent, die er in onze Westerse ogen allemaal ongeveer gelijk uitzien. En ook die schitterende kerken gaan op den duur vervelen. Enorm bekende bezienswaardigheden heeft Tbilisi ook niet. Maar de eerste aanblik van het Narikala Fort, hoog boven een bonte verzameling oude huizen met daartussen wat nieuwe, futuristische bouwwerken, ogenschijnlijk door een hogere macht als een stel kiezelstenen over de stad uit geworpen… Die aanblik vergeet ik nooit meer.
Oud Tbilisi is als een rommelmarkt vol schatten
Daarna weet de oude stad me met elke stap meer te charmeren, ook al is het 36 graden en loopt het zweet in straaltjes over mijn rug. Het oude centrum van Tbilisi houdt het midden tussen een museum vol bizarre schatten en een vlooienmarkt op zondagmiddag, als alle bezoekers al naar huis zijn vertrokken en alleen de echte afdankertjes zijn overgebleven. De moderne bouwwerken er tussen zijn meer kunstig dan functioneel, lijkt het.
De perfecte eerste kennismaking met het oude centrum is om met de kabelbaan vanuit het Rike park naar boven te gaan. Zowel vanuit de kabelbaan als vanaf de heuvel heb je een prachtig uitzicht. Je kan retour met de gewone metropas, die je voor 2 Lari koopt en die je steeds kan opwaarderen. Een enkele reis kost je L2,50 .. net iets minder dan een euro.
Tbilisi is een mix van oud en modern, vanuit de kabelbaan goed te zien
Geen grote bezienswaardigheden in Tbilisi, verdwalen is de enige optie
De straatnaambordjes in Tbilisi zijn onleesbaar, in 3 verschillende talen en altijd net diegene die de lokale bevolking niet lijkt te spreken, waardoor de weg vinden een bijzondere taak wordt. Echt bekende bezienswaardigheden kent Tbilisi niet, dus die bordjes hebben voor bezoekers ook weinig nut. Verdwalen is dan ook de enige optie. Ik dwaalde verschillende middagen zonder kaart of telefoon op zak, in m’n uppie, door Tbilisi. In een stad die aan bovenstaande beschrijving voldoet zou je verwachten dat je jezelf onveilig kan voelen, maar niks is minder waar. Tbilisi voelt als een tweede thuis, waarnaar we verschillende keren terugkeren tijdens onze reis door Georgië.
Op mijn speurtochten heb ik steeds de leukste ontmoetingen, zoals met deze mevrouw, die genoot van het feit dat ik haar huis zo geweldig vond. Een huis dat schijnbaar van een beetje stevige bries in elkaar zal zakken, net als zoveel andere huizen in het oudste deel van Tbilisi. Trots laat ze me de antieke deurkruk zien.
Tijdens mijn speurtochten door Tbilisi had ik leuke, spontane ontmoetingen
Tbilisi is gastvrij
Zelfs in de hoofdstad van Georgië spreken de meeste inwoners geen Engels. Toch is communiceren geen enkel probleem en lijkt Tbilisi één van de meest gastvrije steden waar ik ooit geweest ben. In de metro is er altijd even aandacht voor onze kinderen, een aai over de bol, een vriendelijke lach, en meer dan eens stappen ze na zo’n metroritje met een banaan, een perzik of een zakje snoep naar buiten. Geven we een arme, oude man wat kleingeld, krijgen we er een zakje fruit voor terug. Er zijn dagen waarop we amper zelf iets te eten hoeven kopen, vanwege alles wat we in onze handen gedrukt krijgen.
Tbilisi heeft meer dan een oud centrum
Het Sovjet verleden weet me ook in Tbilisi te fascineren en verspreid door de stad zijn er nog heel wat restanten uit die, inmiddels lang vervlogen, tijd te vinden. Weinig interessant meer voor velen, maar de beste bezienswaardigheden van Tbilisi voor mij. Zo zijn er nog talloze mozaïeken uit de Sovjet tijd, waarvan enkelen echt gigantisch groot en bijzonder kleurrijk zijn. De mooiste is die op het Former house of political education (Zo’n 300 meter ten zuiden van het Marjanishvili metro station) en ook die boven de ingang van het oude zwembad Laguna Vere, een kilometer of 2 naar het Westen, zijn indrukwekkend. Van dit ooit zo mooie zwembad gaat mijn urbex hart onmiddellijk sneller kloppen.
Wil je het oude Laguna Vere zwembad zelf bezoeken? Steek dan vanaf Marjanishvili metro de brug over de rivier over en sla dan rechtsaf. Een 500 meter verderop, net achter het tankstation staat het zwembad.
