Fotograferen in de tropen is fotograferen met uitdagingen. In de tropen kunnen vocht en condens een hindernis zijn om goede foto’s te nemen. Ook het verschil in licht tussen de jungle en meer open gebied is iets om rekening mee te houden. In dicht oerwoud is er maar weinig zonlicht dat het redt tot op de grond. Het felle zonlicht in de meer open gebieden, brengt wat extra uitdagingen met zich mee. Het contrast is vaak groot. Tenslotte zitten die mooie vlinders ook niet stil en wil je apen of andere wildlife fotograferen, dan is dat nóg lastiger Die laten zich niet altijd even makkelijk zien. In dit blog geef ik tips voor fotograferen in de tropen. Zo kom jij ook met de mooiste foto’s thuis van je trip rond de evenaar.
Fotograferen in de tropen betekent omgaan met vochtproblemen
Zelfs in de vlindertuinen in Nederland ken ik dit probleem: je loopt van buiten de warme ruimte met hoge luchtvochtigheid in en in één klap is je lens helemaal beslagen. Het valt niet mee om de condens er weer snel af te krijgen. Zelfs de blazers met warme lucht in de vlindertuin helpen vaak onvoldoende. In Pantropica heb ik minstens een half uur moeten wachten voordat ik kon beginnen met fotograferen. De condens zat zelfs aan de binnenkant van de lens.
Toen de condens eindelijk was opgelost kon ik me uitleven in de jungle van Pantropica
Ook in de echte tropen is de luchtvochtigheid hoog, zelfs als er geen regen valt op dat moment zelf. Is er in je accommodatie airconditioning en ga je van daaruit op pad, dan is de kans groot dat je ook met condens in je lenzen te maken krijgt. Niet alleen heel vervelend omdat je dan je camera op dat moment niet kunt gebruiken, maar ook slecht voor je apparatuur. Vocht kan veel schade aanrichten. Zorg er daarom ook voor dat je camera en lezen in een goede cameratas zitten, die je voldoende kunt beschermen tegen een tropische regenbui.
Als het even kan, laat de camera dan in een ruimte zonder airconditioning liggen op de momenten dat je hem niet gebruikt. Misschien is er een halletje zonder airco waar hij veilig kan liggen. Lukt dat niet, probeer dan om de camera rustig te laten acclimatiseren als je naar buiten gaat. Laat de camera eerst een tijdje in de tas zitten, voordat je hem eruit haalt. Doe voor vertrek de lens op je camera die je waarschijnlijk gaat gebruiken. Lenzen wisselen met een hoge luchtvochtigheid is vragen om problemen, zeker als ze nog niet heel lang in de buitenlucht zijn.
Zorg dat je de juiste lens op je camera hebt als je bijvoorbeeld apen gaat fotograferen in de tropen
Heb je een systeemcamera? Dan is er kans dat camera met lens in zo’n ziplockzakje past. Stop je camera daarin en zorg ervoor dat er vrijwel geen lucht bij zit. Dan kun je de camera er uit halen zodra hij op temperatuur gekomen is en is de kans groot dat je geen of een absoluut minum aan condensvorming krijgt. Werkt extra goed als je ook wat zakjes silica gel in het ziplock zakje stopt!
Tropische regenbui op je dak
In de tropen kan het in no time beginnen te gieten. Wees daarop voorbereid, zeker als je in het regenseizoen naar de tropen afreist. Zelf reis ik met een waterafstotende cameratas, waar ik nog een regenhoes overheen kan trekken als het echt gaat regenen. Deze geïntegreerde hoes zit in een vakje onderin mijn tas en kan ik er makkelijk uit trekken. Vaak heeft een cameratas een geïntegreerde hoes, maar je kunt bij de speciaalzaak ook losse hoezen kopen.
waterdruppels op de planten – een veelvoorkomend gezicht in de tropen
Wordt je apparatuur ondanks je goede voorbereidingen toch een keer écht nat door een tropische regenbui? Haal zo snel mogelijk de batterij en het geheugenkaartje eruit en droog de camera met een doekje. Haal camera en lens los van elkaar en leg ze op een droge plek. Laat alles minimaal een dag aan de lucht drogen, zeker niet op de verwarming of met een föhn. Zie je na die dag geen vocht meer? Probeer dan of alles nog naar behoren werkt. Wellicht heb je geluk, net als ik toen ik eens een ongelukje had.
Groot contrast in licht in de tropen
Tussen de bomen van de tropische jungle is maar weinig licht. Hoe hoger in de bomen, hoe meer licht er is. Dichter bij de grond is het steeds donkerder. Dat is lastig fotograferen. Het beste werk je daar met lichtgevoelige lenzen, maar die zijn meestal prijzig en niet bepaald lichtgewicht. Dat is niet direct je eerste keus voor een jungle trekking waarschijnlijk. Je kunt ook handig gebruik maken van meer open plekken in het bos, maar dat is dan weer minder handig als je wildlife wil fotograferen. Dieren laten zich niet op de beste plek neerzetten voor een foto. Voor een plaatje van onze oudste is dat dan wel weer handig, hier aan de rand van een dicht bos, op een plantage.
