Hét voordeel van met de eigen auto naar de Balkan rijden is dat je écht de tijd kunt nemen om naast de highlights ook de onontdekte parels te bezoeken. Zo zien wij de mooiste kloosters in Servië en Montenegro. Soms zijn deze kloosters een eindje van de bewoonde wereld, maar steeds weer staan we verbaasd van de geweldige ligging, midden in de natuur, de serene, pure Balkansfeer die we er aantreffen. Deze mooiste kloosters van Servië en Montenegro worden slechts door weinig Westerse toeristen bezocht. Wij kijken er onze ogen uit. Wat een geweldig cultureel erfgoed is er hier nog!
If you see this after your page is loaded completely, leafletJS files are missing.
Manasija Klooster Despotovac – één van de mooiste kloosters van Servië
Het is een hele rit, via allerlei bochtige wegen, dwars over het platteland van Servië. Ergens halverwege tussen Belgrado en Niš vind je het enorme Manasija Klooster van Despotovac. Wij nemen een bezoek aan het Manasija Klooster op in onze route van Djerdap National Park naar het Tara National Park. Onze route door Servië en de reisdag wordt daardoor wel iets langer, maar die kleine omweg is het klooster wel waard. Dit is niet alleen één van de grootste, maar zeker ook één van de indrukwekkendste en mooiste kloosters van Servië.
Het Manasija klooster staat ook wel bekend als het Resava klooster. Dit is een schitterend Servisch-orthodox klooster in Despotovac. Het werd in het begin van de 15e eeuw gesticht door heerser Stefan Lazarević en is nu een belangrijk Servisch middeleeuws monument. De Resava school was bekend om haar vertalingen en manuscripten. Wij zijn de enige buitenlandse bezoekers van het klooster, op het moment dat we er zijn. Er zijn Servische bezoekers genoeg, die een dagje cultuur komen snuiven in eigen land. De fresco’s in de kerk zijn mooi, net als alle iconen en relikwieën. Aan de buitenkant lijkt het klooster wel een sprookjeskasteel. We dwalen er een hele tijd rond. Onze meiden zijn verrukt van de valkenier, die er met een aantal schitterende roofvogels staat. Als ze de één van zijn vogels mogen vasthouden kan de dag niet meer stuk.
Het Manasija Klooster bij Despotovac wordt ook wel Resava klooster genoemd
Raca Klooster en de Ladjevac bron in het bos
Het Tara nationaal park, tegen de grens met Bosnië en Herzegovina, wordt door veel reizigers in Servië bezocht. Het ommuurde Raca Klooster en de nabijgelegen Ladjevac bron in het bos worden door veel mensen overgeslagen. Geen idee waarom, want het klooster is een plaatje. De serene sfeer binnen de muren is pas echt voelbaar in de kerk vol fresco’s. Wierook kringelt naar het plafond, terwijl er zachte, religieuze muziek klinkt. Door de kleine ramen vallen bundels zonlicht schuin naar binnen. Overal staan religieuze, kunstige voorwerpen en Serviërs brengen een bezoek aan de verschillende iconen.
Veel van de kloosters in Servië zijn nog steeds in gebruik. Je bezoekt dus niet alleen een historisch monument en een toeristische trekpleister, maar bovenal een heilige plek, waar paters en nonnen wonen en bidden. Daarmee krijg je een kijkje in de nog levende, lokale cultuur, zo mooi om te zien.
Het nog altijd in gebruik zijnde Raca Klooster in Servië
De beboste heuvels rond het klooster lonken en wij maken een wandeling naar de Ladjevac bron. We steken een oude brug over en klimmen langzaam omhoog, op de rechteroever van een smal rivierdal. We passeren een oude, Servische, houten boerderij, voor we afdalen naar de bron in het bos. Kleine watervalletjes komen over keien naar beneden. Via de andere oever dalen we langzaam naar een watervalletje met tientallen kleine stroompjes, dat over het pad stroomt. Hier in Servië is de natuur echt nog ongerept.
Van het klooster loop je dwars door de natuur naar de Ladjevac bron
Manastir Pustinje: verborgen parel in het westen van Servië
Een dik uur naar het noorden vanuit het Raca klooster vind je nog één van de mooiste kloosters van Servië. Het Manastir Pustinje is echt een verborgen parel in het westen an het land. Het Pustinja klooster is een vrouwenklooster van de Servisch-Orthodoxe Kerk . Het ligt in een wat onherbergzaam gebied vol bossen, maar aan de rand van een woestijnkloof. Deze heilige plaats, onzichtbaar vanaf de weg en de rivier, wordt beschut door de steile, beboste hellingen van de berg Orlovača in het noorden en Bela Stena in het zuiden. Door haar ligging en de lastige bereikbaarheid is het klooster beschermd gebleven tegen Turkse verwoestingen. Tot op de dag van vandaag is het klooster in gebrui en wordt de orthodox-christelijke spiritualiteit er nog steeds bewaard.
