De bezienswaardigheden van Khiva lijken me in de voorbereiding van onze rondreis door Oezbekistan niet zo enorm veel anders dan die van Samarkand en Bukhara. Zoals de rest van het gezin dan zegt: “nog méér beige gebouwen met blauwe tegeltjes”. In eerste instantie denk ik dan ook dat de lange reis naar Khiva misschien de moeite niet waard is. Bovendien houd ik van Slow Travel en Khiva toevoegen aan onze reisroute door Oezbekistan zorgt ervoor dat we in een minder relaxt tempo moeten reizen. Tóch bedenk ik me kort voor vertrek en gooi ik onze oorspronkelijke planning helemaal om. Wat ben ik blij dat ik dat heb gedaan. In dit blog vertel ik je waarom je Khiva niet mag overslaan in Oezbekistan.
Alle bezienswaardigheden Khiva op loopafstand binnen 24 uur te bezoeken
Wat me, naast de afstand, in eerste instantie tegenhoudt om Khiva te bezoeken is dat ik op verschillende plekken lees dat de stad aanvoelt als een openluchtmuseum in plaats van een stad. Sommigen noemen het zelfs een Disney-land gevoel. Inderdaad is te zien dat het hele centrum een aantal jaren terug gerestaureerd is. Echter is dat zo slecht gedaan, óf is de invloed van het extreme klimaat hier zo groot, dat daar op veel plekken al weinig meer van te merken is. Het oude centrum is compact en een aaneenschakeling van monumentale bouwwerken. Het geeft daarmee wel een mooi beeld van hoe deze gefortificeerde stad hier fier in de woestijn stond, in de tijd van de Zijderoute. Vanaf het moment dat we de zuidelijke stadspoort door rijden vind ik het fantastisch. Dat dit ooit hier gebouwd is en mensen hier profiteerden van de handel op een plek ver van alles. Zo tof!
In Khiva vinden we een aaneenschakeling van monumentale bouwwerken in het historisch stadscentrum
Khiva is zó compact, dat je lopend alle bezienswaardigheden kunt bezoeken. Dat lukt zelfs als het, net als bij ons, 40 graden of meer is. Plan in de zomermaanden alleen genoeg stops in om even af te koelen in de airco of je watervoorraad aan te vullen. Wij komen rond 14.00 uur aan in Khiva en chillen eerst een uurtje in onze kamer. We gaan nog even lunchen in een restaurant met airco. Dan is de allerergste warmte voorbij. In 2 uur bekijken we 3 van de bekendste bezienswaardigheden van binnen: het Tash Hauli paleis, de Juma Moskee en het Zindan Paleis. Bij die laatste zijn we precies op tijd om de dagelijkse folklorevoorstelling van 18.00 uur te zien, voor we de stadsmuur beklimmen voor een korte verkenning. Via de buitenkant van de noordelijke en westelijke muur (zo mooi!) lopen we dan naar Terrassa Café en Restaurant, voor een diner met uitzicht bij zonsondergang. Zodra de verlichting aan is en de lucht bijna helemaal donker is, maken we nog een avondwandeling langs de mooiste bezienswaardigheden van Khiva. Khiva by night is ook schitterend.
De volgende ochtend wandelen we bij zonsopkomst langs de bezienswaardigheden van Khiva die we alleen aan de buitenkant willen bekijken, zoals de Qutlug Murod Inoq Medrassa en Kalta Minor. We beklimmen in alle stilte de Islam Khoja minaret voor een geweldig uitzicht over Khiva en omgeving. Na nog een korte struintocht door het oude centrum bezoeken we het Pahlavan Mahmut Mausoleum, net voor het écht te warm wordt. Al lopend duiken we hier en daar één van de werkpaatsen in van houtbewerkers, metaalbewerkers en andere ambachtslui. Khiva is inderdaad een openluchtmuseum, eentje waarvan we écht onder de indruk zijn. Wij lunchen uitgebreid en chillen in onze kamer tot we naar het station vertrekken voor onze nachttrein naar Samarkand.
We zien direct dat Khiva een prima plek is om souvenirs te kopen
Khiva was niet de enige nederzetting in deze omgeving ten tijde van de Zijderoute. Heb je genoeg tijd en interesse in historie, dan kun je een (gedeeltelijke) dagtocht maken naar verschillende overblijfselen van imposante kastelen in de woestijn, de Khorezm forten.
Tickets voor de bezienswaardigheden in Khiva
Ooit was er voor elke bezienswaardigheid binnen de stadsmuren van Khiva een apart entreekaartje nodig. Later is dat omgezet in een totaalticket met keuzemenu: wie de oude stad wil betreden heeft een kaartje nodig, waarin de entree voor verschillende bezienswaardigheden binnen de muren inclusief zijn. Wilde je graag de Islam Kodja minaret beklimmen bijvoorbeeld, dan was het kaartje duurder.