Contrast in licht aan de rand van het struikgewas in de tropen
Kies een zo groot mogelijk diafragma, een ISO zo hoog als mogelijk zonder irritante ruis en een langere sluitertijd, tenzij je wildlife wilt vastleggen. In dat geval kun je het best slechts ISO en diafragma aanpassen naar de beste omstandigheden bij laag licht, omdat bewegende objecten anders vrijwel zeker niet scherp zullen zijn. Een té hoge ISO zorgt wel voor meer ruis. Het is een afweging om te kiezen voor meer ruis of een te donkere en/of enigszins onscherpe foto. Het hangt een beetje van jouw apparatuur af wat nog een acceptabele ISO-waarde is. Voor mijn X-T3 van Fuji is 3200 nog steeds behoorlijk okee.
Wil je meer weten over deze 3 aspecten van belichting? Lees dan even mijn blog over belichting. Over diafragma schreef ik ook een apart blog. Fotografeer je vanaf de grond apen hoog in de bomen? Dan heb je bovendien te maken met tegenlicht, wat het extra lastig maakt om de juiste belichting te kiezen. Kies voor spotmeting en stel scherp op het gezicht van de apen. Zo zijn die in elk geval juist belicht.
bewegende dieren in de jungle fotograferen valt niet mee
De tropen zijn meer dan jungle alleen. Fotografeer je in meer open gebied, op tropische stranden of in de rijstvelden, dan heb je te maken met groot contrast tussen het felle zonlicht en de schaduwen. Zeker als er mensen op je foto’s staan en bij het maken van echte portretfoto’s is dat een nadeel. Het best fotografeer je vroeg in de ochtend, of laat in de middag, als de zon wat lager staat. Gek genoeg zijn wij juist altijd rond het heetste moment van de dag op de leukste plekken. Vaak kies ik er dan voor om de foto’s iets te overbelichten. Zo wordt het felle licht extra benadrukt en zijn de schaduwen niet té donker.
Door de foto’s na te bewerken kan ik de schaduwen nog wat ophalen en is het resultaat toch acceptabel. Ideaal is de felle middagzon in de tropen echter nooit om te fotograferen. Kies een bewolkte en/of regenachtige dag voor portretten of fotografeer mensen in de schaduw voor het mooiste resultaat.
Kies voor portretfotografie in de tropen een bewolkte dag of een schaduwplek
Voor deze portretfoto op Java gebruikte ik shadows en highlights voor het gezicht
Foto’s met veel te veel schaduw en contrast nabewerken
De omstandigheden heb je niet altijd voor het kiezen. De kans dat je foto’s (te) veel contrast hebben in de tropen is groot. Gelukkig is daar achteraf meestal nog wel wat aan te doen, zeker als het om de schaduwen gaat. Ik gebruik in Photoshop de Shadows and Highlights functie om de schaduwen wat lichter te maken en de hooglichten wat minder sterk. Soms zie je daarna in de schaduwen nog een heleboel details terug, waarvan je daarvoor geen idee had dat ze er waren. Je foto wordt er wel altijd wat vlak van, zeker als je ook de hooglichten terug schroeft. Gelukkig zijn er gradaties en gebruik je deze functie in een percentage tussen 0 en 100%. Té erg overbelichte delen van foto’s zul je ook met Photoshop niet kunnen herstellen.
Wees creatief bij het fotograferen in de tropen
Foto’s achteraf nabewerken gaat altijd ten koste van de kwaliteit. Zorg er daarom voor dat je dit zo min mogelijk hoeft te doen. Wees creatief bij het fotograferen in de tropen, waardoor nabewerken tot een minimum beperkt blijft. Bovendien kom je dan met een grote variatie aan foto’s thuis, die een heel compleet beeld van je reis geven.
Geen helderblauwe lucht? Fotografeer zonder lucht in de tropen
Zijn de luchten door de hoge luchtvochtigheid niet blauw? Maak close-ups of zorg op een andere manier voor een mooie foto met zo weinig mogelijk of helemaal geen lucht. Ga eens door je knieën om vanuit kikvorsperspectief te fotograferen, of maak een detailfoto van een kleurrijke bloem in de jungle. Gebruik je groothoeklens om zoveel mogelijk van de omgeving vast te leggen en experimenteer met de instellingen. Creativiteit bij het fotograferen is altijd goed, maar misschien nog wel meer bij het fotograferen in de tropen.
Ben jij al eens in de tropen geweest? Heb je nog aanvullende tips voor fotograferen in de tropen?
Lees meer over Fotografie:
