Hoe Caïro ons gemengde gevoelens bezorgde

Caïro is een plek waar we met gemengde gevoelens aan terugdenken. Dat de Egyptenaren bepaald geen geduldige types zijn wordt meteen bij de landing al duidelijk. We taxiën nog en alle veiligheidslampjes zijn nog aan, als de helft van de medepassagiers al bij de deur staat te dringen. Met moeite kan het personeel zich er even later tussendoor wurmen om de deur open te maken. Tegen de tijd dat wij bij de deur zijn is het vliegtuig al bijna leeg. Dan is daar de eerste schok: wat een kou! Overdag mag het dan “al” twintig graden worden, dat is overdag. Nu, ’s ochtends vroeg, is het nog ongewoon fris voor een woestijnland als Egypte.

Caïro heeft zeker niet de meest relaxte luchthaven ever

We zoeken een bordje visa-on-arrival, maar we zien niks en sluiten dus maar aan in de rij voor de douane. Als we aan de beurt zijn worden we meteen weer weg gestuurd: eerst een visum kopen. Ja maar… waar dan? Nou, bij de bank annex wisselkantoor natuurlijk. Dat weet iedereen toch. In Caïro dan blijkbaar.

Aankomst in Caïro

We betalen elk twintig dollar voor een sticker waar vijftien dollar op staat: Welcome to Egypt. De eerste baksheesh zijn betaald. Nadat we bij de douane ook de nodige stempels bemachtigd hebben zien we bij de bagageband een nieuw schouwspel van ongeduld. Verschillende mannen klimmen door het luik naar buiten om zelf hun koffer te zoeken, in plaats van te wachten tot hun bagage op de band voorbij komt. In een mum van tijd zijn wij verschillende rijen naar achter verdrongen door baarden en snorren die graag met hun neus vooraan willen staan.

eerste kennismaking met Cairo

Onze reis door Egypte wordt er één van “highlights” en we beginnen hier in Caïro meteen goed met het Egyptisch museum. We toveren onze, destijds in Bangkok aangeschafte, nep-studentenkaart te voorschijn en gaan er meteen met flinke korting vandoor. De entreegelden in Egypte zijn niet te zuinig, maar als student betaal je meestal maar de helft. Mits je een studentenkaart hebt. Of een goede neppert.

De mummies en schatten die in het museum tentoongesteld liggen zijn indrukwekkend, met name het gouden masker en de kostbaarheden van Toetanchamon. We zijn er de hele dag zoet mee en zelfs dan hebben we nog niet alles gezien. Tijdens de ritjes naar en van het museum genieten we van de beelden die aan ons raampje voorbij trekken. Een stad als Caïro hebben we nog nooit gezien.

Caïro is anders dan elke stad die we ooit bezochten

Islamitisch Caïro

De volgende dag dwalen we door Islamitisch Caïro, de wijk waar we ook slapen, tegen het advies van onze reisgids in. Wij vinden de drukte gezellig en de oproep voor gebed door de minaretten, die hier in groten getale aanwezig zijn, stoort ons helemaal niet. Het voelt juist fantastisch om het echte leven van Caïro van zo dichtbij mee te maken.

We kijken binnen in verschillende moskeeën en zijn onder de indruk van de hoeveelheid bijzondere, oude gebouwen, afgewisseld met armoedige, afbrokkelende woonruimtes. Bein-al-Qasreen is fantastisch, met maar liefst drie schitterende medressa’s pal naast elkaar. Jammer dat alles zo onder de zwarte aanslag zit, ook al geeft het gouden licht van het vroege voorjaar alles een mooie, gele gloed. Caïro is een vieze stad en dat proef je. We lopen een rondje over de Khan-al-Khalili markt, waar het aanbod aan mooie souvenirs nogal overweldigend is.

Schitterende gebouwen en armoedige woonruimtes

de Northern Cemetery

’s Middags begeven we ons naar de Northern Cemetery, een enorme wijk die is gebouwd op en om een oude begraafplaats. Gingen oorspronkelijk de daklozen van Caïro in de beschutting van de tombes liggen slapen ’s nachts, nu zijn er hele krotten en zelfs stenen huizen bij gebouwd. In Caïro vindt je verschillende van deze “doden-wijken” als woonplaats van de zeer armen en de omvang ervan en de armoede van de meeste bewoners is onvoorstelbaar. Dat dit in feite op een steenworp afstand van Europa te vinden is voelt als een schok. Sommige van de tombes en moskeeën in deze Northern Cemetery zijn echter zeer de moeite van het bekijken waard en daarom maken we een flinke wandeling in de wijk. Vooral de rijk bewerkte minaretten en koepels van de religieuze bouwwerken zijn erg mooi en de vrouwelijke bewoners voegen met hun sjaals en hoofddoeken de nodige kleur aan de grijze graftombes toe.