Onze eerste kennismaking met Khiva – fijn: zo’n compacte stad
Sinds een tijdje is er nu een all-inclusive ticket voor alle bezienswaardigheden, maar wil voor de Islam Kodja Minaret, Ko’Hna Ark en het Pahlavan Mahmut Mausoleum koop je ter plaatse een eigen, extra kaartje. Dat van de minaret is behoorlijk prijzig: de helft van het ticket dat toegang geeft tot ALLE andere bezienswaardigheden. Tickets zijn te koop bij de toegangspoorten van de stad en worden alleen gecheckt bij de grootste bezienswaardigheden. Kom je met een taxi de oude stad van Khiva binnen, dan rijd je zo die toegangspoort door.
Tash Hauli of Tosh Hovli palace
Het Tash Hauli paleis is het eerste dat we van Khiva zien, na de stadsmuur. We hebben eerst gauw entreetickets gehaald bij de zuidelijke toegangspoort van de stad. We komen er namelijk pas achter dat dit zo werkt als we onze eerste bezienswaardigheid van Khiva willen bezoeken. Na de ticketcontrole komen we op een ruime binnenplaats met verschillende vertrekken rondom. Voor de vertrekken aan de linkerkant zijn hoge, open ruimtes met elk een met de hand bewerkte, sierlijke, houten pilaar. Rondom zijn tot aan plafondhoogte blauwe tegeltjes, met de meest ingewikkelde patronen. Die plafonds zijn dan weer van hout, rijkbewerkt en van kleurrijke verf voorzien.
Het Tash Hauli Paleis is één van de mooiste gebouwen in Khiva
We zien hier direct het verschil met de andere steden die we in Oezbekistan bezocht hebben: dáár was het de buitenkant die het meest indrukwekkend is, hier in Khiva laat de binnenkant ons het meest verwonderd achter. In verschillende ruimtes in het paleis is een kleine tentoonstelling, bijvoorbeeld over de lokale klederdracht. Helaas is het bovengedeelte niet toegankelijk voor bezoekers, maar met het fotograferen van elk hoekje beneden zijn we al een half uur bezig. We bezoeken het Tash Hauli paleis nog een tweede keer, de volgende ochtend, na ons rondje door de stad. Dan horen we van buiten traditionele muziek. Een groepje dames zit op één van de houten bedden in een hoekje. Hun stemmen en instrumenten klinken schitterend op de binnenplaats.
Historische Juma Moskee
De Juma moskee is tegenwoordig niet meer in gebruik als moskee. Het is daarom niet langer verplicht je hoofd te bedekken als vrouwelijke bezoeker. We zijn verrast door de stijl van de moskee. Er zijn slechts 2 kleine deuren en geen ramen, waardoor het haast wel lijkt alsof we ons onder de grond bevinden. Dat gevoel wordt nog versterkt doordat het enige daglicht door twee openingen in het plafond naar beneden komt. De lichtinval op de vele houten zuilen is echt magisch. Heel groot is de moskee niet en binnen 10 minuten ben je er ook wel uitgekeken. Toch is dit echt één van de niet te missen bezienswaardigheden van Khiva vind ik. Alleen al de deur waardoor we weer naar buiten gaan is een kijkje waard.
De bijzondere lichtinval in de Juma moskee
Zindan paleis en dagelijkse avondvoorstelling bij het paleis
Doordat we via een andere deur naar buiten gaan dan we de Juma moskee binnen gingen, zijn we een beetje gedesoriënteerd. We lopen wat in kringetjes, kijken even binnen hoe twee mannen koperen theepotten maken in een werkplaats en vinden uiteindelijk het Zindan Paleis. Hoe kun je het missen, want dit paleis is één van de meest in het oog springende bezienswaardigheden van Khiva! Twee ronde torentjes met bovenop koepeltjes met blauw-groen mozaïek staan bij de ingang, net om de hoek van de bekende Kalta Minor.
Eenmaal binnen zien we eerst maar een deel van het paleis: ook hier zijn weer dezelfde open kamers met rijkbewerkte pilaren, geweldig mozaïek op de muren en kunstige, houten plafonds. Er is een klein museumpje over het slaan van munten dat hier ooit gebeurde. We zijn eigenlijk alweer buiten als we ons realiseren dat het paleis toch groter zou moeten zijn. Als we een medewerker ernaar vragen worden we een gang met een hoek in gestuurd. Om de hoek komen we op een tweede binnenplaats met daar de oude, volledig betegelde open moskee. Hadden we die toch bijna gewoon gemist.
Kijk goed of je alle hoekjes van het Zindan Paleis gezien hebt
Als we de tweede keer naar buiten lopen, komt ons een kleine optocht van in klederdracht gehulde mensen tegemoet. Om 18:00 uur is er een culturele voorstelling, in de schaduw vóór het Zindan paleis. Buiten de zomermaanden wordt die voorstelling in het theater binnen de paleismuren gegeven, maar daar staat nu nog vol de zon op. Zodra de eerste muzikanten beginnen te spelen, verzamelen zich steeds meer mensen op het plein voor het paleis. Heren in witte en grijze tunieken en met enorme bontmutsen (hoe heet is dat bij 40 graden!) en dames met kleurrijke kleding en sieraden zingen, dansen en maken muziek. Er zijn ook stukjes poppentheater. Leuk om zo een extra stukje Oezbeekse cultuur mee te pakken.
De wachttoren van Ko’Hna Ark is één van de beroemdste bezienswaardigheden van Khiva. Toch slaan wij deze plek over. Er is niet enorm veel te zien, maar wél het iconische uitzicht over de kronkelende stadsmuur. Wij weigeren de bizar hoge toegangsprijs voor deze bezienswaardigheid te betalen die slechts draait om dat ene uitzicht.
De Folkloreshow om 18:00 uur bij het Zindanpaleis is ook de moeite waard
Een wandeling over de stadsmuur van Khiva kun je wel overslaan
Door vanuit Ko’Hna Ark de stadsmuur van Khiva een eindje in noordelijke richting te volgen, komen we bij de noordelijke poort. Hier kun je door een klein poortje aan de zijkant de stadsmuur op. Je betaalt een paar euro bij één van de winkeltjes die zich in de muur gevestigd hebben en ze maken het hekje voor je open. Ze doen je geloven dat je vanaf de muur datzelfde fantastische uitzicht op de meanderende muur hebt als vanuit de wachttoren bij Ko’Hna Ark. Laat me je direct uit de droom helpen. Dat is niet zo. De uitzichten vanaf dit deel van de muur zijn niet heel erg bijzonder. Dat worden ze pas op de allerlaatste meters. Daar heb je een matig overzicht over verschillende historische bouwwerken in de stad, ongeveer 5 minuten vanaf de plek waar je de muur op gaat.
Veel mooier en helemaal gratis is het om de muur van de buitenkant te bewonderen bij ondergaande zon. Als je weer afdaalt bij de noordpoort en buiten de poort linksaf slaat, kun je in een minuut of 10 naar de westpoort lopen. De laatste 100 meter tot die poort zijn schitterend. Je bent hier aan de achterkant van Ko’Hna Ark en de wachttoren steekt boven de muur uit. Bij de westpoort is ook nog een mooi stukje muur, met een standbeeld van een Zijdekaravaan. Dit is één van onze favoriete stukjes Khiva, zeker zo aan het eind van de dag, met laag licht.
Wandel als alternatief voor Ko’Hna Ark rond de stadsmuur aan de noord- en westkant van Khiva
Beklimming van de Islam Khoja Minaret
De Islam Khoja Minaret is één van die markante bouwwerken in Khiva die je vanaf veel plekjes in de oude stad kunt zien. Je kunt deze minaret ook beklimmen, voor een uitzicht vanaf boven op de stad en haar omgeving. Al voor we in Khiva zijn heb ik mezelf voorgenomen dat zo vroeg mogelijk op de dag te doen, want in de zomermaanden wordt het echt heet in Oezbekistan. Al een kleine week puffen we wat af bij temperaturen van rond de 40 graden. Binnen in de minaret is het smal en de treden zijn hoog. Dit maakt het best een pittige, korte klim. Ik houd het risico op tegenliggers het liefst zo laag mogelijk. Boven in de minaret waait een fris briesje. Het uitzicht is ‘s ochtends vroeg nog mooi helder ook. Perfect om hier een beetje vroeg voor uit de veren te gaan.
De Islam Khoja Minaret gaat officieel om 8 uur open. Kom net iets later, als je niet 10 minuten van je tijd wilt verdoen met het wachten op de man die de deur open doet en de kaartjes verkoopt.
Beklim de Islam Khoja Minaret zo vroeg mogelijk als je weinig tegenliggers wilt
Pahlavan Mahmut Mausoleum
Het Pahlavan Mahmut Mausoleum is één van de bekendste bezienswaardigheden van Khiva. Het is inderdaad een geweldig mooi mausoleum, van binnen rijkelijk gedecoreerd met blauw mozaïek. Wat deze plek echt bijzonder maakt, is dat de Oezbeken hier zelf komen om te bidden en om Pahlavan Mahmut te eren. Als wij er halverwege de ochtend aankomen is het behoorlijk druk. Mensen komen er in hun mooiste kleding, vaak met het hele gezin. Gebeden klinken door de hoge, holle ruimte. Mooi en indrukwekkend.