Tbilisi heeft een aantal mooie Sovjet mozaïeken bewaard
Maar Tbilisi heeft meer van dit soort gave mozaïeken voor me bewaard. Onder de grond, in het metrostation “Technical university” metro station (dat is de 2de stop op de groene lijn, vanaf het centraal station) ben ik onder de indruk van 2 meters grote poorten boven de uitgang. En na een volgende, korte reis met de metro naar Delisi, zie ik zodra ik weer boven de grond kom een fascinerend, kleurrijk mozaïek van het Trade Union Cultural Center tegen een achtergrond van hypermoderne nieuwbouw. Ook hier gaan oud en nieuw weer hand in hand op een nonchalante manier, waar naar het lijkt totaal niet over nagedacht is. Ik hou ervan, maar de gemiddelde stedenbouwkundige zou er waarschijnlijk de kriebels van krijgen.
Vraag net als ik aan de bewaker in het Trade Union Cultutal Center of je een kijkje binnen mag nemen. Boven is een bizarre ruimte, met muren bestaand uit Sovjet kunst en een glas- in loodwand met Keith Haring-achtige mannetjes, heel gaaf!
En nog meer mozaïeken verder buiten het centrum van Tbilisi
Sovjet beton in de urban jungle van Tbilisi
Nog verder naar het Westen, aan de uiterste stadsrand van Tbilisi, in de wijk Nutsubidze, waan ik mezelf echt terug in de tijd dat Rusland hier nog de dienst uitmaakte. Zover het oog rijkt staan oude Sovjet flats naast elkaar in een urban jungle die wel een filmset lijkt. Geregeld zie ik nog roestige, Russiche barrels passeren, hoewel de moderne auto inmiddels de overhand heeft. De beroemde skybridge in deze wijk bestaat eigenlijk uit maar liefst 3 bruggen, die 3 op een helling gelegen Sovjet flats met elkaar en met de begane grond bovenop de heuvel verbindt. Het is een bizar gezicht en je kan je haast niet voorstellen dat hier nog mensen wonen.
Het lijkt me heel gaaf, om bij een volgend bezoek aan Tbilisi, in de wijk Nutsubidze te overnachten. Uit ervaring hebben we geleerd hoe relatief comfortabel van buiten onooglijke appartementen kunnen zijn in Georgië. Dit appartement in deze bijzondere wijk ziet er prima uit en zou ik best willen proberen, om even het echte leven in deze wijk te kunnen ervaren.
Nutsubidze is dé wijk in Tbilisi waar je oude Sovjet architectuur vindt
Lekker struinen over 1 van de vele markten
In Tbilisi zijn genoeg markten en, net als elders, zijn dit perfecte plekken om jezelf te mengen met de locals of om leuke spulletjes te kopen voor een betaalbare prijs. De markten van Tbilisi zijn vaak een beetje verborgen voor het oog, omdat de ingang eigenlijk een smalle opening is, tussen twee van de vele kleine winkeltjes die de stad kent. Als je één van die ingangen hebt ontdekt, voel je jezelf net Alice in Wonderland, je ontdekt een compleet nieuwe wereld, waar alles mogelijk lijkt en de meest uiteenlopende spullen worden verkocht.
In Varketili, de wijk waar we zelf hebben overnacht, ontdekten we een dag voor we weer naar huis vlogen een grote groenten-, fruit- en warenmarkt. Tussen een winkeltje met vers geplukte kippen en een auto-onderdelenshop is een doorgang naar een labyrint van geuren, kleuren en geluiden. Een andere hele gave markt, waar we maar liefst 2 ochtenden lekker rond struinen is de Dezerter market, vlakbij het centraal station. Dit is de grootste markt van Tbilisi en als je het hier niet vindt, is het gewoonweg niet te koop! 🙂
Óp en rond de markten van Tbilisi kijk je je ogen uit!
Eén van mijn favoriete reisfotografen schreef erg enthousiast over de Dry Bridge Market en ook anderen zag ik op internet enthousiast over deze grootste vlooienmarkt van Tbilisi, die in de zomermaanden dagelijks gehouden wordt. Zelf vonden we dit één van de weinige tegenvallers van de stad. Het aantal toeristen was hoger dan de hoeveelheid locals en de eigenaars van de stalletjes met oude Sovjetspulletjes leken hun waren rechtstreeks uit China geïmporteerd te hebben. Bovendien hebben we nergens in Tbilisi de verkopers zo vloeiend Engels horen spreken als hier, toch een teken dat er van het toerisme rond gekomen kan worden.
Struinen over 1 van de vele markten
Gave dagtrip vanuit Tbilisi
Eigenlijk had ik Tbilisi helemaal niet hoeven verlaten en zou ik mezelf zo nog een hele week in de stad hebben weten te vermaken, maar toch deden we een hele leuke dagtrip naar Mtscheta. Vanuit Didube busstation vertrekken elk half uur marschrutka’s (al een belevenis op zichzelf), die in een minuut of 20 naar Mtscheta rijden. De Svetitskhoveli kathedraal in Mtscheta was lange tijd de belangrijkste kerk in Georgië en dat is nog altijd duidelijk te zien. Wat een imposant bouwwerk, met recht een Unesco werelderfgoed. Vlakbij is het Samtavro klooster nog de moeite van een bezoekje.