De northern cemetery is een fascinerend stukje Caïro

Piramides en Tombes

De teleurstelling is groot als we de volgende ochtend zien dat het zwaarbewolkt is. We hebben gisteren een taxi geregeld om vandaag de piramides net buiten Caïro te gaan bezoeken en het liefst doen we dat natuurlijk op een zonnige dag. De taxi is geboekt en betaald bij ons hotel, dus helaas niet meer te annuleren. We besluiten eerst naar Dashur te gaan, de minst interessante van de drie plekken die we vandaag willen zien en hopen dan dat het straks nog opklaart.

Een uurtje later staan we dan bij de rode piramide van Dashur. In de verte zien we de gebogen piramide, de eerste echte piramide van Egypte, een heus gedrocht met z’n afwijkende hellingspercentage vanaf het midden. Volgens onze taxichauffeur kunnen we daar niet naar toe, want het is allemaal militair terrein. We vragen hem waarom die militairen daar een toeristische touringcar hebben staan, die duidelijk aftekent tegen de klungeligste piramide van allemaal. Na een pittige discussie blijken we toch naar de gebogen piramide toe te kunnen rijden en met een nors gezicht doet onze man dat dan maar. Blijkbaar is jokken hier, net als in India, gewoon toegestaan en we hoeven ons dus niet schuldig te voelen dat we telkens onze namaak-studentenkaart wapperen om korting te krijgen op de hoge entreeprijzen.

Als we dichterbij komen blijkt er achter de gebogen piramide, die met name in de hoeken al flinke instortschade heeft, nog een kleiner exemplaar te staan. We lopen om het geheel heen en zijn onder de indruk van de grootte van de bouwwerken. Als we terug rijden naar de rode piramide begint het te regenen. Gelukkig zet het niet echt door en kunnen we droog naar boven klimmen, naar de ingang van de piramide. In deze kun je namelijk naar binnen, volgens de reisgids een echte Indiana Jones ervaring. We beginnen dan ook vol verwachting aan de afdaling in de erg nauwe, steile gang, waarin je niet rechtop kunt staan. Na twee stappen vind ik het vooral een claustrofobische ervaring en ik draai abrupt om. Peter waagt zich nog tot halverwege de tunnel, maar de temperatuur stijgt en dan wordt het ook voor hem te smal en te benauwd. Dan maar geen Indiana Jones.

De minder bekende piramides buiten Caïro

Het is niet ver naar Saqqara, waar verschillende piramides en graftombes te zien zijn. Het weer is nog altijd niet geweldig, ook al is het opgehouden met regenen. We besluiten Giza dan maar door te schuiven naar een andere dag, om de grafkamers van Saqqara aan een uitgebreid onderzoek te onderwerpen. Er zijn werkelijk prachtige exemplaren bij, met vele tekeningen en muurschilderingen. Sommigen zijn haast nog net zo mooi als toen ze gemaakt zijn, een paar duizend jaar geleden. Uiteindelijk wagen we ons toch nog in een piramide, de Piramide van Teti, en de beloning na de steile, donkere tunnel is groot. De grafkamer is onaangetast en duizenden tekens staan op de muren en plafonds. Indrukwekkend!

Indrukwekkende piramides en tombes

Gebedsdag in Caïro

Terug in Caïro vragen we ons af of er een nieuwe wereldoorlog is uitgebroken, maar nee het is morgen vrijdag, de gebedsdag voor de Moslims, en dus gaan de moskeeën om ons hotel heen helemaal los in hun gebeden. Alle vijf tegelijk.

Allah mag het dan juist op die vrijdag wel anders willen, maar wij slapen uit en doen die ochtend lekker rustig aan. Als we eindelijk buiten komen zijn we even van ons stuk gebracht. Het lijkt India wel. Iedereen is buiten en de chaos is enorm. Taxi’s toeteren, marktkraampjes zijn overal op en naast de stoepen neergezet, groene tapijten liggen uitgespreid en honderden mannen zitten daarop te bidden, kinderen roepen en banjeren overal tussendoor. Verschillende luidsprekers tegelijk roepen op tot gebed en dat meer dan een uur achter elkaar, terwijl vrouwen met grote tassen vol boodschappen tussen het verkeer door lopen. Alleen de koeien ontbreken.