Het mausoleum is niet groot, dus vrij snel staan we ook weer buiten. We slaan rechtsaf en vragen ons dan af wat dat voor smalle gangetjes zijn, tussen hoge muren. Het blijken tombes en we ontdekken een mooi bloempatroon op de grond. Wandel dus zeker ook rond in de omgeving van het Pahlavan Mahmut Mausoleum. Er zijn hier meer van dit oort hoekjes. Sowieso ontdek je de mooiste hoekjes van Khiva al struinend door de stad.
Het Pahlavan Mahmut Mausoleum is één van de meest indrukwekkende plekken in Khiva
Accommodatie in Khiva
Welke accomodatie je ook kiest in Khiva, zorg ervoor dat je binnen de stadsmuren slaapt. Het is heerlijk om elk moment van de dag lopend de stad te kunnen verkennen, zelfs heel vroeg in de ochtend, vóór de andere toeristen wakker zijn. Wij hebben gekozen voor een budget homestay, zonder luxe, maar met schone, nieuwe kamers, goede airconditioning en een prima ontbijt. Dit guesthouse heeft net wat meer sfeervolle aankleding en ligt op nog geen minuut lopen van de Islam Khoja minaret. Wil je meer luxe, dan heeft dit Boutique Hotel niets dan lovende reviews én een dakterras met super uitzicht op de monumenten in de oude stad.
De beste restaurants van Khiva
Er zijn niet heel veel restaurants binnen de stadsmuren van Khiva en ze zijn een stuk prijziger dan de lokale restaurantje waar we in andere Oezbeekse steden hebben gegeten. Wij hebben 2 keer heerlijk in de airco van café Zarafshon geluncht. De traditionele, Oezbeekse gerechten zijn erg goed. Café Terassa is het meest centrale restaurant, met een geweldig uitzicht over het centrum van Khiva. Ook hier hebben we prima gegeten aan het laatste tafeltje dat ik kon reserveren voor die avond. Reserveer echt op tijd, als je in het hoogseizoen zeker wilt zijn van een tafeltje, liefst aan het begin van de middag al.
Bij La terrassa kun je niet alleen lekker eten, je hebt ook nog eens een geweldig uitzicht
De lange reis naar Khiva
Wij reizen uiteindelijk vanuit Bukhara naar Khiva, een rit van 6 uur met de taxi. Voor ons is dit de beste optie. Treinen rijden in Oezbekistan maar enkele keren per dag en net niet op een tijd die voor ons handig is. De bus doet er langer over en maakt dat we een taxi naar het busstation en weer van de aankomstplek naar ons hotel nodig hebben. De taxi brengt ons van deur tot deur, heeft airco en rijdt en stopt als wij dat willen. Door de grote vraag en aanbod betalen we hier nog geen 70 euro voor. Bij toeval vind ik de website van Islambek Travel, die een hotel in Khiva hebben en ook vervoer tussen Khiva en andere steden aanbieden. Onze chauffeur is een leuke vent en woont nog geen 200 meter van ons hotel in Khiva. Halverwege stoppen we om de enorme meloen te eten die hij voor vertrek gekocht heeft.
Terug reizen we vanuit Khiva naar Samarkand, een flinke afstand extra. We doen dat daarom met de nachttrein. Zo kunnen we slapen, terwijl we de afstand overbruggen en daarmee tijd winnen. Die vertrekt in Urganch, een dik half uur van Khiva. Er zijn regelmatige trolleybussen tussen Khiva en Urganch, maar ook voor deze afstand is een taxi heel betaalbaar. Vanwege de warmte en de lange reis die we gaan maken, kiezen we daarom ook nu voor een taxi. Binnen een paar jaar zal de reis per trein naar Khiva een heel stuk korter worden, als de hogesnelheidslijn, die nu van Tashkent tot Bukhara loopt, is doorgetrokken.
In de hete zomermaanden is het ideaal om Khiva in de vroege ochtend of na zonsondergang te verkennen
Voor nu vinden wij de nachttrein helemaal prima. Als we niet halverwege ruim 2 uur stil hadden gestaan, met de airco uit, hadden we zelfs nog redelijk geslapen ook. 😉 Koop je kaartjes voor de trein ruim op tijd op de website van de Oezbeekse spoorwegen, zeker in het hoogseizoen! Bereid je voor op mogelijk meerdere pogingen om die kaartjes te bemachtigen. De site is niet heel gebruiksvriendelijk en ligt er soms zomaar een tijdje uit. Ga dus in de Azië-modus en neem er rustig de tijd voor. 🙂
Lees meer over Azië:
