10 Tips voor betere portretfoto’s op reis

Portretfotografie is mijn favoriete vorm van fotografie op reis. De mensen die je ontmoet maken je reis compleet. Portretfotografie is voor mij meer dan alleen een foto waar iemands gezicht op staat. Ik wil de bijzondere gelaatstrekken laten zien, die mooie glimlach of het door de tijd getekende, rimpelige gezicht van een oud opaatje. Graag laat ik daarnaast ook wat zien van het leven van de persoon op de foto, dus is er vaak een stukje achtergrond op mijn portretten te zien. Hier geef ik je 10 tips om betere portretfoto’s te maken op reis.

#1 Toon respect voor degene die je fotografeert

Je kent het wel, van die mensen die denken dat hun camera een pistool is waarmee ze op iedereen schieten die toevallig maar lijkt op een local in klederdracht. Zonder te vragen springen ze voor iemands neus en drukken een keer of 5 (of 10) op de ontspanknop om daarmee alles behalve ontspannen foto’s te nemen. Deze mensen nemen foto’s zonder zich af te vragen hoe de ander zich daarbij voelt. Het enige dat telt is of ze een paar leuke plaatjes hebben om mee thuis te komen. Zo maak je geen portretfoto’s op reis. Dit heeft meer weg van een jachttafereel, waarbij het wild dan toevallig de lokale bewoners zijn. Wil je echt portretfoto’s maken van de lokale bevolking, doe dat dan op een respectvolle manier en vraag om toestemming voor het maken van je foto. Bij voorkeur maak je de eerste foto pas zodra je “onderwerp” zich helemaal op zijn of haar gemak voelt en maak je dus op z’n minst een praatje. Liever nog blijf je lekker even plakken om te socializen. Langzaam reizen en de tijd nemen zijn dus dé manier om mooie portretfoto’s op reis te maken.

Toon respect en zorg dat mensen zich op hun gemak voelen

#2 Geef iets terug als je portretfoto’s maakt

Als je graag portretfoto’s maakt is dat waarschijnlijk omdat je interesse hebt in mensen, in de cultuur van het land dat je bezoekt en de verhalen achter de mensen die daar wonen. Maak even contact, als de taal het toelaat een praatje, of anders kun je met gebaren en een vriendelijke lach ook al laten merken dat je daadwerkelijk interesse hebt. Jij wilt iets van degene waarvan je een portret gaat maken, dus geef ook iets terug. Iets waar de ander wat aan heeft. Vraag de naam en het adres van degene die je fotografeert en print de foto’s thuis uit, om ze op te sturen. Vaak hebben mensen weinig of geen foto’s van zichzelf en zullen ze het geweldig vinden. Of geef iets anders. Zo dronken wij Indiase chai bij de gypsies in de Thar woestijn in Rajasthan en deelden wij onze koekjes met hen, om voor de thee ook nog een kleine fooi achter te laten. Even gezellig bij elkaar zitten en samen iets drinken of eten creëert een band en de sfeer is dan al veel meer ontspannen dan wanneer je meteen met je camera in de aanslag staat.

Portretfoto’s op reis maken? Geef iets terug, zoals die keer dat wij chai dronken bij Indiase gypsies

#3 Begin met oefenen vanuit je comfort zone

Portretfoto’s maken is best lastig en sommige mensen vinden het vervelend om foto’s van mensen te maken terwijl die mensen zich daar bewust van zijn. Om het makkelijker te maken kun je beginnen met portretten van mensen die je kent, zodat je jezelf helemaal kunt richten op de dingen die voor een portret van belang zijn, zoals licht, compositie, kleur, de juiste hoek. Als dat lukt kun je op reis ook kiezen voor bijvoorbeeld mensen die een activiteit ondernemen, waarvan je kunt verwachten dat toeristen het bijzonder vinden. Je voelt je dan minder bezwaard, omdat het lijkt alsof je interesse hebt in de bijzondere activiteit en dat je die vastlegt. Zelf vind ik hele oude mensjes of kinderen ook altijd wat “makkelijker”, omdat ze op de één of andere manier vaak meer open staan voor je interesse en de camera. Hoewel in sommige culturen de oudjes juist bang zijn, of zich generen om op de foto te gaan.

Begin met het maken van portretfoto’s op reis of thuis binnen je comfortzone

#4 Stap uit je comfortzone

Zoals je vaak de beste ervaringen hebt als je uit je comfortzone stapt, zo is er ook iets speciaals met portretfoto’s waarbij je buiten je comfortzone gaat: op die foto’s ben ik het meest trots. Zo vind ik het altijd wat spannender om mannen te fotograferen, helemaal in het Midden-Oosten. Ik koos daarom in Marokko een markt uit om dit te proberen: lekker anoniem tussen alle mensen rondstruinen en contact maken met één van de kooplui. Het resulteerde in een mooi portret, waar nog best één en ander aan te verbeteren valt, maar ik heb in ieder geval de stap gezet. Stap langzaam over naar onderwerpen die steeds een stapje verder buiten je comfort zone liggen om jezelf te verbeteren.