drukte in Caïro

Oud Caïro

We verlaten de chaos van de Moslim-wijk en gaan naar oud Caïro, waar het Coptisch museum en de oude kerken van de stad ons enkele uren weten te boeien. Daarna gaan we naar het treinstation om kaartjes naar Luxor te regelen, maar we worden geconfronteerd met minder leuk nieuws. Sinds één maart mogen buitenlanders nog maar met één trein per dag mee en dat is de nachttrein. Bedden zijn onbetaalbaar en stoeltjes betekenen alwéér een nacht zonder slaap en daar hebben we onze neus inmiddels wel een beetje van vol. We zoeken de rest van de dag naar alternatieve mogelijkheden om in Luxor te komen, maar die moeite is tevergeefs. Daarom besluiten we om onszelf eens te verwennen en morgen toch twee kaartjes te kopen voor de super-de-luxe Sleepertrein. Een rib uit ons lijf, maar wel een rib die we met onze studentenpassen al bespaard hebben op de entrees van toeristisch Caïro.

Ibn Tulun Moskee

Op de valreep pakken we nog een bezoekje aan één van de mooiste moskeeën van Caïro mee, de Ibn Tulun Moskee. De wijk om deze moskee is een echte volkswijk met de typische kleikleurige huizen vol zwarte roetuitstoot en verschillende mooie, oude panden die helaas ook al een tijd niet zijn schoongemaakt. De moskee is groot en helemaal symmetrisch met hier en daar nog oud pleisterwerk, erg mooi. We beklimmen de bijzonder gevormde minaret en kijken uit over de woonwijk á la Villa Kakelbont. De ene aanbouw staat bovenop de andere en op elk dakterras ligt een hoop puin die doet vermoeden dat er hier een ernstige orkaan heeft huisgehouden. We picknicken hierboven in de laatste zonnestralen, voor de lucht helemaal dichttrekt en een dik pak regenwolken vormt. Als de eerste druppels neerkomen zitten wij net in de taxi.

Eén van de mooiste moskeeën van Caïr – Ibn Tulun

Giza

Eindelijk gaan we dan naar dé highlight van Caïro, Giza, en zodra we aan de voet van de eerste piramide staan zijn we meteen weer stil van de grootte van het bouwproject. En dan staan er nog eens twee andere grote en verschillende kleine piramides naast. De wereldberoemde sfinx trekt veel bekijks. Wij vinden hem helemaal niet teleurstellend klein, zoals velen zeggen. De ligging van het geheel is bijzonder: op een heuvel waar de woestijn net lijkt te beginnen, pal aan de rand van Caïro. De miljoenenstad ligt daar beneden in de verte, met z’n grijze smog-lucht er boven.

We lopen een uurtje of twee rond om alles te bekijken en vragen ons zo af en toe af waar nou die hordes souvenirverkopende, drammerige Egyptenaren zijn die je volgens de verhalen bij bosjes zouden bespringen. Een enkeling biedt ons z’n kameel of paarden aan om op te rijden, maar daar blijft het wel een beetje bij. Ook in de rest van Caïro worden we minder belaagd dan we verwacht hadden, wat dat betreft is Luxor niet te overtreffen. We zijn er nog niet helemaal uit of we na India immuun geworden zijn voor de vele manieren van aandacht trekken van de witte toerist, of dat we er misschien niet chique genoeg uitzien, waardoor de geoefende verkopers hun kansen liever bij anderen wagen. We zien namelijk regelmatig andere toeristen, meestal in middelgrote groepen, wel flink onder handen genomen worden.

De spectaculaire piramides van Giza, aan de rand van Caïro

Nee… onze irritatie van de Egyptenaren komt niet van de opdringerigheid van de mensen, die wij vooral als enthousiast om iets te verkopen ervaren. Hetgeen ons echt tegen staat is wat we ook in Oost-Turkije al vervelend vonden. De korte lontjes. Overal zien we ruzie. Ruzie in de bus, ruzie in de taxi en ruzie op de stoep. Overal in het verkeer, waar mensen elkaar tegenkomen ontstaan er irritaties, waarbij flink geschreeuwd en tekeer gegaan moet worden. Wij ervaren de meeste Egyptenaren, net als de Turken uit het Oosten, als ongeduldig, onflexibel en regelmatig erg agressief. Jammer, want er zijn ook hele aardige mensen bij, maar voor de sfeer is de agressie die we regelmatig zien, erg bepalend. Dit gevoel, gemengd met verwondering over de gave bezienswaardigheden en de schok over de bizarre armoede op sommige plaatsen, maakt dat we met zeer gemengde gevoelens terugkijken op onze tijd in Caïro.

Ga naar al mijn Egypte blogs, of kies een andere bestemming »