De Zijderoute spreekt tot de verbeelding. Het stukje Zijderoute in China wordt nog minder door Westerse toeristen bezocht dan landen als Oezbekistan en Iran, landen die de laatste jaren flink in opkomst zijn geraakt. Toch is het ook heel gaaf om in China te reizen langs de oude Zijderoute, maar wees je ervan bewust dat de politieke situatie in Xinjiang momenteel te wensen overlaat! Langs de Chinese Zijderoute vind je in verhouding maar weinig bezienswaardigheden die op de route van Europese reizigers belanden. De echte trekpleisters zijn de landschappen, de vriendelijke Oeigoeren, de bijzondere markten en verschillende relatief onbekende, maar erg mooie bezienswaardigheden van de regio. Reis je met me mee, naar de Zijderoute in China?
Waar is die Zijderoute in China dan?
Zoiets als dé Zijderoute bestaat eigenlijk niet. In de tijd dat de handelskaravanen tussen Oost en West trokken door de droge woestijnlandschappen in Centraal Azië waren er verschillende belangrijke routes die gevolgd werden. Alleen in China al zijn er 3 verschillende hoofdroutes. Wij bezochten verschillende plaatsen die langs 2 van de meest noordelijke routes van de Zijderoute lagen. Al in de eerste eeuw voor Christus werden deze handelsroutes gebruikt. In de Middeleeuwen werden steeds meer goederen over zee vervoerd.
De zijderoute in China op de kaart
Zijderoute van Oost naar West of andersom
Wij volgden de Zijderoute in China van Oost naar West. We hadden andere delen van China al bezocht en reisden steeds verder naar het Westen, om uiteindelijk de Irkeshtam pas over te steken naar Kirgizië. Daarmee reisden we steeds verder bij Beijing vandaan en zo lieten we ook de andere highlights en het “échte China” langzaam maar zeker achter ons. Op deze manier voelt het alsof je jezelf steeds meer op de echte Zijderoute begeeft, alsof je vanuit China een andere cultuur binnen reist. Eigenlijk is dat ook echt zo, want in het verre Westen van China wonen de Oeigoeren, in feite in een deel van het land dat van oorsprong helemaal niet Chinees is. Dit leidt tot op heden nog geregeld tot spanningen en ook toen wij het westelijke deel van de Zijderoute in China bezochten waren die spanningen erg goed merkbaar. Sinds 2017 heeft de Chinese regering zelfs heropvoedingskampen in bepaalde delen van de provincie geopend, waar Oeigoeren die zich in hun ogen misdragen worden gedwongen afstand te doen van hun geloof en cultuur. In taxi’s, gebouwen en moskeeën hangen camera’s en net als tijdens onze eigen reis zal je wellicht soms een “big brother gevoel” bekruipen. Houd het contact met mensen open en neutraal, zeker in het openbaar!
Als je langs de Zijderoute in China reist, doe je er goed aan om de huidige veiligheidssituatie in de gaten te houden. Aangezien de nieuwsvoorziening in China nogal gecensureerd wordt, is het niet altijd makkelijk om de juiste informatie te krijgen. Houd ter plaatse ook je ogen en oren open en vermijd plekken die onprettig aanvoelen.
Overal langs de Zijderoute in China ontmoetten we vriendelijke Oeigoeren
Start van de Zijderoute in Xian
Als startpunt van de Zijderoute in China wordt vaak Xian aangemerkt. Deze stad is zeker een mooi beginpunt voor een Zijderoute reis! Er is genoeg te zien en beleven en vlakbij de stad vind je één van dé highlights van heel China. Zelf vond ik de setting van het Terracottaleger een enorme tegenvaller, maar de hoeveelheid soldaten en de omvang van het geheel zijn zeker indrukwekkend. Zorg dat je er vroeg bent, liefst direct bij de opening, zodat je in relatieve rust kan rondkijken. Zelf vond ik het museum echt de moeite, omdat je hier heel dichtbij enkele van de best bewaard gebleven beelden kan komen.
Ook de nightmarket in Xian is de moeite waard, net als de hele Moslimwijk waar je deze drukke markt vol heerlijk eten vindt. Ga zowel overdag als ’s avonds een keertje, je zult er je ogen uit kijken.
Vanuit Xian kan je zo’n 25 treinen naar Xining nemen, waaronder een aantal Hogesnelheidstreinen, die de afstand van ongeveer 800 kilometer in 4 tot 5 uur afleggen. Tegenwoordig koop je treinkaartjes heel handig, vooraf, online.
Het Terracotta leger in Xian
Xining
Doordat we zelf nog een visum voor Kirgizië moesten regelen in Beijing komen we van daaruit in Xining aan, met de nachttrein. Ondanks dat Xining een grote stad is, voelt deze erg relaxt en prettig aan. Je kan jezelf in en om de stad makkelijk een paar dagen vermaken. Zo is een dagtrip naar een aantal dorpjes en de fenomenale natuur op het Tibetaans plateau zeker aan te raden. Neem een gids mee, zo ontdek je meer verrassende plekken en krijg je ook nog eens een heleboel achtergrondinformatie. Afhankelijk van de gids mag je deze info overigens wel met een flinke korrel zout nemen, zeker over gevoelige onderwerpen, zoals alles wat met de Tibetaanse kwestie te maken heeft. Ik kan Niu Xiao Jun van harte aanbevelen. Deze vriendelijke man kan je ook meenemen naar plekken die niet in de reisgids vermeld staan.
Een ander uitje dat je zeker niet mag overslaan in Xining is Ta’Er Si, ofwel de Kumbum tempel, zo’n 30 kilometer zuidelijk van de stad. Buiten Tibet zelf is dit één van de belangrijkste Tibetaanse tempels en de derde Dalai Lama woonde hier ooit.
De Kumbum tempel buiten Xining
Jiayuguan
Waar Xining aan de rand van het gigantisch hoge bergplateau ligt, beland je in Jiayuguan juist in de uitlopers van de grootste woestijn van China. Hier heb je dan ook echt dat Zijderoute gevoel. Ook in Jiayuguan zijn verschillende bezienswaardigheden die dit een mooie stop op je reis maken. Zo kan je het meest westelijke puntje van de Chinese muur bezoeken. Ooit hield China hier gewoon op, bizar toch?! Ook het Jiayuguan Fort is een bezoek waard. Dit indrukwekkende verdedigingswerk was ooit onderdeel van de Chinese muur. Helaas is het bouwwerk nogal lelijk gerestaureerd, maar het uitzicht op de besneeuwde toppen van het Qilian gebergte zijn fenomenaal.
Vanuit het centrum van Jiayuguan kan je naar het fort toe fietsen en dan verder naar de zogenaamde “Overhanging wall”. Dit deel van de Chinese muur heeft ook een opknapbeurt gehad, maar hier is dat net wat subtieler gedaan. Toch vinden we de oude lemen muur, waarvan stukken nog altijd de woestijn doorkruisen, het mooist. Vanuit een toren bovenop de Overhanging Wall heb je een 360 graden zicht op de Mazong bergen, een andere helling, waar de muur weer omhoog klimt, een bizar groen stuk gras, de woestijn, het Jiayuguan Fort én het Qilian gebergte. Een completer uitzicht dan dit bestaat haast niet en het liefst waren we hier uren blijven staan genieten.
De Chinese muur bij Jiayuguan – overhanging wall
Hami
Ooit was Hami de eerste stop op de Zijderoute, komend vanuit het echte, oude China. Tegenwoordig is deze stad ingelijfd en de meest oostelijke uithoek van de autonome regio Xinjiang. Als je in Hami rondloopt voel je dat je op een kruispunt van culturen bent. Hier kom je de vriendelijke gastvrijheid van de Oeigoeren al overal tegen, maar vooral in de oude Moslimwijk. Als je er in de zomermaanden bent ontkom je er niet aan om kilo’s verse meloen te eten. De mannen dragen allemaal een dopi, een typisch hoofddeksel dat door Moslimmannen in dit deel van de wereld gedragen, van oudsher wordt. Toch is in het grootste deel van de stad het verleden ver te zoeken en wordt je omringd door moderne, Chinese hoogbouw en merkwinkels vol moderne kleding. Onze meest memorabele herinnering aan Hami is die van de Oeigoer bruiloft waarvoor we spontaan werden uitgenodigd, maar als toerist mag je in elk geval de Hui Wang Feng Mausoleums niet overslaan.
Turpan
Oasestad Turpan is één van de heetste plekken op aarde. Vanuit Hami rijd je er door een desolaat landschap van woestijn, met in de verte bergtoppen, naartoe. In de zomermaanden is ’t er overdag niet om uit te houden en kun je jezelf het beste alleen tussen 7 en 12 en tussen 5 en 10 naar buiten begeven. Overdag blijf je beter in de buurt van een airco. Ook aan het eind van de ochtend kan het al warm zijn, maar doordat er overal in de stad druivenranken over enorme pergola’s hangen, is het niet lastig om in de schaduw te lopen. Ook in de directe omgeving van Turpan zie je overal dat de druiven hier een belangrijke bron van inkomsten zijn. De akkers staan er vol mee en overal staan lemen schuurtjes met gaten, waarin de druiven te drogen hangen, om ze in rozijnen om te toveren.