Denk bij een kerk- of kloosterbezoek in Georgië aan een sjaaltje, dat je over je hoofd kan dragen. Dit is in de meeste kerken niet écht verplicht, maar wordt wel zeer gewaardeerd. Bij de ingang staat ook altijd een doos of mand met leensjaaltjes, maar een eigen is wel zo hygiënisch.
Een andere heel bijzondere kerk, voor veel Georgiërs de meest heilige van het land, ligt hoog boven Mtscheta, op een rots die uitkijkt over het stadje. Jvari is inderdaad prachtig, maar zelf vind ik de ligging het meest speciaal. De weg er naartoe is ongeveer 10 km vanuit het centrum van Mtscheta en het handigst met eigen vervoer of een taxi (met 20 minuten wachttijd GEL20-30, afhankelijk van je onderhandelingskunsten).
Mtscheta is een prima dagtrip vanuit Tbilisi
Overnachten in Tbilisi
Tbilisi is één van de goedkoopste hoofdsteden van Europa om te overnachten. Zoals gezegd lijkt het me heel gaaf eens in Nutsubidze te overnachten, lekker lokaal. Ons eigen appartement was zeker ook een hele gave, lokale ervaring. In Varketili zijn we geen andere toeristen tegen gekomen en aan de buitenkant van ons appartement zou je niet hebben verwacht dat er van binnen zo’n ruim en relatief comfortabel huis zou wachten. Vlakbij de metro, die je in 8 minuten naar het centrum van Tbilisi brengt, en heerlijk rustig, maar toch dichtbij alle actie slaap je hier prima. En dat voor net iets meer dan 25 euro per nacht. Momenteel wordt het appartement niet verhuurd, maar dit appartement vlakbij is minstens even lokaal, maar net wat hipper, voor een nóg lagere prijs!
Slaap je liever midden in het centrum, dan is Old Narikala Apartment een goede optie en kies je voor een kleinschalig, erg fijn hotel, dan is 3 Heritage Rooms zeker een aanrader als je toch een beetje op de kleintjes let. Wil je meer luxe, dan kan ik Epic Hotel van harte aanbevelen. Hier kan je je ontbijtje eten in het ochtendzonnetje met uitzicht op de oude badhuizen én het Narikala Fort.
Vliegen naar Tbilisi
Vanuit Amsterdam kan je met KLM rechtstreeks naar Tbilisi vliegen. De vlucht wordt in de praktijk uitgevoerd door partner Georgian Airlines. Verwacht niet veel, dan valt het misschien iets minder tegen dan dat bij onze eigen vlucht naar Tbilisi het geval was. Ik klaag niet gauw, maar zowel het eten als de service en klantgerichtheid waren echt bedroevend op zowel de heen- als de terugvlucht.Goedkoop was het wel en in slechts een paar uurtjes sta je vanuit Amsterdam al in Tbilisi.
Wil je meer lezen over een Tbilisi en Georgië? Lees dan verder in mijn Georgië reisgids!
Ik had echt totaal geen beeld bij Tbilisi, maar het ziet er tof uit. Leuke impressie!
Dank je.. het is echt zo’n bijzondere stad!
Echt een gave bestemming! Leuk om zo wat te zien!
Nooit verwacht dat het zo modern zou zijn. Die kabelbaan lijkt me gaaf om een keertje te doen. Maar er is zo te zien ook genoeg op het gebied van geschiedenis. Een leuke stad om een keertje heen te gaan. Hoelang heb je nodig om het grootste gedeelte te zien?
Het ligt er een beetje aan wat je wilt zien.. het echte centrum kan je bij wijze van in één dag zien, maar wil je de buitenwijken meenemen heb je minimaal 4 dagen nodig.
Wat gaaf die combinatie van oud en kapot, modern en de sovjet invloeden. Totaal verschillende beelden telkens. Maar die markten vind ik het leukst …ik hou er van om dat leven te zien. Het leven van alledag. Zoals die oudjes daar achter hun kraampje zitten 🙂
Ja, Tbilisi is vol afwisseling, dat vond ik echt ‘t leukste aan de stad!
Lijkt mij best een toffe stad als ik het zo lees. Ik had ook niet verwacht dat er zoveel te doen is, leuk!
Ik was ook verbaasd dat we ons er zo goed en zo lang konden vermaken.. had zo nog een paar dagen langer willen blijven!
Ben je ‘s avonds nog bij je luchtshow bij de brug geweest?
Ik vond Tbilisi een erg fijne stad. Een leuke combinatie van oud en een beetje modern.
Ja, we zijn op onze allerlaatste avond nog geweest, was leuk! Alleen errug druk!
Het lijkt me een prachtstad. Oude sovjet, rauw randje, toch modern, ik ben om!
Ja, is ‘t zeker.. heb je de kans.. echt gaan kijken daar!