Succesvol afdingen op reis – tips en trucs

Afdingen op reis is voor veel mensen spannend. Toch hoort afdingen er in veel landen bij, als je niet (veel!) te veel wilt betalen voor je souvenirs, of op z’n minst voor een beetje gek versleten wilt worden door de lokale bevolking. In veel landen zijn er geen vaste prijzen voor heel veel spullen. In andere landen is alles onderhandelbaar, de prijs van een kilo bananen, een tour langs de mooiste tempels of een hotelovernachting. Direct de vraagprijs betalen zal je minimaal een opgetrokken wenkbrauw opleveren, al dan niet achter je rug. Ook jij kunt succesvol afdingen op reis, ook al vind je het die eerste keer super spannend. Je zult zien, je komt een heel eind met deze tips en trucs en een beetje oefening.

Een goed begin bij afdingen op reis

Wees je ervan bewust dat afdingen op reis een spelletje is dat erbij hoort voor verkopers in veel Aziatische, Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse landen. In landen als India, Egypte, Thailand en Marokko is afdingen heel normaal. Ook dichter bij huis, in Georgië of Balkanlanden als Albanië, is afdingen heel gebruikelijk. Stap je in een taxi? Overleg voordat je wegrijdt over de prijs, of je komt wellicht bedrogen uit. Neem het afdingen op de markt of in winkels niet al te serieus, maar zie het als een spelletje. Dat maakt het voor jezelf makkelijker en zo blijft de sfeer luchtig. Je ziet de lokale bevolking vrijwel altijd gezellig keuvelen tijdens het afdingen. Dat kun jij ook.

Souvenirs in Myanmar, Turkije en Marokko

Maak eerst een praatje met de verkoper, of met een aantal verkopers in het straatje of de rij marktkraampjes waar het product ligt waarin jij interesse hebt. Vaak zijn er in landen waar afdingen gebruikelijk is meer dan één stalletje of winkeltje met dezelfde producten, vlak bij elkaar. Maak een grapje, knoop een praatje aan over het weer of toon interesse in de plek waar je bent door te vragen naar de mooiste bezienswaardigheden. Spreek je de taal niet? Geen probleem, met handen en voeten kom je een heel eind. Verkopers zijn uitstekend in communicatie, op wat voor manier dan ook. Als je eerst contact maakt, zal een verkoper jou een beter prijs gunnen. Je hebt immers al sympathie voor elkaar, want je “kent” elkaar al een beetje. Een goed begin is het halve werk geldt hier zeker!

Weet wat je geld waard is

Eén van de beste tips om afdingen op reis tot een succes te maken is het weten wat je geld waard is. Verdiep je zo snel mogelijk na aankomst even in de prijs van een kilo fruit of groente op de markt, een fles mineraalwater en een kort ritje met het openbaar vervoer of de taxi. Als je weet wat de gangbare prijs is voor de producten en diensten die de lokale bevolking zelf veelvuldig gebruiken, heb je al snel een beeld van wat het geld waard is in het land waar je bent. Zo kun je vooraf inschatten wat het souvenir dat je wil kopen ongeveer zou moeten kosten. Het is wijs om voordat je gaat onderhandelen al een idee hebt wat de maximum prijs is die jij ervoor over hebt. Probeer ook echt op dat bedrag uit te komen. Lukt het niet? Dan zijn er meestal genoeg andere stalletjes, waar je het opnieuw kunt proberen.

Check de prijzen van levensmiddelen en OV, voor je gaat afdingen

Niet in alle landen is afdingen normaal. Informeer jezelf voor vertrek op reis of zo snel mogelijk na aankomst of afdingen in jouw vakantieland er wel of niet bij hoort. In West-Europa, Australië en Noord-Amerika is afdingen in elk geval ongebruikelijk. In Japan is afdingen zelfs beledigend.

Wees niet té gretig

Zie je een mooi souvenir? Ga er niet direct vol enthousiasme op af, maar bekijk eerst wat andere producten. Laat niet meteen merken hoe graag je iets wilt hebben, ook niet als je iets heel unieks tegenkomt. Hoe liever jij het wilt hebben, hoe lastiger het zal zijn de prijs te laten zakken. Als je met kinderen reist is dit natuurlijk een extra uitdaging. Onze meiden kunnen echt helemaal blij worden van een mooi, gekleurd bakje met glimmende steentjes erop of van die bling-bling armbanden. Toen ze de eerste keer al stuiterend voor een kraampje stonden hebben we geen bod gedaan op het felbegeerde bakje.

Afdingen met kinderen erbij kan een nadeel zijn, maar ook een voordeel

We hebben ze alleen uitgelegd dat de verkoper nu zeker de hoofdprijs zal proberen te vragen. Daarna hebben we ze gevraagd bij het volgende kraampje met dezelfde bakjes rustiger te reageren. Onze oudste, toen 6, begreep het spelletje meteen. Ze pakte zelfs eerst een paar andere spulletjes in haar handen, voor ze dat pakte wat ze eigenlijk wilde hebben. Overigens hebben we ook gemerkt dat verkopers in niet Westerse landen heel graag kinderen blij maken. Vaak hebben we weinig moeite hoeven doen om een goede prijs te krijgen, als we met onze meiden bij een kraampje stonden. We hebben zelfs een keer, ongevraagd, korting gekregen op twee knuffels op de markt in Krakau. Ook het vrouwtje in Marokko dat henna maakte op de handen van de dames heeft daarvoor nooit de hoofdprijs gevraagd.

Laat de verkoper beginnen en kom niet té snel met een tegenbod

Als de verkoper in de gaten heeft dat je interesse hebt in zijn producten of diensten, zal hij waarschijnlijk aan je vragen hoeveel je ervoor wilt betalen. Of hij noemt direct een prijs die hij goed vindt, maar die voor jou waarschijnlijk minstens de helft te veel is. Laat je niet verleiden als eerste een bod te doen. Zo is de kans groot dat je veel te hoog zit, zeker als het ’t eerste winkeltje is waar je informeert naar de prijs. Noemt de verkoper zijn prijs? Dan kun je een tegenbod doen van ongeveer een derde tot de helft van dat bedrag. Zelf kies ik er liever voor om me bewust nog wat afwachtend op te stellen. Vaak zakt het eerstgenoemde bod al gauw en heb je een beter beeld van de onderhandelingsruimte die er is. Is het tweede bod al een heel stuk lager? Dan is er nog veel ruimte en kun je jouw tegenbod daar op afstemmen.

In sommige landen kun je afdingen op alles, in andere alleen op de markt

Succesvol afdingen in de ochtend

In veel landen brengt de eerste verkoop van de dag geluk. “You are my first customer, I give you a good price” is een veel gehoorde zin op de markt in India of Indonesië. Ga je uitgebreid souvenirs shoppen? Ga dan zeker in de ochtend. Vaak is het dan ook nog rustig op de markt en in de winkels, waardoor de verkoper alle tijd heeft en graag iets wil verkopen om zijn dag goed te starten. In een drukke winkel is onderhandelen minder makkelijk. Er zijn immers klanten genoeg en de verkoper moet zijn aandacht verdelen. Een klant die de taal spreekt is dan al gauw een makkelijkere connectie dan jij als toerist. Wil je afdingen op een tour? Dan ga je het beste zo laat mogelijk op de dag. Vaak willen bureautjes dan graag hun tours voor de volgende dag vol maken. Dan wil de prijs nog weleens goed onderhandelbaar zijn. Een risico is wel dat je te laat bent en alle tours al vol zitten, dus doe dit alleen als je een beetje flexibel bent in tijd.

Loop weg als het afdingen niet naar wens gaat

Merk je dat de onderhandelingen stroef verlopen of zakt de prijs niet naar een voor jou acceptabel bedrag? Laat dan merken dat het je niet zint en loop daarna weg. Vaak trekt dit de verkoper over de streep toch nog te zakken in prijs. In vrijwel alle gevallen is de prijs, die je nog gauw achterna geroepen wordt als je bijna de hoek om gaat, de allerlaagste prijs die de verkoper bereid is te accepteren. Het is dan aan jou om daar op in te gaan of niet. De kans is klein dat je hetzelfde product ergens anders goedkoper vindt, omdat verkopers in dezelfde straat inkopen voor vergelijkbare prijzen. Instrueer ook vooraf je kinderen dat weglopen onderdeel van het spel zou kunnen zijn. Zo zullen ze het niet in ontroostbaar snikken uitbarsten, maar weten dat de kans groot is dat de koop alsnog doorgaat. Bovendien zijn er bijna altijd andere verkopers met vergelijkbare producten. Mocht de koop niet doorgaan, kun je het daar proberen.

Misschien wel het belangrijkste: wees respectvol bij het afdingen op reis

Belangrijkste tip voor succesvol afdingen op reis: respect!

Als je eenmaal gewend bent aan het afdingen op reis, zul je misschien merken dat je het leuk begint te vinden. Je wordt er steeds beter in. Hoe fanatiek je ook bent in het afdingen: houd het netjes en respectvol. Bedenk dat de verkoper in zijn levensonderhoud moet voorzien onder omstandigheden die vaak stukken slechter zijn dan alles dat jij gewend bent. Hij of zij heeft een gezin te onderhouden en soms nog andere familieleden die hulp nodig hebben. Dit is voor ons dé reden om niet te ver te gaan en om ook op gepaste manier baksheesh te geven, bijvoorbeeld aan kamerjongens in hotels.

Blijf het gesprek gezellig houden en maak een grapje als het kan. Ga nooit tot het uiterste. In India hebben we Israëli’s zien afdingen op een flesje water van een halve liter. Ook al was de prijs prima, zij wilden nog een paar cent eraf. Ik kreeg last van plaatsvervangende schaamte en was geneigd de verkoper z’n gemiste omzet terug te betalen toen ze vertrokken waren. Wees je ervan bewust dat jij de rijke Westerling bent, die geld genoeg heeft om een vliegticket naar een verre bestemming te betalen. Van een paar euro extra betalen zul je vast niet wakker hoeven liggen. En dat terwijl diezelfde euro’s voor de verkoper het verschil kunnen maken.

Ben jij goed in afdingen op reis, of vind je het juist altijd een dingetje?

Ga naar al mijn Verre Reizen blogs, of kies een andere bestemming »