De eeuwenoude Emin minaret en omgeving in Turpan
Bezienswaardigheden in de stad die je niet mag missen zijn de Moslimwijk en de eeuwenoude Emin minaret, de hoogste in heel China. Ook de mooiste denk ik, want ondanks dat hij geheel is opgetrokken uit baksteen is de minaret versierd met de meest bijzondere patronen. De nightmarket is zeker ook een belevenis, de etenswaren zijn compleet verschillend van de Chinese en de breed lachende Oeigoeren vinden het geweldig om je ervan te zien genieten.
Een niet te missen highlight in de omgeving van Turpan en eigenlijk van heel de Zijderoute is Jiaohe. Deze oude stad, waarvan alleen de lemen resten nog bewaard zijn gebleven is immens groot en nog zo mooi in tact, dat je zonder problemen de mensen kan voorstellen die er ooit rondgelopen hebben. Je kan er gewoon met de fiets naartoe vanuit Turpan. Een andere mooie excursie is net wat verder weg: via de Flaming Mountains (die bij zonnig weer inderdaad in brand lijken te staan) rijd je in 60 kilometer naar het fotogenieke dorp Toyuq en de vallei daar omheen. Ook hier weer de lemen droogkasten voor druiven en de geweldig mooie wandelroute naar de 1000 Buddha’s grot.
De Tuyoq vallei is een mooie excursie vanuit Turpan
Kuqa
Ook in Kuqa, zo’n 10 uur met de bus vanuit Turpan, is nog een oude stad, naast het overgrote, moderne deel. Hier wonen de Oeigoeren, in huizen waar het mooiste geverfde houtsnijwerk aan zit, terwijl anderen nog slechts lemen hutjes bezitten. Dit deel van de stad lijkt wel een museum. Ook de oude moskee en de weekmarkt zijn geweldige plekken om een kijkje te nemen en de geschiedenis van de Zijderoute van dichtbij te ervaren. Op de markt wordt de koopwaar nog altijd met ezelkarren aangevoerd en ook wat de producten betreft lijkt de tijd hier te hebben stilgestaan.
Vanuit Kuqa is een korte trip naar Subashi aan te raden. Niet alleen vanwege de restanten van het 4e eeuwse Buddhistische klooster dat op zich niet zoveel meer voorstelt, maar zeker ook om het waanzinnig mooie landschap te zien.
halve dagtrip Subashi vanuit Kuqa
Kashgar
De afstanden in het westen van China zijn enorm en de reis van Kuqa naar Kashgar duurt opnieuw een hele dag. In Kashgar is de wekelijkse vee- en warenmarkt dé happening voor de wijde omgeving. Vanaf 10 uur Beijing tijd is de markt op haar levendigst, maar als je er wat eerder bent kun je ook het vee nog aangevoerd zien worden en ben je er live bij als de eerste onderhandelingen beginnen.
Let op, want de wekelijkse veemarkt op zondag is op een heel andere plek dan de warenmarkt. Laat je een dag eerder goed informeren waar je moet zijn, zodat je niet veel te laat pas aankomt. Na de veemarkt kan je alsnog de warenmarkt bezoeken, die gaat de hele dag door.
De wekelijkse veemarkt in Kashgar is een niet te missen stop op de Zijderoute in China
In de oude wijk van Kashgar kan je de geschiedenis proeven en heb je volop contact met de Oeigoer bevolking. Oude huizen, hobbelige straatjes en de Id Kah Moskee tref je hier aan, één van de grootste moskeeën van heel China. Ga je met de bus voor een dagje naar Yengishar, dan tref je een nog meer on-Chinese plek. Hier heb je het gevoel helemaal op de Zijderoute beland te zijn. Het stadje is bekend om haar handgemaakte messen. Een plek die je er zeker niet mag missen is de gigantische, eeuwenoude begraafplaats van klei met uitzicht op de toppen van de Tien Shan in de verte. Beijing en de rest van China lijken hier lichtjaren ver weg. Een molenaar maalt maïsmeel aan één van de stroompjes en de bewoners leven hun eenvoudige leven in lemen huizen. Eigenlijk is hier niet zo veel te zien, maar tegelijkertijd is er zo veel! Hier eindigt ons stukje Zijderoute in China, maar we steken de Irkeshtam Pas over, om de reis voort te zetten in Kirgizië.
Wil je naast de Zijderoute meer zien van China? In een apart blog schreef ik verschillende opties uit voor een route door China van 3 weken tot 3 maanden.
Lees meer over Azië:
Gaaf hoor! Ik zou deze route graag over een jaar of drie willen doen, dat lijkt me echt geweldig. Ik zie alleen op tegen de lange reisdagen, maar misschien is er wat in stukjes te hakken of gaan er wel meer treinen.
Lijkt me pittig reizen met jong kind! De afstanden zijn maar moeilijk op te knippen en afstanden waar je eigenlijk 5 uur over zult doen blijken ter plekke ineens 12 uur te duren. Als je voor elk deel voor de trein kan kiezen is dat zeker een pré!