De schatten van Shekhawati

Een stofwolk stijgt op boven het dorre landschap van Shekhawati. We blijven een tijdje staan. Steeds duidelijker zien we ze. Een paar honderd geiten en een herder van een paar honderd jaar oud, zo ziet hij er tenminste uit. Aan beide ogen heeft hij staar en in zijn mond zijn nog maar een paar tanden te zien. Rechtop lopen kan hij al lang niet meer, maar voor zijn geiten zorgen kan hij nog prima. Dat zien we als één van de geiten een stukje bot uit het gras grist en in zijn keel krijgt. Het dier stikt bijna en kokhalst, maar het bot komt er niet uit. De oude herder grijpt het dier meteen vast en met veel moeite verwijdert hij het bot weer. Dit is de dagelijkse realiteit op het platteland van Shekhawati in Rajasthan, waar de grote toeristenbussen voorbijrijden en ook de backpackers nog nauwelijks naar omkijken.

Shekhawati, puur en echt

In Shekhawati zie je nog het leven zoals het al vele eeuwen wordt geleefd. Herders trekken rond met grote kuddes schapen en geiten, op de markt worden met de hand steentjes in armbanden gezet, handkarren vol groenten en fruit worden door smalle steegjes geduwd en schitterende verftekeningen op de oude koopmanshuizen vervagen gewoon ieder jaar een klein beetje meer.

De herders trekken in Shekawati rond met hun schapen of geiten

Mensen reizen hier nog echt op het dak van de bus rond, zoals in de rest van Rajasthan al jaren vrijwel niet meer gebeurt. Zal je elders in India zelden gematst worden qua prijs als je als toerist ergens komt, hier in Shekhawati werd mij na een uur internetten met de enige wifi-verbinding van de wijde omgeving in een onofficieel Indiaas internetcafé/kantoortje gezegd dat ik niet hoefde te betalen. Ze vonden het veel te bijzonder dat ik er was.

De haveli’s van Shekhawati

Nergens in India vind je zoveel uitbundig beschilderde haveli’s als in Shekhawati. Ooit was dit een rijke regio, met honderden sjieke koopmanshuizen, of haveli’s, met patio’s en galerijen vol houtsnijwerk en fresco’s, waar de kleurenpracht je tegemoet kwam. Toen de havens van Calcutta, Chennai en Mumbai, die de Engelsen in gebruik namen, steeds belangrijker werden, trokken de kooplui en hun families massaal weg uit Shekhawati en bleven hun huizen vaak onbewoond achter.

Lange tijd zijn de haveli’s van Shekhawati verwaarloosd en werden ze door de lokale bevolking niet gezien als de moeite van het bewaren waard. Voor een prikkie kon je zo’n oud huis op de kop tikken als het, na vertrek van de koopmansfamilie naar betere oorden, al jaren leeg had gestaan. Soms bleven de minder gefortuneerde familieleden achter, of werden de huizen verhuurd of in bewaring gegeven, dus nog altijd wordt een deel van de haveli’s gewoon door families bewoond. Tegenwoordig worden steeds meer haveli’s gerestaureerd door welgestelde Indiërs en een enkele buitenlander.

In heel Shekhawati kom je rijkversierde haveli’s tegen

Elke plaats heeft weer zijn eigen stijl haveli’s en in een kleine week kun je veel zien in deze regio. Wij reisden in Shekhawati met een auto met chauffeur en daardoor konden wij vanuit één plek dagtrips maken naar de verschillende stadjes, die voornamelijk bekend staan vanwege de haveli’s. Ben je aangewezen op het openbaar vervoer? Verblijf dan, vanwege de makkelijk te onderschatten reistijd, op 2 of 3 plekken op een strategische plek.

Mahansar

Mahansar is de plek waar wij 5 nachten in het oude fort logeerden, in het Narayan Niwas hotel. Vanuit deze unieke plek, middenin het woestijndorpje, loop je in een paar minuten naar de zogenaamde golden room, die van onder tot boven versierd is met gedetailleerde fresco’s en Birmees houtsnijwerk. Ook de Raghunath Temple, een bewoonde tempel, die eruit ziet als een haveli, is een bezoekje waard.