Stap ook eens uit je comfortzone bij het maken van reisportretten

#5 Wees onzichtbaar

Probeer om de mensen te laten vergeten dat je ze fotografeert. Blijf daarvoor wat langer hangen. In het begin zal iedereen heel erg op jou en je camera gefocust zijn, maar zodra het nieuwe eraf is en iedereen wat meer ontspant kun je vaak veel mooiere foto’s maken. Kom desnoods een keer terug, of zelfs een aantal keer. Dat deden wij bij de kleine boerderij midden in Pushkar, waar we vlakbij sliepen. Na een eerste bezoekje, waarbij ik wat foto’s had gemaakt, gingen we er nog een keer naartoe en onze kinderen speelden met de dochter en kleindochter. Toen we de keer daarna foto’s kwamen brengen die we in het dorp hadden laten afdrukken was de sfeer heel ontspannen en werd er amper meer op de camera gelet.

Als je graag natuurlijk ogende portretfoto’s wil ben je zo onzichtbaar mogelijk

#6 Kom dichterbij

Portretfoto’s van heel dichtbij zijn vaak ontzettend mooi. De ogen spreken zo veel meer en je hebt als toeschouwer meer contact met het onderwerp. Hierbij is het extra belangrijk dat de persoon zich comfortabel voelt met het maken van de foto. Bij kinderen is dat vaak geen probleem, maar volwassenen voelen zich vaak toch wat ongemakkelijk, zeker als ze niet aan camera’s gewend zijn.

Mooie, sprekende portretfoto’s? Kom dichterbij

#7 Laat emotie zien in de foto

Een foto met emotie spreekt aan, het lijkt alsof je echt contact hebt met degene die op de foto staat. Steve McCurry noemt dit “the unguarded moment”, het moment dat je de ware persoon achter de foto ziet. Het kan een moment van blijdschap zijn, of juist woede, verbazing of opwinding. Als je dat weet vast te leggen heb je een schitterend portret dat echt iets vertelt over de persoon die je fotografeert. Het komt er vooral op aan dat je op het juiste moment klikt, dus wees alert op dat ene moment en leg het vast.

De mooiste portretfoto’s op reis laten emotie zien

#8 Kies de juiste lens voor portretfotografie

Wat is eigenlijk de juiste lens voor portretfotografie, waarmee maak je de beste foto’s? Dat ligt aan de fotograaf. Maak je graag foto’s van dichtbij, of laat je juist wat meer van de achtergrond zien? Hoeveel gewicht wil je meedragen en wat wil je voor je lens betalen? Schaf dus een lens aan die aan jouw eisen voldoet. Zelf maak ik de meeste portretfoto’s met een 24-105mm lens. Soms kan echter mijn groothoeklens juist fijn werken, om nog wat van de directe omgeving te laten zien in de foto. Of omdat deze net wat licht gevoeliger is. In de schuur in Roemenië, waar ik Georghe fotografeerde, was amper daglicht en ik wilde graag laten zien waaraan hij werkte, daarom koos ik hier voor de groothoek.

Soms is de groothoek juist de beste lens.. verrassend hè?!

#9 Kies een geschikte achtergrond

Denk bij het maken van je portretfoto’s ook aan de achtergrond. Niets is zo storend als een mooi portret waar een palmboom uit het hoofd van het onderwerp groeit. Ook andere storende elementen in de achtergrond, zoals felle kleuren, licht of opvallende dingen die de aandacht trekken, kun je beter vermijden. Wel is het een goed idee om de achtergrond te benutten om je portret een verhaal te laten vertellen. Zo heb ik bij onderstaande foto de tent die dit zigeunermeisje “thuis” noemt en haar vader een plekje in de achtergrond gegeven, om de kijker een beter beeld te geven van haar leven. Zo voegt de achtergrond iets toe.

Een achtergrond kan iets toevoegen aan een portretfoto op reis

#10 Laat je flits maar thuis

Van die felverlichte verschrikte gezichten met ook nog rode ogen. Heel jammer van je portret. Als je een flits op de juiste manier gebruikt kan het juist een toevoeging zijn bij portretfotografie, maar op reis wil je niet te veel meesjouwen. Bovendien schrik je mensen misschien af met nog meer apparatuur voor hun neus. Maak dus gebruik van het natuurlijke licht om mee te fotograferen.

Gebruik geen flits, maar benut het aanwezige natuurlijke licht

Juist met minimaal licht in huis kan het resultaat heel mooi zijn

inspiratie nodig? Bekijk het werk van bekende portret fotografen

Portretfotografie kan best een uitdaging zijn en net als elke fotograaf vind ik het fijn om mezelf steeds verder te ontwikkelen. Door het werk van bekende portret fotografen te bekijken kom je zelf weer op nieuwe ideeën en kun je je eigen werk verbeteren. Ook handig om inspiratie op te doen. Mijn favorieten?

Steve McCurry: een levende legende op het gebied van fotografie, met o.a. schitterende portretten
Mitchell Kanashkevich: een reis/documentaire fotograaf die voornamelijk op een geweldige manier mensen vastlegt in hun dagelijks bestaan.
GMB Akash: een Bangladeshi fotojournalist die pakkende portretten maakt.
Réhahn: Een Franse fotograaf die sinds 2011 in Vietnam woont en werkt en daar het dagelijks leven van dichtbij vastlegt.

Wie is jouw favoriete portret fotograaf?

Ga naar al mijn Fotografie blogs, of kies een andere bestemming »