Elbasan – perfect voor Urbex fotografie in Albanië

Elbasan behoort absoluut niet tot de mooiste plekken van Albanië en is geen onderdeel van de standaard toeristenroute door het land. De stad is dan ook niet één van de mooiste plekjes van het land. Integendeel. Hoewel het de laatste jaren wel een stuk mooier geworden is en steeds meer mensen er toch een kijkje nemen. Elbasan is de laatste jaren getransformeerd van een lelijke industriestad naar een stad met enige potentie. Toch is het juist dat industriële verleden dat mij aantrekt, omdat Elbasan de perfecte plek is voor Urbex fotografie in Albanië. Die lelijke, vervallen Sovjetfabrieken zijn juist wat mij doet besluiten een stop te maken in Elbasan en met mijn foto’s neem ik jullie er ook mee naartoe.

Elbasan, derde stad van Albanië

Elbasan is, na Tirana en Dürres, de derde stad van Albanië. Er wonen bijna 150.000 mensen en het centrum schijnt best een kijkje waard te zijn. Helaas hebben wij daar geen tijd voor, want we zijn op doorreis als we Elbasan bezoeken. Aan het industriegebied, dat net buiten de stad ligt, is goed te zien hoe belangrijk deze stad geweest is in haar hoogtijdagen. Met Chinese hulp is de staalindustrie hier tot bloei gekomen, maar tijdens het Communistische regime waren er ook andere fabrieken gevestigd.

Het industriegebied buiten Elbasan

Grauw

Wij bezoeken Elbasan op een grauwe dag, eind april. Hoe graag ik ook fotografeer met een lekker zonnetje, de donkere wolken lijken perfect te passen bij de sfeer van deze industriestad. De vervallen bakstenen gebouwen en troosteloze betonnen skeletten van andere fabrieken komen nóg beter tot hun recht met grauw weer. Ook mist zou zeker passen voor dit onderwerp. Over fotograferen in de mist schreef ik een apart blog.

De donkere wolken lijken perfect te passen

Kombinati Metalurgjik

De industriestad die je aantreft buiten Elbasan wordt ter plaatse aangeduid met de naam Kombinati Metalurgjik. Voormalig dictator Enver Hoxha was zo trots op zijn industriële centrum, dat ijzer en staal produceerde, dat hij zijn “kindje” de tweede bevrijding van Albanië noemde. Met de start van zijn project werd in 1962 begonnen en de 25 jaar die daarop volgden werd het industriegebied steeds verder uitgebreid. Er kwam een intern spoorwegsysteem van ongeveer 45 kilometer lang en het geasfalteerde wegennetwerk dat door het gebied liep was omvangrijk. Er werkten zo’n 12.000 mensen in Kombinati Metalurgjik en het aantal inwoners van Elbasan verdriedubbelde in die tijd.

Kombinati Metalurgjik heet het industriële centrum officiëel

Het begin van het verval

Ondanks de dood van Enver Hoxha en de val van het communisme bleven de meeste fabrieken in eerste instantie draaiende. In de jaren ’90 kwamen veel van hen in financiële moeilijkheden, door de open grenzen en de concurrentie die daardoor ontstond. Slechts enkele fabrieken overleefden en zijn tot de dag van vandaag in gebruik: één van de staalfabrieken en een zuurstoffabriek. Zij staan te midden van een spookstad aan verlaten en vervallen industrie. Ook een vuilverwerkingsbedrijf en een autosloperij zijn momenteel op dit immense industrieterrein gevestigd.

Het vuilverwerkingsbedrijf en de autosloperij

Elbasan bezoeken

Wil je ook naar Elbasan, voor een bezoek aan Kombinati Metalurgjik? Dat kan ik je zeker aanraden. Je kan hier prima vanuit Tirana naartoe voor een dagje. Wij maakten een tussenstop van een paar uurtjes, onderweg van Tirana naar Gjirokastër. Daarmee heb je wel een erg lange reisdag en een tussenstop tussen Tirana en Berat zou beter zijn. Zo heb je nog meer tijd om rustig te fotograferen en uitgebreid rond te neuzen. Je bent in principe vrij om overal rond te lopen, zolang je buiten de hekken van de bedrijven blijft die nog open zijn. Er zijn een paar kleine bedrijfjes die waakhonden hebben rondlopen. Ze zagen er niet heel gevaarlijk uit en bleven keurig op afstand, maar het voelde toch enigszins spannend. Het terrein is grotendeels overwoekerd en hier en daar zijn gaten in de grond die niet altijd te zien zijn. Goed oppassen dus!

Ga naar al mijn Albanië blogs, of kies een andere bestemming »