Ramgarh

Op zo’n 8 kilometer van Mahansar, een kwartier met de auto, ligt Ramgarh. Dit stadje is net iets groter en heeft een groot aantal haveli’s. Vrijwel allemaal zijn ze nog in gebruik als woonhuis of winkelpand en de vele achterafstraatjes zijn een aaneenschakeling van de mooiste, maar erg stoffige panden met vervagende schilderingen.

De haveli’s in Ramgarh zijn bijna allemaal in gebruik als woonhuis of winkelpand

Hier en daar is er aan de buitenkant gewoon reclame over de mooie afbeeldingen heen gekalkt. Toch hebben een aantal mensen het economische belang van de haveli’s en de inkomsten die toeristen zouden kunnen brengen al in de gaten en voor 50 of 100 roepies per persoon nemen ze je mee om je een aantal van de huizen te laten zien.

In Ramgarh kun je ook nog veel chhatri’s vinden, koepelvormige bouwwerken die ooit een eerbetoon aan een koning of adellijke persoon waren, maar later gebruikt werden als toevoeging aan paleizen, forten en begraafplaatsen. De grootste en indrukwekkendste chhatri, de Ram Gopal Poddar Chhatri, vind je aan de hoofdweg van Ramgarh.

De Ram Gopal Poddar Chhatri Ramgarh is één van de mooiste bouwwerken van de Shekhawati regio

Mandawa

Mandawa staat bekend als één van de beste plekken om haveli’s te zien. Helaas is de mooiste haveli van deze plaats tegenwoordig een heritage hotel, dat er net iets te gelikt uitziet naar mijn smaak. Wel kun je hier een goed idee krijgen van hoe de haveli’s er in hun betere dagen uit hebben gezien. Ook het fort is tegenwoordig een heritage hotel, waarvan de gekostumeerde poortwachters iets te veel hun best deden om ons er naar binnen te praten, met een averechts effect dus. Verder is Mandawa een heerlijk, typisch Indiaas marktstadje, waar je uren kunt rondslenteren zonder je te vervelen.

Mandawa heeft haveli’s in alle staten van onderhoud, dit was één van de minder goed onderhouden, en is een echt marktstadje

Nawalgarh

Ook Nawalgarh heeft een aantal schitterende haveli’s die opnieuw in perfecte staat verkeren. In het Podar Haveli Museum krijg je een goede uitleg over de verschillende ruimtes in de haveli en alles is in oude staat terug gebracht. Sla ook het nabijgelegen Morarka Haveli Museum niet over. Hier viel tot mijn verbazing mijn blik ineens op een fresco van Jesus, volgens de gids bij de deur één van de 3 afbeeldingen van Jesus in de regio.

Podar Haveli Museum en Morarka Haveli Museum in Nawalgarh

Fatehpur

De omgeving van het busstation in het kleine centrum van Fatehpur is een kakafonie van geluiden, geuren, kleuren en op en top India. Deze plek is zo overweldigend en één grote drukte dat je oren en ogen tekort komt. De haveli’s in deze buurt zijn allemaal in erbarmelijke staat, het lijkt wel alsof ze staan te zuchten om nog overeind te blijven in deze chaos. Het contrast met de straat waar de Nadine Le Prince Haveli staat kon niet groter zijn. Een rijke Française heeft deze haveli in originele staat teruggebracht en een privé gids van het huis geeft hier enorm veel info over dit specifieke huis en haveli’s in het algemeen.

Drukte en chaos in Fatehpur, Shekhawati

Shekhawati: ga nu!

Over 10 jaar is Shekhawati waarschijnlijk niet meer de onontdekte plek die het nu is. Steeds meer haveli’s en oude forten worden omgetoverd tot heritage hotels en daarmee verandert de sfeer van deze stoffige regio, ook al garandeert dit wel weer dat al deze mooie panden niet nog verder verpauperen. Ga nu en geniet van al het moois dat Shekhawati te bieden heeft.

Is Shekhawati een plek in India die jij wel zou willen zien?

Ga naar al mijn India blogs, of kies een andere bestemming »