Wij maken een stop bij het Pustinja klooster tijdens de lange rit van Tara National Park naar Art Nouveau stad Subotica. De fresco’s in het kerkje zijn wat minder fel van kleur dan in de andere kloosters die we in Servië bezoeken. Toch zijn juist deze fresco’s het best bewaard gebleven. We zijn de enige bezoekers in het kleine klooster, wat maakt dat het extra speciaal aanvoelt. Ook op de weg er naartoe en weer er vandaan komen we helemaal niemand tegen.
Echt een onontdekte parel: Manastir Pustinje in het westen van Servië
Het Ostrogklooster – één van de mooiste kloosters van Montenegro
Het Ostrogklooster is bepaald geen onontdekte parel. Midden in het hoogseizoen, op de dag dat wij het bezoeken, lijkt het alsof de hele omgeving is afgereisd naar Ostrog. Het is een belangrijk Pelgrimsoord van Orthodoxen, Katholieken en Moslims en dat is te merken. Dit fotogenieke klooster, dat in een rotsachtige bergwand is gebouwd, is een uurtje ten noorden van Podgorica. Wij slaan de hoofdstad van Montenegro over en bezoeken dit bekendste klooster van het land op doorreis van Durmitor National Park naar de kust bij Kotor. De toegangsweg is smal. Als je keus hebt, is het daarom slim om het Ostrogklooster vroeg in de ochtend te bezoeken. Wij zijn er halverwege de dag en moeten daarom niet alleen de kleine ruimtes en trappen van het klooster delen met vele anderen. Geregeld moeten we op de smalle weg even wachten op een tegenligger die wil passeren.
Dit pelgrimsoord bestaat eigenlijk uit twee kloosters. Het beneden-klooster met de Kerk van de Heilige Drie-eenheid werd gebouwd in 1820. Dat is waar we onze auto moeten parkeren. Het boven-klooster dat uit een rots lijkt gehakt te zijn bestaat eigenlijk uit twee rotskerken die met indrukwekkende iconen versierd zijn en waar belangrijke relikwieën bewaard worden. Via een trap klimmen we van het lage naar het hoge klooster. Onderweg komen we pelgrims tegen die dat op blote voeten doen. Eerlijk gezegd kunnen we door de drukte niet echt genieten van de mooie rotskerken van het klooster. De mozaïeken in heldere kleuren, zijn wel super en het uitzicht over het Montenegrijnse landschap is er ook schitterend.
Het populairste bedevaartsoort in Montenegro: Ostrog
Kom Monastery in het Skadar Meer
Een veel kleiner klooster in Montenegro is het Kom Monastery, op een eiland in het Skadar meer. De sfeer hier is sereen, net als in de kloosters in Servië die we bezochten. We maken een dagtrip op de boot door het Skadar meer en ik heb heel bewust gekozen voor de tocht die het Kom Monastery aandoet. Blij met die keus. Ondanks dat we met een tiental andere toeristen samen in het klooster zijn, voelt het heerlijk kleinschalig hier. We worden door een monnik rondgeleid door het kleine klooster, dat op een heuvel op het eiland staat. De kleine kapel, met afbladderende muurschilderingen, ademt geschiedenis.
Je kunt het Kom Monastery met een tour bezoeken, maar kunt hier ook een stop maken als je een eigen boot gehuurd hebt. Daar hangt wel een kostenplaatje aan, maar zo’n privé bezoek aan het klooster heeft natuurlijk wel iets speciaals.
Het Kom klooster in het Skadar meer
Cetinje klooster (Sveti Petar Cetinjski) met de hand van Johannes de Doper
Cetinje is de voormalige hoofdstad van Montenegro, maar vooral bekend vanwege de Lipa grot, die zich hier onder de grond bevindt. Wij moeten een hele tijd wachten bij de grot, omdat de eerstvolgende rondleidingen al vol zitten. Daarom rijden we naar het Sveti Petar Cetinjski klooster, een paar kilometer verderop. Dit klooster ligt niet midden in de natuur, zoals veel van de mooiste kloosters van Servië en Montenegro. Het klooster is op steenworp afstand van het stadje Cetinje en voelt nogal “geplaveid” aan. Dat komt vast doordat het zich bij de oude hoofdstad van Montenegro bevindt en niet ver van de toeristische grot.
We zijn slechts een minuut of 10 in het klooster, voornamelijk omdat je als bezoeker alleen de kerk kunt bekijken. Het is een prachtig gebouw, met genoeg pracht en praal, inclusief historsiche schilderingen op de muren. Dé bezienswaardigheid van het klooster is een kist met daarin de overblijfselen van de hand van Johannes de Doper. In elk geval is dat wat er wordt beweerd. We gaan terug naar de grot en kijken nog een keer achterom, naar het grote klooster, waarvan slechts een klein deel toegankelijk is.
Het Cetinje klooster: Sveti Petar Cetinjski
Wil jij ook één of meer van de mooiste kloosters van Servië en Montenegro bezoeken? Denk er dan aan om passende kleding mee te nemen op rondreis door Monetenegro en Servië. Schouders en knieën moeten bedenkt zijn, liever nog iets meer dan dat. De dames op de Balkan dragen een hoofddoekje als ze de kerk bezoeken, maar dat wordt van toeristen niet perse verwacht. Toegang is gratis, maar een kleine bijdrage wordt zeker op prijs gesteld.
Reis verder in Montenegro:
