Op zoek naar authentieke dorpjes van bergstammen in Noord-Laos trekken wij voor de tweede keer naar Luang Namtha. Dit keer gaan we ook verder noordelijk, naar de omgeving van Muang Sing, in de hoop daar meer leuke dorpjes van bergstammen te vinden. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door deze zogenaamde hilltribes en vind hun traditionele kleding en kleurrijke handwerk fantastisch. In het verleden reden we op de motor door de bergen rond Luang Namtha om de meest authentieke dorpjes te vinden. Dit keer willen we ook graag een trekking maken en in één van die bergdorpjes overnachten. Vanwege de tegenwoordige drukte met Chinese en Europese toeristen in Luang Namtha besluiten we verder noordwaarts te reizen naar Muang Sing. Zo hopen we het gebaande pad echt te verlaten en de minder toeristische plekken te vinden. Daarover meer in een volgend blog. Uiteindelijk blijken de bergstammen rond Luang Namtha zeker nog altijd een aanrader om te bezoeken. Ik vertel je alles over de leukste dorpjes en bezienswaardigheden van Luang Namtha.
Bergstammen rond Luang Namtha – Lenten dorpje Ban Nam Dee
Vooraf heb ik dus weinig verwachtingen van ons tweede bezoek aan Luang Namtha. De tijd heeft niet stil gestaan en overal op de wereld zie ik dat de traditionele wereld moet plaatsmaken voor de moderne. En dat is goed. Voor mij hoeven mensen zeker niet in een rieten of houten hutje te wonen! Ik gun ze een comfortabeler en prettiger leven van harte. Ik vind het wel jammer dat die authentieke dorpjes, ook elders in Laos, er allemaal een beetje hetzelfde uit gaan zien. En de kleurrijke, traditionele klederdracht maakt steeds meer plaats voor goedkope, Chinese kleding.
Lenten dorpje Ban Nam Dee bij Luang Namtha is een verrassing
Ik ben dan ook aangenaam verrast als we op onze eerste dag in Luang Namtha aankomen in Ban Nam Dee. De rieten en kleien huizen zijn vervangen door hout en zelfs hier en daar steen. De daken zijn tegenwoordig van aluminium. Maar de bamboebrug is er nog en we hoeven niet te zoeken naar de Lenten klederdracht. Direct zie ik dezelfde donkerblauwe en zwarte kostuums met lichtblauwe en roze details. Veel van de dames dragen nog altijd dezelfde unieke, zilveren sierraden en zelfs de haarstijl is nog exact zo als jaren geleden. Het grote verschil is dat jonge kinderen tegenwoordig niet langer bloot rond rennen, maar óók in klederdracht zijn! De Lenten vrouwen plukken nog altijd hun eigen katoen, dat ze vervolgens spinnen, weven én verven. Een dame met blauwe handen laat ons zien dat ze daar net vandaag mee bezig is.
Vooruitgang betekent ook dat er tegenwoordig veel meer informatie is. Zo vinden wij bij de fiets- en motor-verhuurder een kaartje van de Luang Namtha Valley Route. Dit is een route die je op de motor of mountainbike kunt afleggen, langs de verschillende bergstammen rond Luang Namtha. Je ziet precies waar de bezienswaardigheden en dorpjes van verschillende etnische minderheden zijn.
Van de bergstammen rond Luang Namtha zijn de Lenten in Ban Nam Dee super om te bezoeken
Andere dames in Ban Nam Dee maken nog altijd papier van een mengsel van fijn gestampte bast van de moerbeiboom. Hun papieren souvenirs, zoals notitieboekjes en papieren parapluutjes, worden door heel Laos verkocht aan toeristen. Bij de rivier staan de grote plakkaten te drogen in de zon. Bij verschillende huizen zijn mensen bezig in hun groentetuintjes en een aantal mannen is samen het vlees van een varken aan het verdelen dat duidelijk die ochtend is geslacht. Als we net weer verder willen rijden, komt er nog een ouder echtpaar de hoek om met een kudde geiten. Het gemekker en de bellen horen we al voor we ze zien. De man draagt een hippe pet en hij en z’n vrouw lopen beiden op Chinese slippers. Verder zien ze er precies zo uit als we de mensen hier 15 jaar geleden zagen lopen. Prachtig om te zien hoe de moderne wereld én het authentieke dorpje hier hand in hand gaan. En geweldig dat de mensen hier zo zelfvoorzienend kunnen leven.
Tai Dam weven prachtige patronen in Nam Ngaen
De Tai Dam in het dorpje Nam Ngaen zouden vooral bekend staan om de alcohol die ze zelf distilleren. Dit gebeurt inderdaad veel in deze regio, maar juist in dit dorpje zien we daar niet zoveel van terug. Wij zijn meer onder de indruk van de schitterende stoffen die we geweven zien worden. In het dorpje Nam Ngaen, of eigenlijk net daarbuiten, zien we een oude dame achter haar weefgetouw zitten. Haar weefgetouw is volledig van hout gemaakt en al een kunstwerk op zichzelf. Met tientallen draadjes en klosjes maakt ze een ingewikkeld patroon. Speciaal voor ons pakt ze 4 bamboe krukjes, zodat we kunnen zitten terwijl we haar zien weven. Op haar gezicht een trotse blik, haar grijze haren in een knotje bovenop haar hoofd.
Prachtige dame aan het weven in Tai Dam dorpje Nam Ngaen
Met handen en voeten informeert ze naar ons gezin, onze familie en ons land. Ook gebaart ze dat haar eigen kinderen allemaal naar het buitenland zijn. Verdrietig zwaait ze naar daar achter de heuvels, waar dat dan ook mag zijn. Het leven is Laos biedt voor velen geen toekomst. Wie kan, vertrekt naar het buitenland, om daar het geluk te zoeken. Het is zo’n schitterend land, met zoveel cultuur en ongerepte natuur. Dat laatste dan nu alleen op de plekken waar de Chinezen nog niet huisgehouden hebben. Ik hou echt van het noorden van Laos, maar zie de toekomst van het door Chinezen overlopen en door de lokale bevolking ontvluchte land somber in. Eeuwig zonde! Nergens in Laos vind je zo’n enorme diversiteit aan etnische culturen en bergstammen als hier. Door de verkoop van steeds meer grond aan Chinezen en het opstarten van grote rubberplantages waar ooit tropische bomen stonden, neemt het aantal écht ongerepte plekken helaas wel snel af. Met een dubbel gevoel nemen we afscheid van deze Tai Dam dame. Wat zal ze haar kinderen missen.
Ooit mijn favoriet onder de bergstammen – Akha in Nammat Mai
De Akha zijn de bergstam die het hoogste wonen. Het zijn jagers en verzamelaars en tijdens ons vorige bezoek aan Luang Namtha waren zij degenen die nog het meest traditioneel leefden. Ook toen gingen we op zoek naar het dorp Nammat Mai, maar het zelfgetekende en gekopieerde kaartje was wat te onduidelijk. Uiteindelijk zijn we kilometers ver de bergen in gereden, om fantastische, ongerepte en ruige landschappen te zien, met hier en daar een dorpje van rieten matten en houten planken. Bij toeval vonden we een Akha dorpje waar geen stromend water, geen elektriciteit en amper contact met de buitenwereld was. Het hele dorp liep uit, om ons te bekijken, inclusief dames met blote borsten. In Nammat Mai nu geen blote borsten meer, maar toch is dit zeker nog een authentiek dorpje. We komen er door een klein pad in te slaan vlak na een boerderij waar ze met het hele gezin gras sorteren om te drogen en vervolgens bezems van te maken.
Op zoek naar bergstammen rond Luang Namtha – bij de geestenpoort bij Akha dorp Nammat Mai
Bij het toegangspad staat de speciale dorpspoort voor de geesten en in het dorp is een enorme, houten schommel. Deze wordt slechts eens per jaar gebruikt, tijdens het vierdaagse feest na het planten van de rijst. Qua kleding is er weinig authentieks meer te vinden in Nammat Mai. Zoals overal, worden de traditionele kleren alleen nog gedragen tijdens festivals en feesten. De Akha staan bekend om het vele zilverwerk aan hun traditionele kleding. Zilveren munten uit de tijd dat de Fransen de dienst uitmaakten in Laos en allerlei andere zilveren accessoires maken de traditionele kleding van de Akha een feestje om naar te kijken. Eén van de dames in Nammat Mai zit in de deuropening een nieuwe muts te borduren. Haar man maakt van hout, een ijzeren pin, postbode-elastieken en een touw een nieuw wapen om te jagen. De verschillende huishoudens maken hier verder krukjes van riet en hout. Bij elk huis wordt weer een ander onderdeel vervaardigd en in elkaar gezet.
Helaas is lang niet iedereen hier erg actief. Er hangt ook een grote groep Akha dames en heren rond de enige winkel die het dorp rijk is en die tegelijk dienst doet als dorpscafé. Drank- en drugsmisbruik zijn een groot probleem in Laos, ook onder de bergstammen in het noorden, zoals we meermaals zien. Hier in Nammat Mai worden ook weer veel kinderen daardoor aan hun lot overgelaten. Op de zandgrond, tussen plastic en ander afval, zit een baby van nog geen jaar oud. Het jochie raapt het vuil op en steekt het in z’n mond, die helemaal zwart is. Zijn moeder ziet het, maar is te druk om zijn andere handje te pakken en naar ons uit te steken, terwijl ze “money, moneyyyyyy” roept. Andere ouders schreeuwen tegen elkaar. We verstaan er uiteraard niks van, maar erg vriendelijke is het zeker niet. We besluiten genoeg Akha gezien te hebben voor vandaag en vertrekken.
Veel bergstammen in Laos dragen net als in Nammat Mai geen traditionele kleding meer
Andere bezienswaardigheden rond Luang Namtha
Waar we bij ons vorige bezoek alleen op een motor hebben rond gereden om de bergstammen in de heuvels rond het stadje te bezoeken, hebben we nu ook een aantal andere bezienswaardigheden in Luang Namtha bezocht. Die nieuwe kaart van het toeristenbureau is super. Op een heuvel net buiten het centrum bevinden zich de gouden Luang Namtha stupa en een enorme tempel in aanbouw. We hebben een leuk gesprek met één van de 24 novices die er samen met 8 monniken leven. Ook in het dorpje Nam Ngaen, wat ten westen van Luang Namtha, staat een gouden stupa. Dit is er eentje met geschiedenis, zoals de brokstukken van de oude stupa ernaast laten zien. In de Vietnamoorlog is deze gesneuveld en ter nagedachtenis zijn de restanten blijven liggen, met een nieuwe, goudkleurige stupa ernaast.
Zeker ook een bezoekje waard is de oude Vieng Neua tempel. Deze verlaten tempel raakt steeds meer in verval, sinds er een nieuwe tempel gebouwd is, na het verplaatsen van het hele dorp Vieng Neua. Dit dorp moest plaatsmaken voor de verlenging van de start- en landingsbaan van het vliegveld van Luang Namtha. Als je hier tegen het eind van de middag bent is het licht sprookjesachtig mooi en hebben de tempel en de dikke bomen er omheen haast iets magisch.
Ook een bezoek waard: de stupa’s in de omgeving van Luang Namtha
Chinese invasie rond Luang Namtha
Ondanks dat de dorpjes van de verschillende bergstammen rond Luang Namtha nog altijd relatief rustig zijn en je er nog steeds mensen in klederdracht bezig ziet met dezelfde nijverheid als vroeger, moet me wel wat van het hart! Al gauw na aankomst in Luang Namtha zien we dat er de afgelopen tijd zeker wat veranderd is in het noorden van Laos. Grote groepen Chinezen bevolken het centrum en werkelijk overal zijn Chinese bedrijfjes gevestigd. Laos is arm. Daar waar buurland Thailand een grote sprong voorwaarts heeft gemaakt, is er in Laos nog weinig vooruitgang te zien. De Laotiaanse regering heeft uit geldnood (veel te veel) grond verkocht aan China en de grens wagenwijd opengezet.
Rond Luang Namtha en Muang Sing zijn grote rubberplantages. De oneindige heuvels vol indrukwekkende, tropische bomen zijn nu kaalgekapt en vol gezet met lange rijen kale rubberbomen. Het platte laagland rond Muang Sing staat vol met enorme suikerrietplantages. Rubber en suikerriet worden opgehaald door luidruchtige, rokende Chinese vrachtwagens. China heeft vlak over de grens fabrieken staan om deze oogst verder te verwerken. Laos wordt leeggeroofd. Uitgehold. Hier en daar zijn nog wat restanten van de machtige, tropische begroeiing over. Voor echte jungle moet je het nationaal park in. Daar zijn de heuvels te steil om er rubberplantages op te zetten en kun je nog ongerepte natuur vinden.
Er is nog altijd genoeg te zien en doen bij de bergstammen rond Luang Namtha
Op zoek naar meer authentieke dorpjes rond Muang Sing
De Chinezen zijn ook neergestreken in de hotels van Luang Namtha, waar ze op luidruchtige manier hun weekend doorbrengen. Voor ons is dit de reden om er sneller weer te vertrekken dan vooraf gepland. De bestemming? Muang Sing, verder noordelijk. We hopen daar meer authentieke dorpjes van bergstammen te vinden en willen er een trekking maken. Rond Luang Namtha is ons dat wat te toeristisch. Wil je écht van het gebaande pad, dan kun je doorreizen naar Muang Long. Naar dit minuscule dorpje gaat een bijzonder slechte weg. Overnachtingsmogelijkheden en plekken om te eten zijn beperkt en er is slechts één organisatie om een eventuele trekking naar traditionele Akha dorpen te regelen. Doe dat bij voorkeur vooraf, via Tui Chiddala bijvoorbeeld, een Akha jongen die ook heel goed Engels spreekt. (+856 20 55 885 655)
Tenslotte: wij bezoeken door ons snelle vertrek uit Luang Namtha slechts bovenstaande dorpjes van bergstammen, maar er zijn er nog veel meer. Wij rijden het westelijke deel van de grote loop, maar aan de oostkant zijn ook een aantal leuke dorpjes. Ook Hmong dorp Had Yao, ten noorden van Luang Namtha lijkt me de moeite. De Yao rondom Muang Sing hebben ons laten zien hoe zulk prachtig handwerk zij kunnen maken. Ik denk dat je in Had Yao zeker een bijzonder souvenir kunt kopen!
Bij Mien en Yao Hmong ten noorden van Luang Namtha kun je perfect souvenirs kopen
De bergdorpjes in het noorden van Laos zijn niet altijd even makkelijk te bereizen. Er is nog maar weinig online informatie en het aantal tourbureautjes ter plekke is nogal overweldigend. Uiteindelijk doen wij veel op eigen gelegenheid, omdat we de indruk hebben dat de tours nogal een eenheidsworst zijn, met té grote groepen. Is Luang Namtha een plek die jij zou bezoeken tijdens een rondreis door Laos?
Lees meer over Azië:
